Krulbollen, een oude volkssport
Digitalisering Gemeentearchief Schouwen-Duiveland
GESCHIEDBEOEFENING
ARCHEOLOGIE
MONUMENTENWACHTMONUMENTENZORGMUSEASTREEKTALEN
In IJzendijke wordt het
krulbollen nog wekelijks
als sport beoefend
(collectie vereniging
IJzendijke).
Op zaterdag 4 oktober a.s. wordt in Oostburg
het Nederlands Clubkampioenschap Bolling voor
verenigingen gehouden. Het Open Nederlands
Kampioenschap, waaraan iedereen mag deelnemen,
vindt 22 november in IJzendijke plaats.
Heeft U interesse om te komen kijken of misschien zelf
eens te bollen, neem dan gerust contact op met een van
de verenigingen. Het telefoonnummer is 0117-302209.
De krulbolsport is een oude maar levendige sport die
beoefend wordt door zowel vrouwen als mannen.
Het spel werd al gespeeld in de Middeleeuwen, niet
zozeer in de steden maar vooral op het platteland.
Uit een boom werd een plat stuk hout gezaagd en
afgedraaid tot een krulbol. Die bol lijkt op een soort
houten kaas met een diameter tussen de 18 en 22,5
centimeter. De dikte is minimaal 8,2 centimeter. De bol
weegt tussen de drie en vier kilo en is aan één kant lichtjes
afgerond. Er werden twee paaltjes in de grond geslagen en
men bolde van paaltje tot paaltje. De bolsport is een sport
van alle leeftijden; zo zijn er leden van 16 maar ook van
dik in de 90.
Het krulbollen is oorspronkelijk afkomstig uit Noord
Frankrijk maar al snel overgewaaid naar (Zeeuws)
Vlaanderen, waar het nu nog steeds - en veel - wordt
gespeeld. Men kent het spel ook in Canada en Noord-
Amerika. Waarschijnlijk is het daar geïntroduceerd door
de uit Zeeuwsch-Vlaanderen afkomstige immigranten.
Nog elk jaar komen er Amerikanen en Canadezen naar
de wereldkampioenschappen die jaarlijks in Adegem
gehouden worden.
De bolsport doet sterk denken aan het Franse jeu de
boules en wordt gespeeld met ploegen van drie of vier
personen Het spel kent twee basistechnieken: het bollen
en het schieten. Het is de bedoeling de krulbol van één
zijde zo dicht mogelijk naar de tegenovergestelde staak
(paaltje) te spelen. Wanneer een bol te dicht bij het paal
tje komt zal de tegenpartij proberen de bol weg te schie
ten. De naam krulbollen verwijst naar het krullen ofwel
draaien van de asymmetrische bollen rond de staak
voordat zij neervallen.
Na de start wordt de volgorde van het bollen bepaald.
Wie het dichtst bij de staak ligt wint en de tegenstrevers
zullen moeten spelen totdat hun bol dichterbij komt
te liggen. Lukt dit, dan wint deze speler en kunnen zijn
maten proberen er nog een paar puntjes bij te doen.
Er wordt gespeeld tot negen punten en net zoals bij vele
sporten telt hier ook de afval(bolling). Wie alle spelen
wint is de eindoverwinnaar en dit wordt veelal beloond
met een klein geldbedrag, een fles jenever, paling of een
koeientong.
De bolsport kent ook titels. Ieder jaar wordt er in elke
vereniging gespeeld om de koning- of koninginnetitel.
De titelhouder vertegenwoordigt de vereniging dan op
de keizer(inne)bolling.
Het Gemeentearchief Schouwen-Duiveland heeft de
nodige stappen gezet op de weg van de digitalisering.
Drie speerpunten zijn daarin aan de orde: de bibliotheek,
de historisch-topografische atlas en de indicering van de
notariële archieven van vóór 1811. Op alle drie terreinen
is begonnen. Op termijn komen deze bestanden via
internet beschikbaar. De catalogus van de bibliotheek
en hetgeen is ingevoerd ten aanzien van de prenten, foto's
enz. is nu reeds digitaal te raadplegen in de studiezaal van
het gemeentearchief.
De website is opnieuw uitgebreid. Sinds kort is de
verkorte versie van de inventaris van het archief van
de Weeskamer te Zierikzee daarop te raadplegen.
Het adres is www.svhouwen-duiveland.nl.
De knop 'gemeentearchief' bevindt zich onder 'bestuur
en organisatie'. Hierop is onder meer ook de nieuwsbrief
van het gemeentearchief te vinden, die viermaal per jaar
uitkomt en actueel nieuws bevat.
Zeeuws Erfgoed 10
