tMONUMENTENZORGm
Cultuurhistorische Hoofdstructuur
archeologieerfgoededucatiegeschiedbeoefeningmonumentenwachtMONUMENIENZORGmuseastreektalen
Zeeland staat bekend om zijn prachtige landschap
met talloze kwaliteiten die de leefomgeving
uitzonderlijk maken. Veel van die kwaliteiten
zijn te danken aan de ontstaansgeschiedenis van
de provincie: de vele historische dorpskernen,
de slingerende dijkjes, kreken, vliedbergen en
de diversiteit in landschapselementen verhogen
de omgevingswaarde. Omdat de Provincie Zeeland
dit belangrijk vindt, heeft zij in het omgevingsplan
de cultuurhistorische kwaliteit benoemd tot één
van de kernkwaliteiten van Zeeland.
Om die kernkwaliteit inzichtelijk en kenbaar
te maken, maar ook opdat deze behouden zou
blijven, heeft de provincie de opdracht gegeven
tot het opstellen van een cultuurhistorische
Hoofdstructuur (CHS) door de Stichting Dorp,
Stad Land (DSL). In 2004 is de voorlopige
kaart voor schouwen-Duiveland en Tholen
opgeleverd (bepaalde aspecten van Tholen
waren al eerder afgerond). Op dit moment zijn
de gegevens van heel Zeeland opgeleverd.
21 iJU 1"J
'a
-
JLJJ*. -"tl. II I l_ L.r
-W.
Momenteel zijn DSL en de Provincie Zeeland bezig met
de afronding van de CHS. De CHS is een verzameling
van kaarten die aangeeft welke waardevolle elementen
zich waar bevinden. Ook geeft de CHS met tekst en
beeld informatie over elk waardevol element. De CHS
is dus een overzichtelijke samenvatting van alle kennis
over de (nog bestaande) cultuurhistorie in de omgeving,
gepresenteerd op een kaart en ondersteund door een
database. Het gaat hierbij om (steden)bouwkundige,
archeologische en historisch-geografische elementen.
Waarom een CHS?
Met het opstellen van een CHS wordt alle cultuur
historische informatie gebundeld en dus overzichtelijker.
Doel van de CHS is om de cultuurhistorische elementen
te laten meewegen bij ruimtelijke ontwikkelingen.
Zeeland is herkenbaar aan zijn historische elementen,
en de provincie wil die herkenbaarheid graag behouden.
Het verleden van Zeeland zal hierdoor ook in de toekomst
zichtbaar blijven.
Daarnaast biedt de CHS mogelijkheden om de culturele
identiteit van een dorp, stad of regio te behouden.
Behoud van het eigen karakter van de verschillende regio's
betekent ook behoud van de diversiteit. Daarmee wordt
voorkomen dat verschillende gebieden meer en meer op
elkaar gaan lijken. Bovendien hebben, dichterlijk
gesproken, alle mensen wortels nodig om stevig in het
heden te staan en met vertrouwen naar de toekomst te
kunnen kijken. Deze band met het verleden kan extra
scherp worden ervaren door de vele gebouwen en
vergezichten die van de historie getuigen.
Hoewel een goede en respectvolle omgang met cultuur
historie bij ruimtelijke planvorming het eerste doel is van
de CHS, is de CHS ook voor andere, zoals educatieve en
toeristische, doeleinden in te zetten. De kaart vertelt
immers waar historische boerderijen staan, waar oude
havens zijn, rijksmonumenten, schorren, kreken en
archeologische monumenten.
Hoe ziet de CHS voor Zeeland
er uit?
De Zeeuwse CHS zal op internet
geraadpleegd kunnen worden met
vragen als: 'waar staat iets, wat is er
zoal in een bepaald gebied aanwezig
(boven- en ondergronds), en welke
informatie is er over een element
beschikbaar?' De website is gericht
op het snel en gemakkelijk beant
woorden van dergelijke vragen.
De Cultuurhistorische
Hoofdstructuur zal in het najaar
van 2006 voor iedereen beschikbaar
zijn en te raadplegen via internet.
Op dit moment zijn alle gegevens
verzameld, gedocumenteerd en
gefotografeerd en wordt er druk
gewerkt aan een applicatie waardoor deze gegevens
gepubliceerd kunnen worden. Ook nog in 2006 zal
de nota Cultuurhistorie en Monumentenzorg verschijnen,
waarin het beleid wordt uiteengezet hoe men moet
omgaan met de waarden in de CHS.
Momenteel wordt er ook nagedacht over het actueel
houden van onze CHS. De provincie wil de ruimte
bieden om in de loop van de tijd de CHS aan te vullen,
correcties en wijzigingen toe te voegen.
Mocht u nog vragen hebben of meer informatie willen,
dan kunt u mailen naar chs@zeeland.nl of een kijkje
nemen op www.zeeland.nl/chs; ook kunt u contact
opnemen met de projectleidster, Miek Geerts.
Miek Geerts, Provincie Zeeland
Deel van de CHS, met
rijksmonumenten te
Haamstede
(foto Provincie Zeeland).
Zeeuws ErfgOed 15 juni 2006/02
