Tentoonstelling Zorg voor lijf en leden
12 januari - 8 mei 1999
F.H. de Klerk
Museum voor Zuid- en Noord-Beveland, Singelstraat 13, Goes. Geopend van dinsdag -
vrijdag 10.00 - 17.00 uur, zaterdag 13.00 - 16.00 uur.
Ter gelegenheid van het 150-jarig jubileum
van de afdeling Noord- en Zuid-Beveland
van de Koninklijke Maatschappij ter
bevordering der Geneeskunst (KNMG) is
in het museum te Goes een expositie inge
richt van gebruiksvoorwerpen en instru
menten uit de
gezondheidszorg,
die in het verle
den bij onderzoek,
behandeling en
verzorging van
patiënten werden
gebruikt.
In deze tentoon
stelling wordt een
indruk gegeven
van de medische-
technische
ontwikkeling.
Zo valt ons op
dat vroeger ande
re materialen
werden gebruikt
en dat de fraaie vormgeving van oude
voorwerpen tegenover de doelmatigheid
van nu staat. Veel instrumenten ogen
bekend. Oude vormen worden vaak in onze
tijd nog steeds gebruikt. Vroeger kwam
veel wondinfectie voor. Amputatie, toen
een gruwelijke ingreep, was dan een
levensreddende operatie. Oude instrumen
ten waren vaak van ijzer en hadden een
houten handvat. Om besmetting te voorko
men adviseerde Pasteur tegen het einde
van de vorige eeuw de instrumenten te
koken. Hout was daartegen niet bestand
en werd vervangen door metaal.
Tegenwoordig is roestvrij staal het meest
gebruikte materiaal. In de verpleging
waren vroeger veel voorwerpen van tin
gemaakt. Wegens de hoge prijs werd dit
door het breekbare aardewerk vervangen,
en weer later door emaille. Door stoten
werd dit echter snel beschadigd.
Tegenwoordig gebruikt men meestal weg-
werpmateriaal: instrumenten voor eenma
lig gebruik. Zo is de glazen injectiespuit
vervangen door
de plastic spuit.
Doven gebruiken
tot aan de laatste
wereldoorlog de
bekende toeters.
Thans zijn de
hoorapparaten zo
klein dat ze nau
welijks meer te
zien zijn.
Voor de uitvin
ding van de elec-
triciteit onder
zocht de oogarts
het inwendige
oog met een een
voudig spiegeltje.
Heel lang geleden deed hij een staaropera
tie met instrumentjes met een ivoren
handvat.
Grote ontdekkingen in de gezondheidszorg
waren van invloed op het instrumentari
um. De electronica en de miniaturisatie
maakten de instrumenten nauwkeuriger
en handzamer, terwijl de resultaten beter
zijn geworden.
Bij het zien van dit instrumentarium
wordt vaak de verzuchting geslaakt: 'Blij
dat ik nu leef!'
Deze tentoonstelling is samengesteld door de Stichting
Medisch Farmaceutisch Museum "De Griffioen" te Delft.
Dit museum stelt zich ten doel verouderd instrumentari
um te bewaren en ten toon te stellen. Het museum is
gevestigd Koornmarkt 66, 2611 EJ Delft, 015-2134888 of
06.55.907301.
Afb. 1. De mannenzaal in het R.K. ziekenhuis St.
Johanna, ca. 1930. (Collectie Gemeentearchief Goes)
28
