Verborgen detail blootgelegd
Ontdekking in een spelletje Boerenschroom
Collectieregistratie bij Streekmuseum Het Land van Axel:
Digitale fotografie bij Gemeentelijke Musea Zierikzee:
In 2006 toonde het Museum Inventarisatie Project
(MusIP) aan dat de Zeeuwse musea een flinke
inhaalslag moeten maken bij het digitaal fotograferen
van de collectie. Dit najaar schiet de SCEZ met een
mobiele fotostudio te hulp. Professioneel fotograaf
Eric Bontekoe, al anderhalf jaar bij de Gemeentelijke
Musea Zierikzee aan de slag, vertelt over zijn werk.
"Dat doen we wel even", was zijn eerste reactie. Al snel
ontdekte Eric dat het een monsterklus was en dat het
woord 'even' wel weggelaten kan worden. Maar het werk
is zo leuk dat hij gewoon doorgaat, want het combineert
namelijk twee van zijn grote liefdes: geschiedenis en
fotografie. Eric is zo ook de enige in het museum die
alle objecten in zijn handen krijgt.
"Voordat ik de voorwerpen ga fotograferen worden ze
eerst schoongemaakt en genummerd. Het nabewerken van
de foto's doe ik thuis. Ik sla de foto's twee keer op, één op
groot formaat voor publicaties en één op klein formaat
voor in het registratieprogramma Adlib en de toekomstige
internetpresentatie. Al mijn foto's komen straks op
internet. Het is een goed initiatief. Persoonlijk vind ik
dat de belastingbetaler het recht heeft om alle objecten
van een museum te zien, ook die in het depot."
Een lastig object om te fotograferen is zilverwerk. "Ik wil
de objecten het liefst ongepoetst omdat ze dan minder
glimmen. Je bent zo een uur aan het schuiven met je licht.
Er is geen standaardopstelling en dat vertraagt het werk
enorm." Door de foto's van Eric komen de voorwerpen zo
mooi uit dat het museum soms hardop fantaseert over een
digitaal museum.
Een voorwerp dat hem verbaasde was een stenen vuist
bijltje. Het zette hem aan het denken: "Hoe is dat in
hemelsnaam in Zeeland en vervolgens in het museum
terecht gekomen?" Ook is er een kinderschedeltje dat
hem erg interesseert. "Door stamboomonderzoek naar de
familie van mijn vrouw kwam ik er achter dat vroeger in
Zierikzee veel kinderen stierven. Het intrigeert me om te
bedenken onder welke barre omstandigheden dat kind in
Zierikzee heeft geleefd."
Het fotograferen van museumvoorwerpen is mooi werk.
De foto legt soms verborgen details bloot. 'Ik kreeg een
conisch gevormd steentje in mijn handen. Op de foto zag
ik dat er een nummer in gekrast was. Met het blote oog
had ik dat detail nooit gezien."
Tot slot nog enkele tips van Eric voor amateur-fotografen:
"Raak niet in paniek van de hoeveelheid techniek die op
je af komt, iedereen met een beetje gevoel voor compositie
kan het leren. Zorg dat de unieke eigenschappen van het
voorwerp in de foto terug te vinden zijn. Heb zelfkritiek,
wees niet te snel tevreden met het resultaat en vooral: veel
doen!"
Fotograaf Eric Bontekoe
in zijn fotostudio in het
Stadhuismuseum te
Zierikzee.
"Eind jaren tachtig werkten we met Q&A. De ontwikke
lingen op computergebied gaan echter razendsnel en na
enige tijd was er te weinig geheugenruimte. Het toen
malige Bureau Provinciaal Museumconsulent Zeeland
raadde ons aan een nieuw registratieprogramma te kiezen,
Adlib of Pandora. We hebben Adlib gekozen vanwege de
uitgebreide mogelijkheden. Alles wordt gestructureerd
geordend, je kan makkelijk informatie terugvinden.
Via de bestuurscommissie hebben we nu ook een nieuwe
computer gekregen, met Vista."
Ineke kijkt ook geregeld op Wikipedia, een internet-
encyclopedie. "We zijn nu bezig met het registreren van
speelgoed en soms is het lastig om de juiste woorden te
vinden. Bij collectieregistratie moet alles zo neutraal
mogelijk genoteerd worden, zodat ook anderen de
museumvoorwerpen in het systeem kunnen vinden.
De uitleg in Wikipedia kan dan een uitkomst zijn. Laatst
vonden we zelfs de gebruiksaanwijzing van het spel
Boerenschroom, een Nederlands gezelschapsspel, waarvan
de oudste versie uit 1813 stamt. Het is een ingewikkeld
spel met speciale dobbelstenen en kartonnen kaartjes met
boeren erop, die worden geplaagd door de belastingen.
Het is bijzonder dat van een oud spel als dit de spelregels
via zo'n nieuw medium als Wikipedia te raadplegen zijn."
Internet is een handig instrument bij collectieregistratie.
"We raadplegen vaak de AAT op internet, de Nederlands
talige Art Architecture Thesaurus. Daarmee kun je snel
de meest geschikte benaming vinden. Maar soms hebben
we wel een beetje ruzie met de AAT. Het internet-
Aan dat spel is nog een grappig verhaal verbonden, dat
voortkwam uit de collectieregistratie. "Wij hebben de
museumobjecten altijd op papier geregistreerd en alles
vrij simpel beschreven. Daarom moeten af en toe de
vitrines open, om voorwerpen op te meten en opschriften
(foto's pr
ea)
De SCEZ is dit jaar begonnen met een grootschalig woordenboek van Van Dale kent gewoon het woord
project: zij helpt de Zeeuwse musea bij het wegwerken 'poesiealbum', terwijl de AAT de term 'poëziealbum'
van eventuele achterstanden op het gebied van aanraadt. Maar dat is heel wat anders!"
collectieregistratie. 'Pilotmuseum' is het Streekmuseum
Het Land van Axel, waar het project van start is
gegaan. Museummedewerker Ineke van Avermaete
vertelt hoe dit verloopt.
Museummedewerker Ineke
van Avermaete in de
speelgoedkamer van
het Streekmuseum
Het Land van Axel.
Zeeuws Erfgoed 21 september 2007/03 Musea
