Van de consulent
Spreekuur
consulent regionale
geschiedbeoefening
E GESCHIEDBEOEFENING
archeologieGESCHIEDBEOEFENIN Gmonumentenwachtmonumentenzorgmuseastreektalen
Sint Philipsland, Zierikzee, Goes, Sas van Gent,
Arnemuiden, Philippine, Sint Annaland, Hulst en
Middelburg. Deze rij plaatsnamen staat voor even zovele
bezoeken die ik als consulent in de voorbije periode heb
gebracht aan de besturen van de Zeeuwse heem- en oud
heidkundige organisaties. Op het moment van schrijven
staan alleen nog bezoeken aan de vereniging in westelijk
Zeeuws-Vlaanderen en die in Terneuzen op de agenda,
maar tegen de tijd dat u dit leest, zullen ook die
organisaties naar alle waarschijnlijkheid zijn bezocht.
Het was een - in elk geval wat mij betreft - uitermate
nuttige en ook prettige ervaring om na enige tijd weer
te kunnen aanschuiven bij een bestuursvergadering; om
bestaande, soms oude contacten te kunnen vernieuwen
dan wel kennis te maken met geheel nieuwe bestuurs
leden; en om in beeld te brengen wat we over en weer
voor elkaar kunnen betekenen. Wat eens te meer opvalt
zijn de vele en uiteenlopende activiteiten die in de
verschillende regio's worden ontwikkeld. Zo bracht de
jubilerende oudheidkundige kring 'De Vier Ambachten'
een zeer fraai boek over de negentiende-eeuwse kunst
schilder Jan Haak en zijn omgeving uit. In het westen
van Zeeuws-Vlaanderen maakt men zich op om begin
september een symposium aan het Mauritsjaar te wijden.
Op Walcheren doet men er alles aan om in 2005 circa
dertig jaar veldnamenonderzoek af te ronden met een
publicatie, de laatste in een serie van zes. En het
mededelingenblad van de vereniging Stad en Lande
van Schouwen-Duiveland onderging een gedaante- en
naamsverwisseling. En zo zouden er nog veel meer
initiatieven te vermelden zijn.
Wat ook opvalt is dat in meer dan één vereniging en
zeker meer dan vroeger, het besef leeft dat een lezing
over de plaatselijke molen of kerk of meestoof natuurlijk
interessant is en altijd wel op belangstelling kan rekenen,
maar dat intussen even zo goed of misschien wel harder
gewaakt moet worden voor dreigende verminking of zelfs
afbraak van diezelfde molen of kerk of meestoof. Met
andere woorden: het lijkt er sterk op dat de neiging om
naast heemkunde, ook heemschut te bedrijven, groeiende
is. Tegelijk moet men helaas constateren dat de wegen die
daarvoor bewandeld moeten worden, lang niet altijd
duidelijk en begaanbaar zijn.
Groot, en in sommige gevallen zelfs (sterk) groeiend is
het potentieel aan leden van de organisaties op het gebied
van de heemkunde. Toch is het overgrote deel van de
leden meer passief dan actief lid van 'hun' vereniging.
Zij zijn vooral lezer van 'hun' blad, veel minder dan
schrijver in datzelfde blad. Sommigen zien het als een
uitdaging daar wat aan te doen. Zij zien vergrijzing van
het ledenbestand als een ander probleem.
Het blijft inderdaad een uitdaging om de jeugd bij de
geschiedenis- of heemkundeles te betrekken, maar hoe?
In dit verband vestig ik graag de aandacht op een
brochure die in 2003 is uitgegeven door het Nederlands
Centrum voor Volkscultuur (NCV) in Utrecht. Het is
een handleiding voor historische verenigingen om samen
te werken met het onderwijs. Weliswaar weten
verenigingen en onderwijs elkaar hier en daar al te vinden,
met soms mooie resultaten. Per slot van rekening hebben
historische verenigingen veel kennis over de plaatselijke
en regionale geschiedenis in huis. Het onderwijs kan die
kennis maar al te goed gebruiken voor het vak
omgevingsgeschiedenis. Organisaties die in deze vraag-
en aanbodrelatie nog niet echt goed thuis zijn, kunnen
wat opsteken van deze brochure. Op basis van twee
pilotprojecten ('Met de foto op stap' in Drenthe, en
tot verhalenvertellers opgeleide leden van historische
verenigingen in Gelderland) wordt de weg gewezen naar
een nuttige samenwerking tussen vereniging en onderwijs.
De 48 pagina's tellende brochure is voor 5 (exclusief
verzendkosten) verkrijgbaar bij het NCV, F.C.
Dondersstraat 1, 3572 JA Utrecht, tel. 030-2760244;
ncv@volkscultuur. nl
Tijdens het periodieke overleg met de organisaties
kwamen vanzelfsprekend nog tal van andere zaken aan
bod. Is het bijvoorbeeld zinvol om een vroeger wel eens
gelanceerd plan voor een sprekersgids weer nieuw leven
in te blazen? Verdient het overweging om weer eens een
provinciale historische markt te organiseren, zoals ooit
in Kapelle en Axel? Welke ideeën en mogelijkheden zijn
er ten aanzien van nieuwe gidsen ter ondersteuning van
de amateur-onderzoeker in onze provincie? Welke wensen
en behoeften leven er ten aanzien van cursussen? Al deze
en andere onderwerpen zullen op hun haalbaarheid
worden onderzocht.
Wat cursussen betreft, is er voor het eerste deel van het
komende seizoen in elk geval één concreet plan. In
samenwerking tussen de Zeeuwse Volksuniversiteit
(ZVU), het Zeeuws Archief, de Stichting Veere en de
SCEZ zal in de periode november-december 2004 de
tot nu toe zeer succesvolle cursus 'Wonen in een
monumentenpand/in een monumentenstad' worden
gewijd aan de stad Veere. Zoals het er nu naar uitziet,
zal de cursus zes maandagavonden omvatten en één
wandeling op zaterdagmorgen, en gedeeltelijk in
Middel-burg en gedeeltelijk in Veere zelf plaatsvinden.
Eind augustus zal bij de ZVU (0118-634800) een folder
met het complete programma van deze cursus beschikbaar
zijn.
De consulent regionale geschiedbeoefening houdt
elke woensdagmiddag van 13.30 tot 17.00 uur
spreekuur op het Zeeuws Archief, Hofplein 16 in
Middelburg. Hij is daar aanwezig op de studiezaal,
waar u desgewenst en zonder voorafgaande afspraak
een beroep op hem kunt doen.
Wilt u absoluut zeker zijn van zijn aanwezigheid, dan
is een telefoontje vooraf raadzaam: 0118-678800
(Zeeuws Archief) of 0118-670870 (SCEZ).
Uiteraard blijft daarnaast de mogelijkheid van een
afspraak in het gebouw De Burg, Groenmarkt 13
in Middelburg (telefoon 0118-670870).
Zeeuws Erfgoed 8
