gMONUMENTENWACHT
Van bedrijfsleider tot pachter
De lasten en de lusten
De toekomst
Onderhoud en beheer
De lunch-
alarmklok
van
ARCHEOLOGIEGESCHIEDBEOEFENINGiVl O N UMEN TEN WACH T MONUMENTENZORGMUSEASTREEKTALEN
afweging heeft de pachter daarom besloten binnenkort
elders een nieuw onderkomen met de benodigde schuren
en nevengebouwen op te zetten. Wel zal de pacht van
de landerijen, eventueel uitgebreid met nieuwe terreinen,
in handen blijven van de huidige pachter.
Boerderij 't Hof de Dierik is in eerste instantie opgezet
als een hobbyonderneming van de grootgrondbezitter
Tak van Poortvliet. In de loop der decennia is het geheel
van karakter veranderd. Oorspronkelijk opgezet als een
gemengd bedrijf met veeteelt en akkerbouw en een apart
fruitbedrijf, voorheen met elk een eigen bedrijfsleider, is
de onderneming vanaf 1930 één pachtbedrijf met akker
bouw en fruitteelt, in beheer van één pachter.
Huisvesting, erf en bedrijfsgebouwen zijn echter niet mee
veranderd
met de tijd en naar de behoefte van het pachtbedrijf.
De eigenaren en de familie Mesu hebben elk vanuit
hun gezichtspunt de bovengeschetste ontwikkelingen
meegemaakt. De verhouding tussen de eigenaren en
pachter was toen ook een heel andere dan nu: van een
min of meer afhankelijke positie, met weinig tot geen
privacy, naar een meer zakelijke, zelfstandige en
onafhankelijke positie van de pachter nu.
Het erf en de gebouwen zijn een lust voor het oog van
de eigenaren, de pachter en hun bezoek. Het onderhoud
daarentegen kost heel veel tijd, energie en geld.
Uit oogpunt van de bedrijfsvoering zijn de bestaande
gebouwen en het erf erg onpraktisch.
Overheidssubsidies verzachten enigszins de pijn van de
eigenaren maar niet die van de pachter, die grotendeels
verantwoordelijk is voor het onderhoud van het erf en
de door hem in gebruik zijnde gebouwen. De bestaande
gebouwen voldoen ook al lang niet meer aan de eisen en
wensen van een modern en goed draaiend fruitteelt- en
akkerbouwbedrijf. Ze zijn te klein van afmeting,
onpraktisch van indeling, met te kleine toegangen en er
zijn onvoldoende technische installaties aanwezig.
Daarbij zijn de bedrijfsgebouwen te kostbaar in onder
houd voor de stalling van de moderne machines maar
ook voor de opslag van fruit, aardappelen en andere
landbouwproducten. Wil de pachter toch op 't Hof de
Dierik blijven wonen dan zal hij flink financieel moeten
investeren. Twee zaken houden hem hierbij echter tegen,
namelijk dat de eigenaren nimmer tot verkoop zullen
overgaan én dat het complex een rijksmonument is,
hetgeen betekent dat wijzigingen aan de gebouwen slechts
in beperkte mate mogelijk zullen zijn. Na zorgvuldige
De lasten van het complex, het onderhoud van
de gebouwen en van de bijzondere erven, komen na het
vertrek van de pachter geheel en alleen voor rekening van
de eigenaren. De pachtgelden zullen samen met de
overheidssubsidies de kosten in beperkte mate drukken,
maar meer ook niet. De onderhoudskosten zijn dan niet
meer door een particulier op te brengen. In de nabije
toekomst zal niet alleen moeten worden gezocht naar
andere bestemmingen, maar ook naar een meer
bedrijfsmatige opzet/aanpak van 't Hof de Dierik, bv.
in de vorm van een stichting met een exploitatie
maatschappij. Voor de invulling van andere doeleinden
valt te denken aan bijzondere gastenverblijven of een
conferentieoord. In ieder geval zal de nieuwe bestemming
van de hofboerderij ervoor moeten zorgen dat er
voldoende middelen binnenkomen om het onderhoud
van de gebouwen en de bijbehorende erven voor de
toekomst veilig te stellen
Momenteel wordt het complex jaarlijks door de
monumentenwacht geïnspecteerd. Uit de inspectie
rapporten van de laatste jaren blijkt dat de onderhoud-
stoestand van de gebouwen alleen maar verbeterd is.
In opdracht van de eigenaren wordt er regelmatig onder
houd uitgevoerd, op dit moment wordt het gehele
complex onderworpen aan een grondige schilderbeurt.
De eigenaren zijn zeer te spreken over de monumenten
wachters die de gebouwen inspecteren. Enkele uitspraken
van hen zijn: "Ze zijn zeer gedreven en begaan met hun
vak en spreken met liefde over de gebouwde objecten.
Maar ook iedere keer vinden ze wel weer wat, een
verschoven of kapotte dakpan, een gescheurde goot,
een lekkende hemelwaterafvoer!"
Om de verschillende schuine dakvlakken in de toekomst
gericht te kunnen inspecteren, maar ook voor de
uitvoering van reparaties door de aannemer, zullen
voorzieningen als haken en ogen aangebracht moeten
worden. Een inspectie kan pas goed en veilig worden
uitgevoerd, indien het dak niet alleen met het oog maar
ook 'met de hand' geïnspecteerd wordt. Behalve de
pannen zullen dus ook de onderliggende panlatten en
het dakbeschot uitvoerig bekeken moeten worden.
Het inspectierapport van de monumentenwacht is
overzichtelijk van opzet en geeft een goed beeld van
de onderhoudstoestand van de verschillende
monumentale gebouwen op het landgoed. Door middel
van het inspectierapport is het voor de eigenaren duidelijk
waar de problemen zitten en wat hieraan moet gebeuren;
gebreken die respectievelijk op zeer korte, korte en langere
termijn verholpen dienen te worden om het geheel in
goede staat te behouden.
De SCEZ dankt de eigenaar en de pachter van boerderij
't Hof de Dierik voor hun gastvrijheid en hun welwillende
medewerking aan dit interview.
V.l.n.r. boerenschuur,
woonhuis van de pachter
en woonhuis van
de eigenaar.
Zeeuws Erfgoed 13
