binnen de architectuur en stedenbouw en het nadenken
over de betekenis van religieus erfgoed binnen onze
moderne maatschappij.
Het mobiliseren van menselijk kapitaal
Het dalende aantal 'kerkelijken' maakt dat de financiële
basis van veel geloofsgemeenschappen versmalt. Steeds
minder geld is hier beschikbaar voor het professioneel
beheren van religieus erfgoed. In toenemende mate
hebben - inmiddels tienduizenden - enthousiaste
vrijwilligers de taken van betaalde gebouwenbeheerders en
kosters overgenomen. Dankzij hun inzet kunnen veel
religieuze gebouwen hun oorspronkelijke functie
en (partiële) toegankelijkheid (nog) hand
haven. Het Jaar wil het belang van deze
vrijwillige inzet voor het behoud en
beheer van religieuze monumenten
breed onder de aandacht brengen.
Het aantal vrijwilligers zal de
komende jaren noodzakelijkerwijs
alleen maar moeten toenemen.
Tegelijkertijd bestaat bij deze
groep behoefte aan meer
inhoudelijke ondersteuning om
op verantwoorde wijze met het
erfgoed om te gaan.
Het enthousiasmeren van
potentiële vrijwilligers en
stimuleren van projecten die
verdere professionalisering
van deze onontbeerlijke groep
beogen, verdienen binnen
het Jaar de nodige aandacht.
Daarnaast richt het jaar de aandacht op de volgende
specifieke doelgroepen:
- Jongeren
Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. In het Jaar zal
gepoogd worden jongeren te interesseren voor de
bijzondere verhalen die met religieus erfgoed
verbonden zijn. Jongeren worden zich zo meer bewust
van de lokale geschiedenis, wat een vruchtbare bodem
legt voor de ontwikkeling van latere cultuurhistorische
belangstelling. In samenwerking met provinciale en
lokale organisaties op het gebied van cultuur,
monumenten en educatie zullen activiteiten worden
ontwikkeld voor deze doelgroep.
- Nieuwe Nederlanders
Met de komst van nieuwe Nederlanders zijn aantal en
verscheidenheid van religieuze gebouwen vergroot,
hoewel dat in Zeeland wat minder is dan elders in het
land. Desalniettemin zijn Nederlanders met bijvoor
beeld een Surinaamse, Afrikaanse, Marokkaanse of
Poolse achtergrond vaak reguliere bezoekers van kerken
en moskeeën. Bovendien bestaat bij deze groepen de
behoefte aan meer kerken en gebedsruimtes en is het
interessant om te zien of bestaand religieus erfgoed in
deze behoefte kan voorzien. Daarbij vormt het thema
een goede 'kapstok' om autochtone en allochtone
Nederlanders over en weer verder kennis te laten
maken: in de gebouwen, aan de hand van
voorwerpen, eikaars sociale geschiedenis,
gebruiken en levensvisie. Ook rond deze
culturele dialoog zullen activiteiten
worden georganiseerd.
- vrijwilligers
De activiteiten door vrijwilligers
zijn van groot belang voor het
behoud van religieus erfgoed.
In het Jaar zal daarom extra
aandacht aan de rol en inzet
van deze vrijwilligers worden
besteed.
De ontwikkeling van het activiteitenprogramma in het
kader van 2008 Jaar van het Religieus Erfgoed wordt dus
gebaseerd op eerdergenoemde doelstelling, geformuleerde
uitgangspunten en doelgroepen. Het volgende nummer
van Zeeuws Erfgoed zal verder berichten over de concrete
activiteiten die voor 2008 in Zeeland op stapel staan.
Voor meer informatie kan contact worden opgenomen
met Ronald van Immerseel (06-53946858).
Deskundigheids
bevordering
Kennis en vaardigheden op het
gebied van religieus erfgoed zijn
versnipperd over vele organisaties
en beleidsterreinen. Het Jaar wil de
aanzet geven tot de totstandkoming
van een hecht netwerk van relevante
organisaties en deskundigen, zodat in
optimale samenhang aan een duurzame
toekomst van religieuserfgoed kan worden
gewerkt. Zo'n toekomst kan worden bewerkstelligd
door middel van de oprichting van een landelijk
opererend expertise- en dienstencentrum op het gebied
van roerend en onroerend religieus erfgoed.
Wie bepaalt wat met een
gebouw gebeurt? Wie gaat
over sloop, herbestemming of
multifunctioneel gebruik? Bij
kerken bepaalt vaak niet alleen
de eigenaar wat met het gebouw
gebeurt. Naast eigenaren spelen
vooral (gemeentelijke) overheden
een belangrijke rol in het bepalen
van de toekomst van het gebouw.
Men krijgt in veel gevallen te maken
met vergunningen, bestemmings
planwijzigingen, grondzaken en
subsidies. Het Jaar wil samen met deze
groep 'beslissers' inzichtelijk maken wat
nodig is om een duurzame toekomst van
religieus erfgoed mogelijk te maken.
Monstrans uit de collectie
van het Streekmuseum
Het Land van Axel.
Zeeuws Erfgoed 15 september 2007/03 MONUMENTENZORG
