WÊÈm
MIGRATIE
COURANT.
s£°\
I 1 j
Praots voo twee
Migratie Courant
--
ARCHEOLOGIEGESCHIEDBEOEFENINGMONUMENTENWACHTMONUMENTENZORGMUSEA STREEKTALEN
Sinds half september heeft Omroep Zeeland weer een
dialectprogramma. Elke zaterdag tussen 12.00 en 13.00
uur praat Elsa van Hermon in 'Praots voor twee' met een
aantal mensen over en in het dialect.
Het programma heeft enkele vaste rubrieken. Elke
week wordt een deskundige naar de studio gehaald: deze
persoon is actief op het vlak van streektalen en mag - als
de gelegenheid zich voordoet - het hele programma
meepraten en ook vragen stellen. Helaas moest ik aan
den lijve ondervinden dat door tijdsgebrek dat meepraten
soms heel beperkt blijft, of moet blijven. Vaste rubrieken
zijn o.a. 'de jeugd van tegenwoordig', 'eten en drinken',
'de werkvloer', 'het spelletje', 'import/export', 'politici',
'de Belg van de maand' en 'de genealoog'.
In 'de jeugd van tegenwoordig' haalt Elsa enkele jongeren
naar de studio: zij kunnen in hun dialect vertellen over
wat hen bezighoudt, of zij lichten toe hoeveel dialect er
wel of niet gepraat wordt in hun omgeving. De ene keer
lukt dat al beter dan de andere keer: sommigen beperken
zich tot ja en nee, anderen praten aan een stuk door, en
kijken heel verbaasd op als blijkt dat alles rechtstreeks
wordt uitgezonden.
Voor het 'import/export'-gedeelte wordt iemand gebeld
die vanuit een andere provincie naar Zeeland is verhuisd
of wordt een Zeeuw gebeld die naar een andere provincie
is uitgeweken. "Spreken die Zeeuwen nog Zeeuws, spre
ken de nieuwkomers in Zeeland dialect, verstaan ze het
Vorige keer las u hier een vrij uitgebreide aankondiging
over de tentoonstelling 'Typisch Zeeuws???'. Als toemaatje
bij deze tentoonstelling presenteert het Zeeuws Archief nu
ook de Migratie Courant, een krantje waarin allerlei
weetjes staan over immigratie naar Zeeland en emigratie
van Zeeuwen naar diverse plaatsen in de wereld.
De migratiekrant bevat korte artikelen met thema's zoals:
de grote trek van Borsselse boeren naar Amerika, de
Zeeuwse stamvader van voormalig president De Klerk in
Zuid-Afrika, Zeeuws-Vlamingen in de jungle van Brazilië,
de Schotse gemeenschap in Veere en de vervolgde
Hugenoten die zich in Zeeland vestigden. Veel verhalen
over avontuur en rijkdom, maar ook over vervolging,
armoede en ontbering. Daarnaast wordt uitgebreid
aandacht besteed aan de ontwikkeling van het Zeeuws
en de invloed van het Zeeuws op andere talen.
De krant kan als zelfstandig informatiemedium gebruikt
worden en/of tijdens een bezoek aan de tentoonstelling
'Typisch Zeeuws??? Zeeland Migratieland'. De Migratie
Courant is interessant en informatief, een mooi hebbe
dingetje dat voor 0,50 eurocent te koop is bij de receptie
van het Zeeuws Archief, Hofplein 16 in Middelburg.
Zeeuws?", etc. Soms is er ook een rubriek waarin buren
geïnterviewd worden. Onder buren verstaan we dan
Belgen, Zuid-Hollanders of Brabanders. In de eerste
aflevering kwam bv. Armand Pien aan bod, over zijn
Gentse dialect. Het werd zijn laatste radio-interview (hij
stierf twee dagen later).
In het rubriekje 'eten en drinken' - niet wekelijks - komt
een typisch Zeeuws (bekend of minder bekend) product
aan bod. Elke week belt Elsa ook met iemand op de
werkvloer, het onderwerp is dan steeds of er veel is
veranderd in vergelijking met vroeger. Ook politici
worden gevraagd iets over hun taal te vertellen: of ze
Zeeuws praten met hun medewerkers, in vergaderingen,
thuis, etc.
'Het spelletje' kent veel succes, een bekende Nederlander
wordt gevraagd iets in zijn dialect te zeggen en de luiste
raars moeten dan raden wat het is. Een ander gewaardeerd
onderdeel is 'het verhaal': iemand uit Zeeland mag zijn
verhaal in het Zeeuws kwijt, maar het mag hooguit 3,5
minuut duren. Dat blijkt voor velen voldoende om er iets
leuks mee te doen.
Zelf was ik als consulent streektalen uitgenodigd op 25
oktober. Het werd een boeiende uitzending: door de
enthousiaste Westkappelse jongeren en een klein pro
bleem met de telefoonverbinding naar Seth Gaaikema,
bleef er van mijn 6 minuten slechts de helft over. De
andere helft gebruik ik dus maar een volgende keer. De
SCEZ wenst Elsa van Hermon alvast veel succes met dit
N" 376.
246'Ja;
argang.
2003.
Donderdag -*
- 31 Juli
r 4 jpLa
twWjhngg
r
iWliBr
9 o
||r.
wBl--ÏR
W« h«fi typisch
stadje Zeeland in de
i" 1'
Zeeland vertrokken.
Ghesquière?
Amerika?
[bovenste nj van links naar rechts):
Lutherse kerk in Groede
deangle .aaBraz'he?
Zuidelijke Nederlanden
en Frankrijk (Hugenoten)
Van welke Zuid-Afrikaanse
ling Typisch Zeeuws??? Zeeland
zkh°opUt^Wfrijdpemu-
(Lutheranen en in het
bijzonder Salzburgers)
mensen uit Indonesië.
Kloosterzande?
Wat is de relatie tussen de
Zeeuwen in hei
Zeeuws Archief
foto's, dagboeken, films,
tigd ofhcbbenei kortere of
De tentoonstelling Typisch
hebben gevestigd en die uit
Emigranten
pagina 01
De vroegere consulent streektalen, Marjolein de Visser,
blijft zich ook nu nog actief inzetten voor het Zeeuws.
Sinds kort kunt u in de rubriek 'Buitengebied' van de
PZC bijdragen van haar lezen over de streektaal.
De bijdrage over streektaal verschijnt wekelijks op
dinsdag. Zij is samen met andere bekende namen uit het
streektaalgebeuren zoals Rinus Willemsen, Engel
Reinhoudt en Joop van Zijl verantwoordelijk voor een
wekelijkse korte bijdrage over de streektaal of een
verhaal in de streektaal.
Zeeuws Erfgoed 22
