GESCHIEDBEOEFENING
Spreekuur
consulent
regionale
geschied
beoefening
Actueel
overzicht
heemkundige
organisaties
Van de consulent
ARCHEOLOGIEERFGOEDEDUCATIE
MONUMENTENWACHTMONUMENTENZORGMUSEASTREEKTALEN
De consulent regionale
geschiedbeoefening
houdt elke woensdag
middag van 13.30 tot
17.00 spreekuur op het
Zeeuws Archief,
Hofplein 16 in
Middelburg. Hij is daar
aanwezig op de studie
zaal, waar u desgewenst
en zonder voorafgaande
afspraak een beroep op
hem kunt doen.
Wilt u absoluut zeker
zijn van zijn aanwezig
heid, dan is een telefoon
tje vooraf raadzaam:
0118-678800
(Zeeuws Archief) of
0118-670870 (SCEZ).
Uiteraard blijft daarnaast
de mogelijkheid van een
afspraak in het gebouw
De Burg, Groenmarkt 13
in Middelburg (telefoon
0118-670870).
Op www.scez.nl treft u
de adressen van de
heemkundige kringen en
verenigingen die onze
provincie rijk is
(werk>geschied-
beoefening>zeeuwse
heemkundige
organisaties).
Nu de eerder aangekondigde cursussen inmiddels
weer tot het verleden behoren en voordat er nieuwe
plannen worden gesmeed, is het tijd voor iets
anders. Tijd voor het periodieke bezoek aan de
heem- en oudheidkundige organisaties die onze
provincie rijk is. Met elkaar vertegenwoordigen ze
circa 10.000 Zeeuwen die allemaal - de één meer
actief, de ander passief - 'iets' met geschiedenis
hebben. Het ligt in de bedoeling de komende
maanden weer met de besturen van deze organisaties
te overleggen, over vragen en verwachtingen, over
aanbod en mogelijkheden, vooral - maar zeker niet
uitsluitend - op het gebied van cursussen. Ik zie er
alvast naar uit.
laatstgenoemde groepen geldt hetzelfde als voor de
Molukse gemeenschap.
Het NCV stimuleert vanaf 2004 lokale erfgoed
organisaties om de geschiedenis van de gastarbeiders
te onderzoeken, vooral door middel van oral history, en
om die geschiedenis aan de hand van erfgoed zichtbaar te
maken. Onder de titel 'Werken, werken, werken' gaat een
door het NCV uitgegeven boek daarop nu in. Niet alleen
geeft het praktische handreikingen over onderzoek naar
migratiegeschiedenis, ook worden enkele concrete lokale
projecten gepresenteerd waarin migrantenorganisaties én
erfgoedinstellingen hebben samengewerkt. Met vallen en
opstaan weliswaar, maar toch ook met enkele aanspreken
de resultaten. Projecten die het navolgen waard zijn!
Ontstaan
De Heemkundige Vereniging Terneuzen werd in 1989
opgericht als voortzetting van de Vereniging Oud
Terneuzen, die al sinds 1962 bestond. De jaren zestig
zorgden in Terneuzen voor ingrijpende veranderingen.
Terneuzen werd in 1959 aangewezen als economische
groeigemeente, waardoor rijkssubsidies beschikbaar
kwamen voor infrastructurele werken en woningbouw.
Terneuzen en omliggende regio kreeg een economische
impuls door de komst van diverse kleinere en grotere
industrieën, waarvan in het bijzonder genoemd dienen
te worden: Philips (1961), Dow Chemical (1963),
Elopak en Air Products (beide 1969). Bovendien was
in 1960 het Nederlands-Belgische tractaat ondertekend
voor de kanaalverbreding van het Kanaal Gent-Terneuzen
en de aanleg van nieuwe sluizen bij Terneuzen.
De grote veranderingen in de jaren zestig zorgden er voor
dat het oude stadscentrum drastisch op de schop ging. Er
kwamen veel randstedelingen naar Terneuzen en veel van
het oude vertrouwde Terneuzen verdween voorgoed. De
oude kanaalarmen en schutkolken van het oude Kanaal
(1827) werden gedempt, waarmee het bekende vissers
haventje, de Ribbense Brug en Axelse Brug uit het
stadsbeeld verdwenen. De laatste restanten van de
19de-eeuwse vestingwerken werden afgegraven voor
de kanaalwerken. Hiermee verdwenen het bekende
'wandelpark', met haar Sasse Poort en kruitkelders
voorgoed. Het was vooral in deze jaren dat met weemoed
werd teruggekeken naar de geschiedenis van Terneuzen.
Die is dan wel niet zo uitgebreid en rijk als die van andere
oude Zeeuwse steden als Middelburg, Veere en Hulst,
maar het is toch de boeiende geschiedenis van een klein
14de-eeuws vissersplaatsje dat uitgroeide tot belangrijke
handelshaven in de 21ste eeuw.
Het waren deze jaren waarin de vereniging werd opgericht
en diavoorstellingen van de heer Johan de Vries druk
bezocht werden. In december 1963 werd gestart met het
uitgeven van de periodiek De Stem van Oud Terneuzen,
waarin tal van wetenswaardigheden over de geschiedenis
van Terneuzen en omgeving werden gepubliceerd.
In de jaren tachtig werden in de Terneuzense binnenstad
diverse vernieuwingsprojecten uitgevoerd. Inmiddels was
een nieuwe generatie bestuursleden aangetreden in het
verenigingsbestuur. Het was dit bestuur dat de vereniging
in 1989 vernieuwde. Met nieuwe statuten en een nieuwe
naam werd ten strijde getrokken tegen de plannen van
de gemeente om de Sint-Willibrordustoren,
Zeeuws Erfgoed 12 december 2006/04
'Vreemd' erfgoed Het voormalige, voor de opvang van Molukkers bestemde,
Al weer even geleden, in 1998, verscheen in de door Kamp Westkapelle.
het NCV, het Nederlands Centrum voor Volkscultuur,
uitgegeven nieuwe serie 'Cahiers voor regionale
geschiedenis en volkscultuur', het deel 'Van over de grens',
een 'gids voor lokaal historisch onderzoek naar immigratie
in Nederland'. Daarin praktische aanwijzingen om
de zogenaamde 'nieuwkomers' in de Nederlandse
samenleving op het spoor te komen. Wie deze nazomer
getuige was van de indrukwekkende voorstelling
'De vrouwen van kamp Westkapelle' zal daarbij voor
Zeeland onmiddellijk denken aan de Molukkers.
Hun geschiedenis is nog allesbehalve af en hun sporen
in de vorm van erfgoed zijn nog allesbehalve compleet
geregistreerd. Eerder in de geschiedenis kwamen er
bijvoorbeeld Joden en Hugenoten Zeeland binnen,
later volgden gastarbeiders en asielzoekers. Voor beide
