GESCHIEDENIS VAN ZEELAND
DE NAVORSCHER
in de Zeeuwse Bibliotheek
De economische
archeologieGESCHIEDBEOEFENINGmonumentenwachtmonumentenzorgmuseastreektalen
In samenwerking met de
Landbouwuniversiteit Wageningen
heeft de Stichting Historisch
Onderzoek Zeeland (SHOZ) in
1998 succesvol haar eerste project
kunnen beëindigen.
Met de publicatie van het boek
De Geschiedenis van de Zeeuwse
landbouw, circa 1600-1910van
Peter Priester werd een belangrijke
bijdrage geleverd aan de verdieping
van de historische kennis betreffen
de Zeeland.
De wijze waarop dit werk tot stand
is gekomen verdient verdere navol
ging. Een en ander is aanleiding voor
de stichting om in samenwerking met
het Onderzoeksinstituut voor
Geschiedenis en Cultuur van de
Universiteit van Utrecht een weten
schappelijk onderzoek te laten
verrichten naar de economische
geschiedenis van Zeeland.
De SHOZ vindt het van belang dat
over de periode 1800-2000 een over
zichtsstudie komt, vooral omdat nog
veel onduidelijk en onbekend is over
de economische ontwikkeling in de
afgelopen twee eeuwen. Centraal in
dit onderzoek staat de industriële
ontwikkeling in relatie tot de
vernieuwing van de infrastructuur,
door de aanleg van spoorlijnen, water
wegen en autowegen.
Uitgangspunt van het onderzoek is
dat de Industriële Revolutie leidt tot
meer verkeer en vervoer. De vraag is
of Zeeland zich net als de rest van
Nederland heeft ontwikkeld of dat er
juist sprake is van een andere tendens.
De industrialisatie komt pas laat in de
20ste eeuw op gang, terwijl de
omstandigheden niet ongunstig
lijken. Zeeland biedt immers door de
ligging aan diep water goede vervoers
mogelijkheden. De geografische
gesteldheid en de ligging zijn haast
uniek te noemen. Het ontbreekt ook
niet aan ondernemerszin getuige de
initiatieven in de scheepsbouw en
suikerindustrie. De Zeeuwen staan
bovendien bekend om hun arbeids
ethos. Wellicht kunnen de oorzaken
gezocht worden in ontwikkelingen
binnen andere economische sectoren.
De landbouw kenmerkt zich al vroeg
door modernisering en mechanisering
en ook de dienstensector ontplooit
zich voorspoedig. Deze sectoren doen
een groot beroep op het kapitaal en de
arbeid van de Zeeuwse bevolking met
als mogelijk gevolg het scheppen van
een remmende invloed op de indus
trialisatie.
De twee onderzoekers, dr. W. van
den Broeke en dr. P. Brusse van de
Universiteit van Utrecht, hebben een
opzet gemaakt voor een overzichts
studie. Via onderzoek in overheids
archieven, bedrijfsarchieven en andere
bronnen wordt gepoogd nieuwe
inzichten te verkrijgen in de economi
sche ontwikkelingen. Het onderzoek
mondt uit in een wetenschappelijk
verantwoorde en helder leesbare
publicatie. Het boek zal waarschijnlijk
in de loop van 2005 verschijnen.
In de Zeeuwse Bibliotheek kan
het publiek al enkele jaren diverse
belangrijke elektronische
bestanden raad-plegen op het
netwerk van de bibliotheek.
Voor de historisch geïnteresseerden
is het bestand HinT (Historie in
Titels, een geautomatiseerd
bibliografisch bestand over
moderne Europese geschiedenis)
al enige tijd beschikbaar.
Sinds kort is ook het bekende
Nederlandse tijdschrift
De Navorscher in de Zeeuwse
Bibliotheek te raadplegen als
bestand op de publiekpc's.
Het tijdschrift De Navorscher
verscheen in de periode 1851-1960.
De ondertitel van het blad luidt 'een
middel tot gedachtenwisseling en
letterkundig verkeer tusschen allen, die
iets weten, iets te vragen hebben, of iets
kunnen oplossen
Maandelijks werden 30 pagina's
gevuld met korte stukjes over honder
den verschillende onderwerpen uit
alle disciplines van de geschied- en
taalwetens chap
Het was een vraag- en antwoord-
orgaan. Jaarlijks werd een register
gemaakt op onderwerp en persoons
namen. Later werd het maandblad
een meer algemeen historisch
tijdschrift en in de laatste jaargangen
neemt de genealogie een belangrijke
plaats in.
In het tijdschrift is zeer veel
informatie te vinden over Zeeland:
Zeeuwse auteurs, geschiedenis, dialec
ten en genealogie. Juist omdat het
moeilijk zoeken is naar een specifiek
onderwerp in De Navorscher is het
raadplegen van de cd-rom zeer
makkelijk.
Alle jaargangen kunnen traditioneel,
pagina voor pagina, doorzocht
worden, maar er kan ook op data,
persoonsnamen, woorden, delen van
woorden, combinaties van woorden
en woorden die in de nabijheid van
elkaar staan gezocht worden naar
informatie. Met het verschijnen van
deze cd-rom is weer een belangrijke
bron toegankelijker geworden voor
een groot publiek.
Zeeuws Erfgoed 11