Kennismaken met
Monumentenwacht Zeeland?
Böstenkot
Dat kan op 9 september tijdens
de Open Monumentendag
HONUM1:
archeologieerfgoededucatiegeschiedbeoefeningM O NUM ENTENWAC H T monumentenzorgmuseastreektalen
Eén plaats kunnen we u al vertellen: Goes, voor de andere
locatie verwijzen we u naar onze website, www.scez.nl,
waarop begin september meer informatie over de twee
demonstraties van Monumentenwacht Zeeland te vinden
zal zijn.
Monumentenwacht Zeeland levert een belangrijke bijdrage
aan het vroegtijdig opsporen van gebreken aan monumenten
panden. Momenteel maken eigenaren van ruim negenhonderd
monumenten gebruik van de diensten van deze monumenten-
wacht. Met goed uitgeruste bussen rijden vier ploegen van
elk twee wachters door de hele provincie. De objecten die
zij inspecteren variëren 'van groot tot klein' en 'van hoog tot
laag'. Het kan om een grenspaal gaan, of een kerk, een kasteel,
een molen of een woonhuis. Indien hieraan kleine gebreken
worden geconstateerd, dan worden deze direct verholpen.
Via een gedetailleerd inspectierapport krijgt de eigenaar
vrijblijvend advies over de gewenste herstel- en onderhouds
werkzaamheden.
Wilt u meer weten over de werkzaamheden van
Monumentenwacht Zeeland, raadpleeg dan www.scez.nl,
of breng op 9 september een bezoek aan een van de twee
locaties waar de monumentenwacht een presentatie verzorgt.
Presentatie van de monumentenwacht in
2005 bij Kasteel Westhove, te Domburg.
Uw eerste indruk van de titel boven dit stukje is
misschien dat het gaat over een oneerbiedige uitdrukking
voor het paleis van onze koningin. Nee, een kot waar
onze vorstin in woont is niet wat we bedoelen. De vorsten
op een woning zijn de dakpannen die een prominente
plaats innemen bij de afwerking van uw dakbedekking.
Als sluitstuk bevinden deze pannen zich, als een vorst,
hoog verheven op de nok van uw huis. Waarschijnlijk is
daarom de naam vorstpan in zwang geraakt. Deze
dakpannen dienen als afdekking tussen twee dakvlakken
en liggen schubvormig over elkaar. Een uitzondering
hierin vinden we op Schouwen-Duiveland, waar de
meeste vorstpannen tegen elkaar gestuikt liggen.
Nu weer terug naar het vorstenkot. Om schoorstenen aan
de bovenzijde te beschermen tegen inslag van regenwater
en in sommige gevallen om de trek te bevorderen, worden
ingenieuze bouwwerken van vorstpannen boven op de
kop van een schoorsteen gebouwd. Hier wordt dus
letterlijk met vorsten een kot gebouwd om de schoorsteen
van een afdekking te voorzien. Een moeilijke werkje,
waarbij de vorsten op hun zijkant lijken te balanceren
en het geheel van pannen elkaar in stand moet houden.
Onderhoudsgevoelig ook, zo in weer en wind bovenop de
schoorsteen en bijeen gehouden door fijne specieranden.
Maar een fraai gezicht is het zeker. Natuurlijk kunt u
kiezen voor een metalen schoorsteenkap op uw woning,
maar een monument is pas echt af als het bekroond
wordt met een vorstenkot.
Wim Jakobsen, 1ste monumentenwachter
Afdekkende vorstpannen
boven op een schoorsteen.
Zeeuws Erfgoed 13 september 2006/03
