Oude woordenlijsten Nationale Verteldag STREEKTALEN 2i Eén van de vier luisterbanken van Meetjesklap (foto Bram Ghyoot). ARCHEOLOGIEGESCHIEDBEOEFENINGMONUMENTENWACHTMONUMENTENZORGMUSEA- In het Meetjesland (Oost-Vlaanderen) loopt het project 'Meetjesklap' waarbij mondelinge getuigenissen verzameld worden over allerlei aspecten van het cultureel In Trefwoord, een elektronisch tijdschrift akademy.nl/trefwoord) verscheen in het najaar van 2003 een artikel van Igor van de Bilt over 'Een dialectbriefje uit de 18de eeuw. Het WNT en de Walcherse woorden van Adriaan Kluit'. Ook Lo van Driel verwijst in zijn onlangs verschenen boek over de lexicograaf Van Dale naar dit Walcherse lijstje. Adriaan Kluit was een beroemde hoogleraar (1735-1807), die in 1781 een lijst met Walcherse woorden aan de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde bezorgde. Kluit woonde van 1769 tot 1778 in Middelburg en in die tijd tekende hij de woorden die hij als typisch Walchers beschouwde, op. De lijst kwam uiteindelijk terecht bij de redactie van het Woordenboek van de Nederlandse Taal (WNT), om door de redacteuren te worden geraadpleegd. Van der Bilt heeft nagegaan hoeveel woorden uit dit Walcherse lijstje uiteindelijk in het WNT zijn terechtge komen. Met vermelding van Kluits naam zijn er vier woorden in terug te vinden: veger, vleek, zeuge en zurkel. Uiteindelijk blijken er na onderzoek van de fiches nog acht andere woorden uit de lijst te zijn opgenomen, met een verwijzing naar dit Walcherse lijstje, maar zonder Kluits naam: cantoor, karet, kissebitsen, pizel, plag, plug, rotje en tafelkleed. Enkele andere woorden die op Kluits Walcherse lijst erfgoed van deze streek. Via het mondelinge erfgoed zaken uit het verleden proberen te weten te komen en die te bewaren voor de toekomst, het is ook in Zeeland niet onbekend: het project 'Ooggetuigen' doet immers iets vergelijkbaars. In het Meetjesland heeft men de eerste resultaten van het project in een reizende tentoonstelling verwerkt. In de tentoonstelling, die in alle Meetjeslandse bibliotheken te zien is in de loop van 2004, worden geluidsfragmenten gepresenteerd uit interviews over cultureel erfgoed. Bezoekers kunnen plaatsnemen in één van de vier luisterbanken en kiezen uit twaalf geluids fragmenten. Een vergelijkbaar initiatief is de taalkamer in het Huis van Alijn (het vroegere Museum voor Volkskunde) in Gent. Daar kan de bezoeker luisteren naar een 70-tal dialectfragmenten. Deze fragmenten staan ook op een cd-rom, die te verkrijgen is in het museum. Er bestaan plannen om in Zeeland iets gelijkaardigs te verwezenlijken, maar u zal nog een beetje geduld moeten hebben. Wie echter niet kan wachten tot de Zeeuwse klapbanken klaar zijn, kan voor een Vlaams voorproefje terecht in de taalkamer van het Huis van Alijn, waar ook een paar Zeeuws-Vlaamse fragmenten te beluisteren zijn, en in een van de bibliotheken van het Meetjesland (Wachtebeke (februari), Kaprijke (april), Zelzate (mei), Assenede (juni) of Maldegem (november). Meer informatie over Meetjesklap bij de erfgoedconsulent (bram.ghyoot@oost-vlaanderen.be) en over de taalkamer in het Huis van Alijn (huis.alijn@gent.bé). staan, zijn afkandelaren, bagge, beiers, bakerbenne, bitter, bocht, fluwine, freinjes, gerridon, geus/guus, hillebille, jeni- vers, keuze, kreukels, langen, oorbeest, pelle, planteit, schar- dijn, schouvager, spinde, stiklijfen vettewarier. Niet alleen dialectsprekers uit Walcheren zullen nog woorden uit de lijst van 1781 kennen, heel wat van deze woorden staan ook gewoon in het WNT, maar niet als Walchers en dus zonder verwijzing naar het lijstje van Kluit. In de meeste gevallen is het ook duidelijk dat de opgetekende woorden een ruimere verspreiding hebben dan Walcheren alleen. Toch is het mooi om ruim 200 jaar na datum zo'n lijst te bekijken en je af te vragen welke woorden er in het Zeeuws nog gebruikt worden en welke niet, of er betekenisevolutie is of niet, enz. Wie de volledige lijst wil zien, kan terecht op de hierboven genoemde website. Het Nederlands Centrum voor Volkscultuur (NCV) organiseert op 6 juni een nationale verteldag. In Zeeland zijn op diverse plaatsen vertelkringen actief. Enkele willen hun medewerking verlenen aan deze verteldag. Zo zal de vertelkring Midden-Zeeland een namiddag met Zeeuwse verhalen verzorgen, afgewisseld met muziek. Ook in Oost-Zeeuwsch- Vlaanderen bieden de Stichting School en Dialect en de Stichting Ambras een vertelprogramma aan met als thema 'water'. Voor meer informatie kunt u binnenkort terecht op de website van het NCV: www. nationaleverteldag. nl Zeeuws Erfgoed 22

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Erfgoed | 2004 | | pagina 22