Heemkundig r (Q)ndje
V.B.H.P
Vereniging tot Behoud van de Historie van Philippine
GESCHIEDBEOEFENING
ARCHEOLOGIE
MONUMENTENWACHTMONUMENTENZORGMUSEASTREEKTALEN
Eind jaren tachtig van de vorige eeuw is door
een groepje inwoners van Philippine het
initiatief genomen om de geschiedenis van
de Philippiense gemeenschap eens nader
onder de loep te nemen en te bewaren voor
het nageslacht. Er lag een groot terrein braak,
want over het wel en wee van Philippine door
de eeuwen bestond slechts een boekje van
J.Ch. Cornelis uit 1955.
28 april 1988 vond de oprichting plaats van
de Vereniging tot Behoud van de Historie
van Philippine, kortweg genoemd de VBHP.
Al in het eerste jaar van het bestaan kwam het
tot de oprichting van meerdere werkgroepen.
Dankzij het nodige bronnenonderzoek kon
een jaarboek worden uitgegeven met
gevarieerde inhoud: van visserij tot militaire
geschiedenis, van polders tot Philippiense
liederen en gedichten. Inmiddels zijn er
zeventien verschenen. Ook leveren onze lezers
als mede-auteur bijdragen aan publicaties van
anderen.
500 jaar Philippine
De VBHP richt zich vrijwel uitsluitend op de
eigen stad en de directe omgeving behorende
tot de vroegere gemeente Philippine. Dit
spreekt de Philippinenaren direct aan. De
VBHP telt op een inwoneraantal van circa
2.500, 256 leden.
Philippine bestaat 500 jaar en dat is
betrekkelijk jong. Vanaf de stichting is de lijn
van de ontwikkeling goed te volgen, temeer
daar Philippine al enkele tientallen jaren na
zijn ontstaan militaire betekenis kreeg.
Omstreeks 1583 werd door de veldheer
Parma een schans gebouwd als onderdeel
van de verdedigingslinie tegen de Geuzen.
Omstreeks 1640 had de inmiddels door
Frederik Hendrik tot vesting uitgebouwde
schans zijn grootste omvang. Daarbij werd
een ravelijn aangelegd ter beveiliging van de
weg die over de zeedijk naar Sas van Gent
leidde. Dit ravelijn is nog herkenbaar,
eveneens als de gemetselde wallen en een
restant van de stenen beer die moest beletten
dat men de gracht overstak. Tot voor
tientallen jaren geleden waren er nog maar
weinigen op de hoogte van het bestaan van
de gemetselde vestingrestanten. Ze liggen op
particulier terrein. De VBHP heeft zich tot
doel gesteld om te redden wat er nog te
redden is. Met medewerking van de eigenaar
van het terrein en o.m. de Stichting
Landschapsbeheer Zeeland willen we
proberen dit monument tenminste te
behoeden voor verder verval.
Veel aandacht is er besteed aan de landing
in 1600 te Philippine van Prins Maurits die
met vele schepen, 16.000 man en de nodige
krijgsmiddelen de tocht naar Nieuwpoort
ondernam. Voor de VBHP aanleiding tot
een geheel jaar van voordrachten, excursies en
een tentoonstelling, dit alles in samenwerking
met de Stad Nieuwpoort. Door ons is een
herinneringsplaquette geplaatst op de
landingsplaats.
De recente militaire acties gedurende WO II,
waarbij door de Canadezen grote verliezen
zijn geleden nabij Isabellahaven, worden
blijvend in de herinnering gebracht doordat
onze vereniging in
1994
een monument ter
plaatse heeft opgericht.
De geschiedenis van de inpolderingen en
haven- en visserijactiviteiten behoort eveneens
tot het werkterrein van de VBHP. Vanaf het
prille begin is er sprake van een aanlandings
plaats/haven.
Vandaag de dag dankt Philippine zijn
naamsbekendheid vooral aan de mosselvisserij
en -handel. De bloeitijd ervan omvat slechts
ruim 100 jaar. Door ons is al veel onderzoek
uitgevoerd en gepubliceerd over deze periode.
Met de sluiting van de Braakman in 1952
werd de haven afgesloten en kwam er een
definitief einde aan de mosselvisserij.
In de beperkte ruimte die er is op de pagina
'Heemkundig rondje' is het ondoenlijk om
alle activiteiten van de VBHP te vermelden.
In het voorgaande is slechts een greep uit de
veelheid van onderwerpen gedaan die hope
lijk uw interesse in ons werk heeft gewekt!
Belangrijk voor verenigingen als de onze zijn
altijd weer de bemensing, de financiën en de
huisvesting. Tot voor drie jaar mochten wij
medegebruik maken van een gemeenschaps
voorziening waar we konden beschikken over
twee afsluitbare kasten. Nu kunnen we
beschikken over een ruime bestuurskamer
en een bescheiden eigen archiefruimte in
de Brede School Philippine. Met de overige
partners (obs De Stelle, de bibliotheek en drie
instellingen voor kinderopvang) vormen we
een beheerscommissie; de exploitatiekosten
van het gebouw worden gezamenlijk
gedragen. Met de bibliotheek en vooral met
(beide) lagere scholen in Philippine zijn
hierdoor de contacten intensiever geworden.
De schooljeugd wordt door ons bij
verschillende activiteiten betrokken.
Met groot enthousiasme wederzijds!
Dit jaar vieren we het 500-jarig bestaan
van Philippine. Twee grote projecten staan
te gebeuren. Als eerste de organisatie van
de Keuredag met de twaalf zusterverenigingen
uit het gebied van de Vier Ambachten
(Hulst, Assenede, Axel en Boekhoute).
Kern van de viering is het (in middeleeuwse
setting) overbrengen van de eikenhouten
couffre van Axel naar Philippine met
documenten die herinneren aan het totstand
komen van de Vier Ambachten in 1242.
Daarnaast hopen we te komen tot een
hernieuwde en bijgewerkte uitgave van het
boek Stad en Land van Philippine. Veel werk
aan de winkel! De VBHP kan echter rekenen
op een groep mensen met hart voor ons
geliefde Philippine in de overtuiging dat
het de moeite waard is om zijn geschiedenis
levend te houden.
Het bestuur van de VBHP wordt thans
gevormd door: Willem de Feijter,
Joke Kruijk-van Rest, Dirk van Langevelde,
Willy Neijt, Cor Otto, Sander Ploegaert,
Elly Wille-Neufeglise en Walter Zwartele.
Ons adres is: (tijdelijk)
Spuikompark 13, 4553 BC, Philippine;
e-mail: jvanrest@zeelandnet.nl
Restant van de stenen beer, Philippine
(foto VBHP).
Zeeuws Erfgoed 10
