Oorsprong boerderijkaart bekend
Gemeentearchief Schouwen-Duiveland
GESCHIEDBEOEFENING
•Adressen
heemkundige
organisaties
ARCHEOLOGIE
MONUMENTENWACHTMONUMENTENZORGMUSEASTREEKTALEN
In Zeeuws Erfgoed werd vorig jaar melding
gemaakt van een achttiende-eeuwse kaart van -
mogelijk - de Capellepolder in West-Zeeuws-
Vlaanderen. Ondanks reacties van mensen die
in deze polder gewoond hadden, was de exacte
plaats niet te achterhalen, totdat het Zeeuws
Archief onlangs in het bezit kwam van enkele
negentiende-eeuwse kaarten van hofsteden en
landerijen in West-Zeeuws-Vlaanderen,
getekend in kleur door de landmeter van het
kadaster te Groede H.G. Hammacher.
Uit vergelijking blijkt dat een kaart van een
hofstede, landen en aanwassen met bouw- en
weilanden in de gemeente en watering van
Cadzand en Zuidzande, gemeten in oktober
1867 en getekend 26 maart 1868, overeen
komt met de gronden op de achttiende-eeuwse
kaart. Het grootste deel van de kaart bestrijkt
de Strijdersgatpolder te Cadzand aan de
Molendijk met huizen, schuren, vijver, erf,
boomgaard, voetpad, tuin, bos en vijver in
eigendom van Adriaan Erasmus Janszoo n te
Cadzand (twee percelen waren eigendom van
A.P. van Doorn). De geschonken kaart geeft
dus ook weer, hoe de kaart van de
Strijdersgatpolder uit de achttiende eeuw
(de onderste helft ontbrak) in zijn geheel zou
moeten zijn. De Strijdersgatpolder ligt ten
oosten van Cadzand met aangrenzend de
Sint Janspolder en Antwerpenpolder. De
Molendijk heet tegenwoordig Knokkertweg.
De eerste overdracht van de boerderij op beide
kaarten vond plaats op 1 september 1693.
Na Pieter Bruneel en Jannis Verhage kwam
de boerderij in bezit van David Brevet. Na
zijn overlijden (op 9 februari 1744) droeg de
weduwe Anne Marie Fremault de timmer en
de plantage voor 2.705,97 over aan Jannis
Casteleijn (die de perkamenten kaart in 1745
liet maken) en Marie Therèse Mullié
Antoinesdochter, die toendertijd op 'de
Blauwe Hofstede' in de Bewestereedepolder
woonden en vandaar naar hier verhuisden.
Casteleijn is gestorven op 22 juli 1772 en de
weduwe Wilhelmina van de Luijster hertrouw
de op 22 juli 1772 met Adriaan Erasmus. De
man overleed 28 juni 1782 en de weduwe
bleef op het hof tot 1803, toen haar zoon
Jannes Erasmus en diens echtgenote Suzanna
de Bruijne, de hofstede en inboedel overna
men. Deze vertrokken in 1830 en werden
opgevolgd door Adriaan Erasmus en
Anthonetta Clara de Hullu.
In 1867 (jaar van kopie door Hammacher)
wordt het hof bewooond door de zoon Jannes
Erasmus, gehuwd met Maria Johanna Brevet,
gevolgd in 1894 door hun zoon Pieter
Erasmus, die na zijn benoeming tot
burgemeester van Oostburg in 1922, het hof
aan zijn zoon David Erasmus liet. In 1929
trouwde deze met een Maria Cappon; zij
bleven op de boerderij tot 1970, toen deze
met bijbehorende gronden via het waterschap
Vrije van Sluis (voor 327.589,80 voor
26.30.65 ha.) in zijn geheel verkocht werd
aan Staatsbosbeheer om veranderd te worden
in het Erasmusbos ter verfraaiing van de
omgeving en voor het toerisme.
De schuur werd toen afgebroken; de oude
alleenstaande bakkeet met oorspronkelijke
oven en bakbenodigheden is nog aanwezig
(zie: H.A.M. van de Vijver, De hofsteden van
Cadzand, Retranchement en Zuidzande, in:
Bijdragen tot de geschiedenis van West-Zeeuws-
Vlaanderen 1977, nr. 5, p. 33-34, nr. 27).
Bert Wennekes
De toegankelijkheid van de bouwvergunningen
is sinds kort sterk verbeterd. Momenteel zijn in
de studiezaal de toegangen op de series van de
voormalige gemeenten Brouwershaven,
Bruinisse, Middenschouwen, Westerschouwen
en Zierikzee toegankelijk. Die van Midden-
Schouwen en Zierikzee zijn in digitale vorm in
te zien. De toegangen lopen in ieder geval over
de periode 1961-1996. Van enkele gemeenten
beginnen ze eerder.
Een van de belangrijke aanwinsten, het archief
van de Nutsspaarbank in Zierikzee, is sinds
kort geïnventariseerd. Het archief begint in
1819 en loopt door tot de fusie met de SNS-
bank. Het grootste deel wordt gevormd door
de negentiende-eeuwse financiële administratie.
Talloze inwoners van Zierikzee en van
Schouwen-Duiveland brachten hun spaar
gelden onder bij deze bank. Uit privacy-over-
wegingen is de afgelopen vijftig jaar nog niet
openbaar.
In maart verscheen nummer 19 van de nieuws
brief van het Gemeentearchief. Deze is ook te
raadplegen op de website: www.schouwen-dui-
veland.nl. De knop 'gemeentearchief' bevindt
zich onder bestuur en organisatie. Met ingang
van dit nummer wordt de nieuwsbrief ook
digitaal verzonden. Opgave daarvoor is
mogelijk door het e-mailadres op te geven aan:
gemeentearchief@schouwen-duiveland.nl.
Als dienstverlening aan de lezers van
Zeeuws Erfgoed geven we hieronder een
zo actueel mogelijk overzicht van de
heemkundige organisaties die onze
provincie rijk is.
Heemkundige Kring
West-Zeeuws Vlaanderen Hanzestraat 1
4527 GH Aardenburg 0117-492503
Historische Vereniging Arnemuiden
Koningin Julianalaan 10
4341 EV Arnemuiden 0118-603351
info@arnehistorie.com www.arnehistorie.com
Heemkundige Kring De Bevelanden
Wijngaardstraat 3 4461 DA Goes
0113-249787 spuije@zeelandnet.nl
Oudheidkundige Kring
De Vier Ambachten
Nieuwstraat 22 4576 AL Koewacht
0114-362150 hmdejonge@zeelandnet.nl
www. devierambachten. co m
Heemkundige Kring Walcheren
Toorenvliedtwegje 4 4335 HE Middelburg
0118-629449
info@hkwalcheren.nl www.hkwalcheren.nl
Vereniging Stad en Lande van Tholen
Burg. Versluijsstraat 34
4698 AS Oud-Vossemeer
0166-672872 cpgdekoning@hetnet.nl
Vereniging tot behoud
van de historie van Philippine
Alikruik 14, 43553 CG Philippine
0115-492175 secr—vbhp @zeela ndn et. n l
Heemkundige Kring Sas van Gent
Poeldijk 27 4551 GV Sas van Gent
0115-451264 hksasvangent@zeelandnet.nl
www.heemkundigekring sas van gent.nl
Heemkundekring Philippuslandt
Krabbenkreekstraat 2
4675 AZ Sint-Philipsland 0167-572846
tibracom@zeelandnet.nl
www.sint-philipsland.nl
Heemkundige Vereniging Terneuzen
Postbus 1180 4530 GD Terneuzen
0115-472043 heemkunde@hotmail.com
Vereniging Stad en Lande
van Schouwen-Duiveland
Postbus 70 4300 AB Zierikzee
0111-412705 secretariaat@stad-en-lande. nl
www.stad-en-lande. nl
Zeeuws Erfgoed 11
