Project Verdronken Dorpen: Oud-Rilland
Project Waardering Terreinen van Archeologische
Betekenis voor de Archeologische Monumentenkaart
Zeeland [AMK Zeeland]
ARCHEOLOGIE
- 1
MÈÉÊÊ^mmm
Archeologische Werkgemeenschap Nederland [AWN] afdeling Zeeland
Onderzoek
Het terrein tussen de Westketel en de Oostketel
wordt regelmatig 'gemonitord'. Ten oosten van het
waargenomen fundament - achter de reeds in kaart
gebrachte dijk - is opnieuw een dijkrestant aangetroffen.
Ook zijn enkele rijen in trechtervorm staande houten
paaltjes waargenomen; vermoedelijk betreft dit visweren.
Paaltjes met vlechtwerk ertussen worden regelmatig
gezien. Zaken als een deel van een dak met riet
bedekking en een plankje van een tonbodem met een
duigfragment zijn op foto vastgelegd.
De bij de Westketel aangetroffen onderste helft van een
duiker (zie de vorige aflevering van Zeeuws Erfgoed) is
getekend en gefotografeerd. Enkele amateur-archeologen
vertelden dat zij in het verleden de complete duiker nog
gezien hebben, er waren er zelfs twee! De bovenste helft
van 'onze' duiker is verdwenen.
Een deel van het object wordt bewaard om de boomsoort
te kunnen vaststellen. De bast is deels nog aanwezig. Het
is helaas niet mogelijk het hele voorwerp te behouden.
Bij de Westketel worden aardewerkfragmenten uit de
ontstaansperiode van de nederzettingen aangetroffen.
Vermoedelijk heeft op deze plaats het eveneens in 1530
verdronken gehucht Gobbenoord gelegen. Er worden
Andenne- en Pingsdorfscherven gevonden, evenals het
zogenaamde kustaardewerk, proto-steengoed en hoog
versierd aardewerk, maar alles in geringe mate.
In de omgeving van het inmiddels in kaart gebrachte
fundament raapte Arno van den Dorpel een deel van
een pijpaarden beeldje op, mogelijk van een Christuskind.
Alleen de rugzijde tot onder de romp is bewaard geble
ven; het beeldje lijkt als het ware van boven naar beneden
doorkliefd. Een klein gaatje bevindt zich aan de onderzij
de en loopt schuin naar boven, naar de voorzijde van de
romp. De functie hiervan is misschien geweest om tijdens
het bakproces de lucht uit het baksel te laten ontsnappen,
om barsten te voorkomen. Inmiddels zijn 24 dagrappor
ten opgesteld over het onderzoek op Oud-Rilland.
Documentatie
Via een inwoner van Rilland kreeg Dicky de Koning
de beschikking over foto's van het verdronken dorp uit
de jaren vijftig van de vorige eeuw. Diverse voorwerpen
zijn destijds gefotografeerd, waaronder een fraaie vijzel.
De foto's zijn gescand ter documentatie. Voorts is een
bezoek gebracht aan Rijkswaterstaat en het Rijksinstituut
voor Kust en Zee (RIKZ) teneinde meer informatie te
verkrijgen over de afname van het voorliggende slik in
de 'Bocht van Bath'. De erosie vindt in snel tempo
plaats, waarschijnlijk als gevolg van de verdieping van de
Westerschelde. Via de heren Bollebakker en De Jong zijn
gegevens en luchtfoto's verkregen en is een infraroodfoto
van het gebied toegezegd. Regelmatig is ook archief
onderzoek gedaan om uit schriftelijke bronnen en
kaartmateriaal nieuwe gegevens te verkrijgen.
Boomstronk bij het
verdronken Rilland
(foto Dicky de
Kastelijn).
Funderingsresten van
Oud-Rilland
(foto Dicky de Koning-
Kastelijn).
Zeeuws Erfgoed 7
GESCHIEDBEOEFENINGMONUMENTENWACHTMONUMENTENZORGMUSEASTREEKTALEN
Tijdens de vakantieperiode kon er ondanks het feit dat
de akkers moeilijk toegankelijk waren omdat er gewas
op stond, archeologisch veldonderzoek worden verricht.
In Zuid-Beveland is onderzoek gedaan naar de ligging,
gaafheid en conservering van een afgegraven vliedberg
te Kloetinge. In Walcheren werd geboord naar een
afgegraven vliedberg op locatie 'De Fruitberg' in
Sint-Laurens. Beide terreinen leverden aanwijzingen op
aangaande bewoning in de Late Middeleeuwen. Mogelijk
houden deze verband met de in het verleden daar
gesitueerde motte (kasteel- of vliedberg). In één boring
op laatstgenoemd terrein is in een archeologische laag
Pingsdorfaardewerk aangetroffen (elfde-dertiende eeuw).
In september begon het terreinonderzoek in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen. Tot op heden zijn zes terreinen
onderzocht in de omgeving van Sluis, Schoondijke,
Cadzand, Oostburg en Draaibrug. Het gaat om zeer
uiteenlopende complextypen: prehistorische sites,
verdronken dorpen, kasteelterreinen, ridderhofsteden
en vooral in het dekzandgebied in het zuiden van West-
Zeeuwsch-Vlaanderen, onder Aardenburg en Sint-Kruis,
om sporen op luchtfoto's die nog niet archeologisch
waren onderzocht.
Gracht rondom een
vermoedelijk kasteel-
terreintje naast het
centrum van
Cadzand-dorp.
Luchtfoto met zichtbare
sporen in de omgeving van
Aardenburg.
