(V)erfgoed
Villa Jufferschans in IJzendijke
De gele landbouwschuren van Walcheren
BEDREIGD Erfgoed
Want uniek is het, dit vroeg twintigste-eeuwse herenhuis in
eclectische stijl: de symmetrische voorgevel met de in de venster
openingen verwerkte Dorische zuilen, de toegepaste geglazuurde
bakstenen in diverse fraaie kleuren, de Jugendstilschildering in
het spaarveld boven de balkondeur en de bakstenen hekpalen
met natuurstenen vazen bij de oprit, alles straalt een imponerende
voornaamheid uit. Het is dan ook moeilijk te beseffen dat dit
bijzondere pand wellicht al in de nabije toekomst alleen nog
maar op (oude) afbeeldingen zal zijn terug te vinden.
Gele landbouwschuur
aan de Klaassesweg
in Biggekerke.
Strandhokjes in Groot-Valkenisse.
Vooral in het westelijke deel van het voormalige eiland
kom je ze tegen, de gele landbouwschuren van Walcheren.
Voor wie uitkijkt over het Walcherse platteland vanaf
de hoge duinen bij Zoutelande, vormen deze agrarische
bouwwerken kleurrijke bakens in het overwegend groene
buitengebied. Voor de bezoeker van buiten de regio doen
deze uitbundig gekleurde schuren begrijpelijkerwijs
wat merkwaardig aan. Daarbij valt het de aandachtige
toeschouwer op dat van verschillende schakeringen geel
gebruik gemaakt is. Maar ook voor menig Walchenaar
blijft deze kleurtoepassing een (klein) mysterie. Want
niemand lijkt er echt een verklaring voor te hebben,
zelfs de boerderijkenners niet. Eén ding is wel duidelijk,
de kleur komt voornamelijk op de schuren uit de eerste
helft van de twintigste eeuw voor; vaak zijn de gepot-
dekselde houten delen geel geverfd, terwijl de mendeuren
en kleinere deuren en luiken in groen zijn uitgevoerd.
Een witte omlijning van de vensteropeningen of witte
kozijnen completeren vaak het geheel. Enkele (oud-)
bewoners van boerderijen waarvan gele schuren deel
uitmaken of -maakten, hebben een eenvoudige verklaring
voor de kleurtoepassing. Zij houden het erop dat de
Zeeuwse zuinigheid van een Walcherse boer onbewust
voor een regionale trend in kleurgebruik heeft gezorgd.
Hoewel niet wetenschappelijk onderbouwd, lijkt deze
verklaring niet eens zo verwonderlijk; voor menig thuis-
klusser komt een restant verf in de nabije dan wel verre
toekomst nog wel eens van pas. En ook dit gebruik van
'left overs' zorgt nog wel eens voor verrassende resultaten.
Hoe dan ook, intussen heeft de kleurencombinatie
geel-groen niet alleen op het agrarische platteland van
Walcheren furore gemaakt; met de start van het strand-
seizoen eind maart zijn tegen de duinvoet namelijk de
eerste strandhokjes alweer verschenen, waarvan vele...
juist ja, in de 'Walcherse kleurstelling' geel-groen.
Kleurrijk detail van de voorgevel.
Zeeuws Erfgoed 18 juni 2008/02 CULTUURHISTORIE EN MONUMENTEN
Ten zuiden van IJzendijke ligt aan de
Watervlietseweg richting de Belgische
grens een vervallen herenhuis uit 1913.
Het leegstaande pand, genoemd naar de
zeventiende-eeuwse gelijknamige schans
waarop het gelegen is, straalt nog steeds
een zekere grandeur uit. Helaas bevindt
het zich al jaren in een erbarmelijke staat
van onderhoud; de kozijnen zijn verrot,
het dak is gedeeltelijk ingestort en de
achtergevel is door de tand des tijds
zwaar aangetast. Het mag dan ook een
klein wonder heten dat de villa nog overeind staat. Vooralsnog
lijkt de toekomst van dit monumentale bouwwerk - overigens
zonder monumentale status - weinig rooskleurig; de huidige
eigenaars hebben geen belangstelling voor het huis en staan
onverschillig tegenover het voortschrijdende verval. Voor hen
heeft het perceel duidelijk meer waarde dan de woning. Een
dergelijke zienswijze mag dan vanuit het oogpunt van de eigenaars
begrijpelijk zijn - restauratie zou voor een flinke kostenpost leiden -,
ondertussen moet menig erfgoedliefhebber lijdzaam toezien hoe
voor IJzendijke een uniek stukje erfgoed verloren dreigt te gaan.
