2008- Jaar van het Religieus Erfgoed
1
Data
Regiobijeenkomsten
De Bevelanden:
6 september
Historisch Museum
De Bevelanden, Goes
Zeeuws-Vlaanderen:
14 september
Raadzaal gemeentekantoor,
Axel
Schouwen-Duiveland/
Tholen: 27 september
Gemeentehuis, Zierikzee
Walcheren: 28 september
De Burg (SCEZ),
Middelburg
Aanvang alle keren
20.00 uur
Nederland is ongekend rijk aan religieus erfgoed.
Aan het aantal en de verscheidenheid van kerken,
synagogen, tempels, kloosters, kapellen, abdijen,
moskeeën, begraafplaatsen en devotiekapellen kan
geen enkel ander West-Europees land tippen.
Religie als levenshouding verliest in onze maatschappij
echter aan belang en de hieruit voortkomende
ontkerkelijking maakt dat het religieus erfgoed onder
zware druk staat. De afgelopen tien jaar zijn al vele
tientallen kerken gesloopt, veelal van grote cultuur
historische en stedenbouwkundige waarde. Het
voortbestaan van ons religieus erfgoed is dus geen
vanzelfsprekendheid. Het prikkelen van het publieke
besef dat een duurzame toekomst van religieus erfgoed
een zaak en verantwoordelijkheid van ons allemaal is,
vormt de basis voor het Jaar van het Religieus Erfgoed.
Bij haar 25-jarig jubileum in 2002 kondigde de Stichting
Kerkelijk Kunstbezit Nederland (SKKN) aan het initiatief
te willen nemen tot een Jaar van het Religieus Erfgoed.
In 2005 sloten de samenwerkende Steunpunten
Monumentenzorg en Archeologie, waaronder het bij
de SCEZ ondergebrachte Steunpunt Monumentenzorg
Zeeland, zich hierbij aan. Gezamenlijk werd gekozen
voor 2008 als het Jaar van het Religieus Erfgoed.
De Stichting Jaar van het Religieus Erfgoed heeft de
ambitie om in 2008, door middel van een aantrekkelijk
activiteitenprogramma, landelijk een groot en breed
publiek blijvend te interesseren in ons religieus erfgoed.
Nederland beschikt in dit opzicht over een cultuur
historische rijkdom waar we zuinig en intelligent mee
om moeten gaan. Overigens werd niet eerder het religieus
erfgoed als totaliteit binnen een langlopend landelijk
publieksproject gepresenteerd. Het vergroten van publieke
belangstelling en kennis van religieus erfgoed wakkert
het besef aan dat het behoud hiervan een collectieve
verantwoordelijkheid is. Dit bewustzijn zal ongetwijfeld
ook de houding van eigenaren en overheden (diegenen
die beslissen over de toekomst van het religieus erfgoed)
in dit opzicht positief beïnvloeden.
Het doel van het Jaar van het Religieus Erfgoed is
om door middel van (brede en specifieke) publieks
gerichte activiteiten de belangstelling voor en ken
nis van het religieus erfgoed in Nederland te ver
groten en op die manier een duurzame
toekomst voor het religieus erfgoed binnen onze
huidige dynamische samenleving te bevorderen.
Coördinatie themajaar in Zeeland
Aan de SCEZ is gevraagd de activiteiten voor de provincie
Zeeland te coördineren. In april van dit jaar heeft de
SCEZ de eerste verkennende bijeenkomst belegd waarbij
met diverse partijen is gesproken over een mogelijke
invulling van het Jaar. Inmiddels heeft de SCEZ ook
een coördinator aangesteld, Ronald van Immerseel. In
september volgen diverse regiobijeenkomsten om verder
te onderzoeken wat er lokaal, regionaal en provinciaal
georganiseerd zou kunnen worden en om dwarsverbanden
te leggen tussen de verschillende opties en ideeën.
Het Jaar is gericht op een groot en breed publiek.
Dit brede publiek wordt in 2008 aangesproken en
gestimuleerd door een landelijk en provinciaal programma
van activiteiten dat jong en oud, allochtoon en
autochtoon, gelovigen en niet-gelovigen op de been moet
brengen. Bij het tot stand brengen van dit publieksgericht
activiteitenprogramma worden de volgende vier uitgangs
punten gehanteerd:
Het verbeteren van de zichtbaarheid
en toegankelijkheid van religieus erfgoed
Hoezeer kerken, synagogen, moskeeën, tempels en
andere gebouwen van religieuze en levensbeschouwelijke
signatuur ook tot onze samenleving behoren, hun
toegankelijkheid is over het algemeen beperkt. Steeds
vaker worden religieuze gebouwen vanwege de kwetsbaar
heid van het interieur en met het oog op vandalisme en
diefstal, gesloten. De hier aanwezige culturele schatten
blijven op die manier onbekend bij het publiek. Maar
om het draagvlak voor religieus erfgoed te versterken is
zichtbaarheid en toegankelijkheid juist van groot belang.
Het Jaar van het Religieus Erfgoed wil stimuleren dat de
toegankelijkheid en de zichtbaarheid van religieuze
gebouwen en collecties op verantwoorde wijze worden
vergroot. Dit zal gebeuren door publieksgerichte
activiteiten te organiseren als open dagen, lezingen,
exposities, concerten en voorstellingen op locatie, alsmede
door beleidsmatige aandacht te genereren voor dit aspect.
Eén voorbeeld van een bedreigd monument:
de Hervormde kerk te Groede.
Het bevorderen van cultuurparticipatie
Het verbeteren van de toegankelijkheid van cultureel/
religieus erfgoed brengt veel publiek op de been; dat
hebben evenementen als de Open Monumentendag
wel aangetoond. Hoofdzakelijk bestaat dit publiek uit
autochtone Nederlanders van middelbare tot hogere
leeftijd. Maar met het oog op de toekomst wil het Jaar
ook jongeren en allochtone Nederlanders (nader) met
religieus erfgoed laten kennismaken. Het accent ligt
hierbij op het verlevendigen van de (sociale) geschiedenis
rond en van de gebouwen en voorwerpen als onderdeel
van de lokale geschiedenis, het verhelderen van hun rol
Zeeuws Erfgoed 14 september 2007/03 MONUMENTENZORG
