ARCHEOLOGIE
Commerswal
beschermd archeologisch monument
Project
Verdronken Dorpen
Booronderzoek Valkenisse
GESCHIEDBEOEFENINGMONUMENTENWACHTMONUMENTENZORGMUSEASTREEKTALEN
De Commerswal (Combingascura) aan de Rondweg
(Oude Haven) te Oostburg is door de staatssecretaris van
Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen aangewezen als
beschermd archeologisch monument. Het terrein omvat
bewoningssporen uit zowel de Vroege als de Late
Middeleeuwen (vóór en na 1000); in de Late
Middeleeuwen is er een verhoging opgeworpen.
Middeleeuws baksteenpuin wijst op mogelijke bebouwing
op deze 'heuvel'. De oudste vermelding van dit zeer inte
ressante stukje West Zeeuws-Vlaanderen dateert uit 794,
wanneer er sprake is van 'Cumbingascura'. Uit deze vroe
ge periode dateren ook aangetroffen en onderzochte bot-
resten. Later is de hoogte respectievelijk bekend als
Commerswerve en Commerswal.
Aan het door de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
gecoördineerde Project Verdronken Dorpen wordt in een
volgende aflevering van Zeeuws Erfgoed meer aandacht
besteed. Hier alvast een chronologisch overzicht van de
meest recente publieksactiviteiten door of met medewer
king van de SCEZ.
In Archeologie Magazine 2002 nr. 3 (juni) verscheen een
artikel van Jan Kuipers en Robert van Dierendonck
'Monument voor Zeeuwse verdronken dorpen', met een
historisch overzicht van vloeden en Zeeuwse verdronken
landen, aandacht voor de bescherming van Valkenisse
(Westerschelde bij Waarde) en voor de archeologie van
bekende verdronken dorpen als Nieuwlande (V erdronken
Land van Zuid-Beveland). Bij het artikel is ook de over
zichtskaart afgedrukt, welke is vervaardigd door Leida
Goldschm itz-Wielinga (Arch eologis che
Werkgemeenschap Nederland, afdeling Zeeland).
De Volkskrant bracht op 18 juni het artikel 'Zeeuws
Pompei wordt onder slik bewaard' van Peter de Graaf,
over het enige Zeeuwse verdronken dorp dat wettelijke
bescherming geniet: Valkenisse bij Waarde.
In het Reformatisch Dagblad van 27 juni was opnieuw
sprake van dit 'Zeeuwse Pompeji': Ben Tramper schreef
'Zeeuws Pompeji verdwijnt onder de modder'.
Geen negatieve maar juist een positieve gang van zaken,
daar het de fysieke bescherming van Valkenisse betreft
waarover in de vorige Zeeuws Erfgoed al werd bericht.
Op 29 juni werd overleg gevoerd over historisch en
archeologisch onderzoek van het voormalige (verdronken)
dorp Sint-Philipsland of Sint-Philipskerke met de
Heemkundige vereniging 'Philippuslandt'.
Te Voet, Wandelkrant van Nederland bracht in het
juli/augustusnummer (8ste jaargang nr. 05) een artikel over
de bewogen geschiedenis van het Verdronken Land van
Saeftinghe van Mariëtte Woudenberg: 'Grenswandelingen
Oost-Zeeuws-Vlaanderen'.
Donderdagmiddag 1 augustus zond KRO Radio 1 ten
slotte een reportage uit over opnieuw het verdronken
Valkenisse op Zuid-Beveland.
Eind juni voerde de SCEZ met behulp van de
Archeologische Werkgemeenschap Nederland, afdeling
Zeeland een booronderzoek uit op het terrein van het
verdronken dorp Valkenisse. Dertien AWN'ers in wis
selende samenstelling onder leiding Hans Jongepier en
Henk Hendrikse (SCEZ) zetten in totaal meer dan 80
boringen. Samen met het aantal boringen van vorig jaar
beschikken we nu over ongeveer 150 boringen die een
goede indruk geven van de ondergrond van het dorp.
Elke 15 meter is een boring gezet; waar wenselijk werd
het boornet verdicht. Het blijkt dat er in het hele dorp
veen aanwezig is, soms al op 1 meter onder de opper
vlakte, maar vaak dieper. Het ongestoorde veenpakket is
ongeveer 2 meter dik. De sporen van veenwinning zijn
overal merkbaar.
De gegevens van de boringen moeten nog verwerkt
worden, maar het lijkt erop dat men bij de bouw van
de kerktoren het veen heeft weggegraven om het
fundament op een steviger basis te kunnen zetten.
Hier werd geen veen in de boringen aangetroffen.
Vlak naast de muren van het schip en bij de kapellen is
wél veen aangeboord. Bij het kasteel werd ook geen veen
in de boringen gevonden. Het lijkt erop dat het kasteel op
een zandlichaam, mogelijk een kreekrug, is gebouwd.
Een excursie naar het
verdronken dorp
Nieuwlande (Verdronken
Land van Zuid-Beveland)
op 8 september 1928 coll.
Zeeuws Erfgoed 5
