agenda
september 2007
JilH
- r*
Zoran Roca e.a. (red.), European
Landscapes and Lifestyles. The
Mediterranean and Beyond (Lisboa,
Edi^Öes Universitarias Lusófonas,
2007) bevat op pag. 231-241 een
Zeeuws-Vlaamse bijdrage, namelijk
'Reconstructing Disappeared
Landscapes of Wet Areas: Western
Sealand Flanders' door Alexander
Lehouck, Nele Vanslembrouck,
Vanessa Gelorini, Tim Soens,
Erik Thoen Jelier A.J. Vervloet.
Doeke Roos, De Nederlandse loods
in de Tweede Wereldoorlog (Vlissingen:
ADZ, 2007) 377 pag.; ill., foto's, krt.;
ISBN 978-90-72838-40-7. Het boek
behandelt het gehele Nederlandse
loodswezen tijdens de Tweede Wereld
oorlog, maar daarbij is opvallend veel
aandacht voor Zeeland, zoals in hoofd
stuk zes (loodsen en de slag om de
Schelde). Andere hoofdstukken gaan
over het loodswezen aan de vooravond
van de oorlog, de meidagen van 1940,
loodsen als Engelandvaarders, loods
wezenbestuurders in bezettingstijd,
thuisblijvers en gezinnen en het einde
van de oorlog en de opbouw van het
loodswezen. Er is een nawoord, lijst
van geraadpleegde bronnen en
literatuur, bijlagen, verantwoording
van illustraties en een register.
Inge De Roose, Jean Luc
Meulemeester en Arco Willeboordse,
Vorsten, burgers en soldaten. Romeinen
en middeleeuwers in Oudenburg,
Middelburg en Aardenburg (Gent,
2007) 39 pag.; ill. Boekje verschenen
in het kader van het euregionale
ROMA-project. Het boekje bestaat uit
zes hoofdstukken. Twee gaan over het
noordwesten van Vlaanderen (van
Oostende tot Biervliet) in de Romeinse
tijd en de middeleeuwen. Daarna
volgen afzonderlijke hoofdstukken
over het Romeinse en middeleeuwse
verleden van de drie historische burg
stadjes Oudenburg (West-Vlaanderen),
Middelburg (Oost-Vlaanderen) en
Aardenburg (Zeeland). Het boekje
wordt afgesloten met een hoofdstuk
over de bezienswaardigheden en tips
voor bezoekers. Info: archmus@zee-
landnet.nl
Dirk Leendert Roth, Ene stille
waerheyt van sware dingen. Historische
geschiedenis en haar Hollandse en
Vlaamse context, 1245-1305 (Delft:
Eburon, 2007) 378 pag.; ill., krt.;
ISBN 978-90-5972-153-1. Roth
beschrijft aan de hand van dertiende-
eeuwse kronieken (onder andere door
Melis Stoke) op analytische wijze de
ingrijpende politieke gebeurtenissen in
de tweede helft van de dertiende eeuw
tussen de families Avesnes en
Dampierre die om de hegemonie over
Zeeland streden. De moord op Floris V
en diens opvolgers wordt vanuit een
Zeeuws perspectief bezien waarbij
bijvoorbeeld Wolfert van Borsele een
onverwacht grote rol blijkt te hebben.
De vele dertiende-eeuwse citaten zijn
van een vertaling voorzien. Met
literatuurlijst.
J. de Ruiter, Driewegen Dorp in de
Coudorpsepolder (Goes, Gemeente
Borsele, 2007) 80 pag.; ill., foto's, krt.,
tek., tab.; ISBN 978-90-76815-21-3.
Met dit boek nadert De Ruiter de
voltooiing van de reeks geschiedenis
boeken over dorpen in de Zak van
Zuid-Beveland. Driewegen ontstond
als gehucht op een splitsing van wegen
in de Coudorpsepolder. In 26
hoofdstukken wordt de geschiedenis
van het dorpje, met name in de
twintigste eeuw, uit de doeken gedaan
aan de hand van thema's zoals de
school, molens, herbergen en de
spoorlijn. Met literatuurlijst en
naamregister.
Kees Slager, Mijn Zeeland
(Amsterdam/Antwerpen, Atlas, 2007)
399 pag.; ill., foto's; ISBN 978-90-450
0037-4. Een boek dat de visie van
Slager op Zeeland weerspiegelt. Zowel
de liefde voor de provincie, als protest
en spotgeluiden komen naar voren.
De inhoud bestaat uit 'honderd
lemma's' van zeer uiteenlopende
onderwerpen als Alva, het Deltaplan,
Juun, Margarinehoertjes en Hans
Warren.
Chiel Smallegange, Wel en wee op
Welgelegen in Krabbendijke ([S.l.],
Smallegange, 2007) 184 pag.; ill.,
foto's, tab., graf.; ISBN 978-90-8570
157-6. Familiekroniek van de boerderij
Welgelegen en haar bewonersfamilies
sinds eind zestiende eeuw. Daarnaast
beschrijft Smallegange de verbouwde
gewassen en opbrengsten van het hof.
Jan Tetteroo, De lieveling van de zee
(Amsterdam, Nieuw Amsterdam
Uitgevers, 2007) 173 pag.; ISBN 90
468-0236-6. De hoofdpersoon wil na
een beroving op straat zijn gevoel voor
eigenwaarde terug. Spoedig vervult
Michiel de Ruyter daarin de hoofdrol
en de man zal niet rusten tot hij oog
in oog met de nationale zeeheld staat.
Heruitgave van 'Korte historie van het
Nederlandse volk.'
Marc Verhaegen en Jan Kragt,
Het geheim van Michiel de Ruyter
(Stichting Eureduation, 2007) 48 pag.;
tek.; ISBN 978-90-811314-1-4. Een
stripboek over het leven van De Ruyter
waarvan de opbrengst naar het goede
doel gaat.
Adri P. van Vliet, Een vriendelijcke
groetenisse (Franeker,Van Wijnen,
2007), 350 pag.; ISBN
9789051942910. Gebonden uitgave
op flink formaat met zo'n honderd
brieven die de opvarenden van
Michiel de Ruyters vloot van familie
en vrienden kregen toegestuurd. De
National Archives in Londen bevatten
38.000 brieven van zeelui die door de
Britten zijn buitgemaakt, waaronder
vele Nederlandse. Adri van Vliet heeft
er circa 100 uitgelicht die naar de vloot
van De Ruyter werden gestuurd tijdens
zijn reizen naar de Middellandse Zee,
West-Afrika, het Caribisch gebied en
Noord-Amerika. De in facsimile
weergegeven brieven zijn van een
transcriptie en uitvoerige toelichting
voorzien en bieden een blik op het
dagelijks zeemansleven en de
gevoelens van de achterblijvers.
Edith Zuiderent, Michiel de Ruyter:
zoeken naar een zeeheld [dvd] (S.l.,
Eezee media cultuur, 2007) 83 min.;
kleur, geluid. De dvd bestaat uit der
tien thematische afleveringen over het
leven van De Ruyter. De afleveringen
werden eerder apart uitgezonden bij
Omroep Zeeland.
In Mappae Antiquae (Hes De Graaf
Publishers BV, 't Goy-Houten 2007),
het liber amicorum dat de cartograaf
Günter Schilder ter gelegenheid van
zijn 65ste verjaardag werd aangeboden,
schrijft Dirk de Vries op pagina 251
266 een artikel over Jacob Mogge (circa
1613-1669). Als onder meer gezworen
landmeter van het Vrije van Sluis had
Mogge de hand in diverse kaarten en
ommelopers, de meeste betrekking
hebbend op westelijk Zeeuws-
Vlaanderen. Het artikel besluit met
een gedetailleerd overzicht hiervan.
Historisch Zeeland en Historisch Goes,
twee kalenders voor 2008 (Uitgeverij
Het Paard van Troje, Goes, 2007),
laten in kleur een beeld van Zeeland
zien van een tijd die grotendeels in
zwart-wit is vastgelegd, de periode
1910-1935. Illustrator Danker Ruber
Oreel uit Goes verzorgde bij iedere
maand een passende illustratie van een
stads- of dorpsgezicht. Beide kalenders
zijn verschenen in een oplage van
1.000 stuks.
Enige tijd geleden heeft een aantal
musea in de Zwinstreek het
initiatief genomen om nauwer
met elkaar te gaan samenwerken.
Een eerste blijk van deze structurele
grensoverschrijdende samenwerking
is een gezamenlijke promotie-uitga
ve. De brochure, passend geheten
Tien parels in de Zwinstreek, bevat
informatie over tien musea in de
gemeenten Brugge, Knokke-Heist,
Damme, Maldegem en Sluis. Het
accent ligt op collecties, activiteiten
en diensten. De overhandiging van
het eerste exemplaar op vrijdag
1 juni vond plaats in het
Streeklandbouwmuseum Agrimuda
in Sint-Anna ter Muiden, een
symbolische museumlocatie, bijna
op de grens.
Tijdschriften
Bulletin Stichting Oude Zeeuwse Kerken
nr. 58 (mei 2007) pag. 1-24. De
politieke boodschap van het gebrand
schilderde raam in de hervormde kerk
van Burgh wordt besproken door
Aarnoud van der Deijl. G.J. Lepoeter
bespreekt de eerste orgelplaatsingen
in protestantse dorpskerken op Zuid-
Beveland. Kleinere bijdragen zijn er
van André Rietveld en M. van Doorn.
Levend Erfgoed. Vakblad voor public
folklore public history jrg. 4 nr. 1
(2007) bevat een prikkelende bijdrage
van Martijn Duineveld (pag. 10-15):
'Ons Erfgoed! Over het gesloten en
elitaire karakter van het Nederlandse
archeologiebeleid', waarin de auteur
net als in zijn proefschrift stelt dat
'in het erfgoedbeleid professionals
tegenwoordig volledig de dienst
uitmaken en dat daardoor te weinig
recht wordt gedaan aan de expertise
van vrijwilligers'. Hij spitst zich toe
op de sector archeologie, waar naar
schatting 9.000 vrijwilligers actief zijn.
In het tijdschrift Zeeuws Landschap
(zomer 2007), een uitgave van de
Stichting Het Zeeuwse Landschap,
schetst Aad de Klerk onder de titel
'Over 'gehuchten, voormaals dorpen'
de gemeenschappelijke geschiedenis
van circa 25 Zeeuwse, heel kleine
kernen. De Walcherse gehuchten
staan hierbij centraal. Ooit begonnen
als kerkdorpen, vielen ze vooral sinds
de beginjaren van de Opstand tegen
Spanje terug tot gehuchten-zonder-
kerk.
Zeeuws Tijdschrift, jrg. 57/ nr. 1/2
(2007) pag. 1-80. Subliem Zeeland:
verhalen essays is de ondertitel van
dit ZT dat alwéér een dubbelnummer
is. Van de Velde opent met een
uitgebreid voorwoord waarna een
twaalftal korte bijdragen volgen van:
Jos de Mul, Edmondo de Amicis,
Flortje Zwigtman, Marco Daane,
Ferdinand Bordewijk, J.C. Verkerk,
Honoré Rottier, Wim Hofman, André
van der Veeke, Francisca van Vloten,
Alex Mallems en Jan J.B. Kuipers.
Zeeland. Tijdschrift van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen, jrg. 16/ nr. 2 (2007)
41-80. Een gevarieerde inhoud met
'de konvooivaart op Antwerpen;
november 1944-mei 1945' door
Doeke Roos, een biografisch artikel
over de maritieme schilder Engel
Hoogerheyden (1740-1807) door
Peter Blom, Victor Enthoven en
Remmelt Daalder, een artikel over
het heropende Zeeuws Museum
door eindredacteur Weterings en
een uitgebreide beschrijving van
een schenking van twee kaarten van
het havenkanaal van Middelburg.
Het aantal boekbesprekingen is
ditmaal uitgebreid.
