A
"Niet voor niets werden kerken gebouwd met de beste
architectuur die men zich kon voorstellen"
Interview met Peter van Hecke,
voorzitter Platform Historische
Kerken Zeeland
Waar richt zich het platform op en waar ligt voor u
de uitdaging om daar leiding aan te gaan geven?
(foto Ruben Oreel)
In de vorige editie van Zeeuws Erfgoed berichtten
wij u over de oprichting van het Platform Historische
Kerken Zeeland. Gedeputeerde Van Waveren heeft
inmiddels de voorzittershamer overgedragen aan
Peter van Hecke, emeritus-deken van het Dekenaat
Zeeland, één van de drie dekenaten van het Bisdom
Breda. Tijd voor een kennismaking met de voorzitter
van het platform.
Wat is uw betrokkenheid bij kerkgebouwen en welk
kerkgebouw heeft een bijzonder plekje in uw hart?
Met vele kerkgebouwen in Zeeland heb ik een band
gekregen door mijn werkzaamheden. Als pastoor van
Walcheren destijds ging ik voor bij doop, huwelijk en
uitvaart van veel parochianen. Elke zondag natuurlijk
ook. Speciaal was ook het voorgaan in toeristenkerken.
Daarna als deken kwam ik in alle katholieke kerken door
heel Zeeland, meestal voor het vormsel, maar ook op de
zondagen en in de toeristenkerken. Ik had ook de zorg
voor de uitvaart van collega-pastores. Zo ben ik betrokken
geraakt bij veel kerkgebouwen. Ook de oecumenische
contacten brachten mij vaak in vele verschillende kerken
van protestantse huize. Ook daarmee kreeg ik zodoende
een band.
Heel speciaal voor mij is de katholieke kerk van
Middelburg. Deze kerk heb ik gebouwd zien worden en
er is het nodige smeedwerk in aanwezig van mijn vader
en opa. Zelf deed ik daar mijn 'eerste mis', leidde de
uitvaarten van mijn familieleden, vierde er mijn 40-jarig
priesterjubileum. Zo is deze kerk bijzonder voor mij
persoonlijk.
Waarom is het belangrijk om religieus erfgoed te behouden?
Religieus erfgoed als kerkgebouwen, de roerende goederen
erin en ook begraafplaatsen laten eigenlijk de ziel zien
van talloze mensen. Kerken zijn zichtbare gebouwen van
de ziel. Het gaat dus om het diepste van wat mensen
vervult. Je treft er dus veel geloof, vertrouwen, twijfel en
zoeken aan. Niet voor niets werden kerken gebouwd met
de beste architectuur die men zich kon voorstellen.
Schoonheid en ziel hebben veel met elkaar gemeen. En in
Zeeland is de kerk vaak beeldbepalend voor het dorp of
de stad. Aan de kerktoren zie je waar je bent en hoe laat
het is. De kerk oriënteert je dus in tijd en ruimte. In en
rond de kerkgebouwen bestaat plaatselijk ook een groot
sociaal netwerk tussen mensen. Dat valt niet altijd samen
met het geheel van dorp of stad, maar vormt er wel een
wezenlijk bestanddeel van. Daarom vind ik behoud van
dit religieus erfgoed heel belangrijk.
Zoals ik er nu tegenaan kijk, vind ik het platform
inderdaad een uitdaging om provinciebreed gesprekken
op gang te krijgen tussen de burgerlijke en kerkelijke
overheden. Kerkgebouwen vormen het raakpunt tussen
de onderscheiding Kerk en Staat. Uitwisseling lijkt me
noodzaak: er zijn grote zorgen om het behoud. Vooral
vanwege de financiële middelen. Hoe dat is gekomen is
eigenlijk een gedachtewisseling apart. Ik wil proberen
leiding te geven aan de communicatie tussen de
burgerlijke gemeenten en de kerkgenootschappen met
het oog op behoud van ons religieus erfgoed, roerend en
onroerend. Daarvoor zal visieontwikkeling wenselijk zijn,
kennis van elkaar als personen en van elkaars mogelijk
heden. Als die communicatie lukt, kunnen er uitwegen
gevonden worden zoals hergebruik of het toekennen van
een nevenbestemming. Een volledige herbestemming kan
ook en dat lijkt me beter dan zo maar slopen. Er zijn heel
goede voorbeelden van. Ik denk dat er naast communica
tie ook veel creativiteit opgebracht moet worden. En dat is
nu juist weer zo'n uitdaging. Om te beginnen maak ik mij
de verschillende verwachtingen eigen. Want of je als kerk
deelneemt of als wethouder, als architect of als stichting,
het brengt een andere invalshoek mee. Ook is er verschil
of je spreekt over een oud historisch monument of over
een kerk van de wederopbouwtijd of van recente datum.
Maar boeiend lijkt het me volop, het gaat immers over de
ziel van mensen die ons als erfgoed wordt aangereikt.
Zeeuws ErfgOed 6 maart 2008/01 MONUMENTENZORG
