Plan j e Hgen r uimte in Zeeland
Eet
Zeeuwse Onderwijsdag
Cultuureducatie 2006
Zeeuws Erfg°ed 8
archeologieERFGOEDEDUCATIEgeschiedbeoefeningmonumentenwachtmonumentenzorgmuseastreektalen
u
Leerlingen van het Sint-Willibrordcollege in Goes
zijn druk bezig geweest met het doen van onderzoek
in hun eigen omgeving. Het gaat hier om de
Zeeuwse variant van het landelijke project 'Plan je
eigen ruimte' dat door Stichting Erfgoed Actueel
wordt gecoördineerd.
In 'Plan je eigen ruimte' gaan leerlingen aan de slag
met herinrichtingvraagstukken, waarbij rekening
gehouden wordt met de aanwezige zichtbare en
onzichtbare cultuurhistorische waarden (Belvedere).
Het is bedoeld voor leerlingen die het vak aardrijks
kunde volgen in de tweede fase van havo en vwo. Ze
maken als ruimtelijk ontwerpers een eigen toe
komstvisie over een ruimtelijk vraagstuk, waarin ze
onder andere de cultuurhistorie verwerken. Ze
houden zo veel mogelijk rekening met het principe
van 'organische groei'. Dat is namelijk het thema
van 'Plan je eigen ruimte' in Zeeland.
www.pjer.nl in de praktijk
Werken met de computer, veldwerk en het bestuderen
van archiefmateriaal zijn de belangrijkste onderdelen van
het leerlingenwerk. Vorig jaar is het ontwikkelde materiaal
uitgetest en werd de website ontworpen.
Voor de leerlingen en hun docent is op de website een
elektronische leeromgeving (ELO) ingericht, waarop
leerlingen kunnen inloggen en hun digitale gegevens
kunnen uitwisselen, samenvoegen en publiceren. In de
voorafgaande lessen op school hebben de leerlingen
kennisgemaakt met de belangrijkste theorie met betrek
king tot de ontwikkeling van landschap en nederzettingen
in Zeeland, de ruimtelijke ordening en het principe van
'organische groei'. Bovendien kregen ze aanvullende
achtergrond-informatie over het dorp van hun keuze.
Na een klassikale introductie werd die informatie ook via
de ELO beschikbaar gesteld.
De docent kan de voortgang van de werkstukken via
deze ELO volgen. Via het beheermenu van de website
kan de docent zelf werkgroepen samenstellen,
wijzigingen aanbrengen en/of materiaal toevoegen.
Voorbeeldwerkstukken worden in 'de etalage' geplaatst.
PJER
igesloten
geleden) was de zeespiegel
(figuur links) Zodo
Miikelijke
5=3=5.-
zi
jfr UI®»
|sfi iflia
De eerste ervaringen met dit project zijn veelbelovend.
Leerlingen komen met verrassende ontwerpen,
uitbreidings- of herinrichtingsplannen voor hun dorp.
Ze tonen ook de resultaten van een stevig onderzoek naar
het verleden van dat dorp. De opdracht is zo opgebouwd
dat er verschillende trajecten kunnen worden afgelegd.
Zo wordt rekening gehouden met het niveau van de
leerlingen en de mogelijkheden van de school en de
docent. De producten waarmee de leerlingen komen
zijn ook zeer divers. Met powerpoint-presentaties,
krantenartikelen, videopresentaties en geluidsfragmenten
presenteren ze hun plan voor de herinrichting van de
ruimte in hun eigen omgeving, daarbij rekening houdend
met de geschiedenis van die plek.
De inhoudelijke informatie over de regio De Bevelanden
is beschikbaar op de website. Informatie over dorpen in de
regio's Walcheren en Zeeuws-Vlaanderen wordt in 2006
en 2007 op de site geplaatst.
Wilt u dit project ook implementeren op uw school of
heeft u belangstelling, bekijk dan de website www.pjer.nl
of neem contact op met de SCEZ, Josien Pootjes, telefoon
0118-670604 (maandag t/m woensdag). De landelijke
website kunt u bekijken op www.planjeeigenruimte.nl
Belvedere: 'behoud door ontwikkeling'
Belvedere is de strategie waarin de cultuurhistorie expli
ciet wordt betrokken bij ruimtelijke ontwikkelingen en
planvormingsprocessen. Het doel is twee-ledig: verbete
ring van de kwaliteit van de leefomgeving en behoud
van het cultureel erfgoed. Zie ook: www.belvedere.nl
Organisch groeien
In het verleden werden dorpen gebouwd volgens het
bestaande landschap, de functionele eisen van land
bouw, defensie, waterhuishouding, etc. De bouwregels
werden veelal door de praktijk ingegeven. Dit zorgde
voor een samenhangend beeld van het dorp, dat in het
landschap verankerd was. Doordat de regels per dorp
verschilden ontstond een eigen identiteit. En omdat er
binnen een streek overeenkomsten in de natuurlijke
ondergrond bestaan, hadden de dorpen binnen een
streek veel met elkaar gemeen. In de loop van de
twintigste eeuw zijn de genoemde bouwregels steeds
minder relevant geworden. Er ontstond een bouw die
ook wel 'witte schimmel' genoemd wordt. Aan dorps-
randen verschenen huizen die niets met de rest van het
dorp te maken leken te hebben.
Zie ook: Organisch groeien, pilot-study naar organische
ontwikkeling van dorpen in Zeeland, Provincie Zeeland.
5 april - 13.00 tot 17.15 uur
De Stenge, Heinkenszand
Voor uitgebreide informatie zie www.scoopzld.nl
(culturele ontwikkeling>kunst- en cultuureducatie)
