Schrijven in het dialect;
één officiële Zeeuwse spelling?
Overleg streektaalconsulenten en -functionarissen
Over de mogelijkheden van ICT in streektalen
Het voorjaar lijkt steeds een relatief rustige periode voor
de streektaal, maar dat wil niet zeggen dat er niets
gebeurt, integendeel. Er worden allerlei dingen voorbereid
voor het najaar of het late voorjaar, en zelfs al voor
volgend jaar. Zo is er bijvoorbeeld op 6 juni een
internationale streektaalconferentie in Rilland. Een verslag
hierover krijgt u in het volgende nummer. Op het
ogenblik dat deze Zeeuws Erfgoed op de mat valt, is deze
conferentie wellicht net achter de rug. Wie geïnteresseerd
is in de bundel met de lezingen van die dag kan terecht
bij de consulent streektalen.
De activiteiten van het voorjaar hadden vooral te maken
met schrijven: een streektaaloverleg i.v.m ICT-mogelijk-
heden in streektaal met speciale aandacht voor
spellingcheckers, een boekje met verhalen in het Schouws
(waarin de spelling van het boekje wordt verantwoord) en
de vertaling van het Hooglied in het Zeeuws (waarbij een
recensent het over de spelling heeft). Dat spelling moeilijk
is voor schrijvers in de streektaal hoeft waarschijnlijk
niet gezegd te worden. Voor het Zeeuws bestaat nog geen
echte referentiespelling, zoals die bijvoorbeeld wel voor
het Brabants, het Gronings of het Drents bestaat.
De vraag is natuurlijk of die er wel moet komen. De
meningen hierover zijn verdeeld. Als we de enquête van
vorig jaar moeten geloven, liggen de meeste Zeeuwen echt
niet wakker van een referentiespelling voor het Zeeuws.
Er is een spellingwijzer voor het Zeeuws in omloop met
de spelling die in het blad Noe wordt gebruikt en er is ook
de spelling die in het Woordenboek der Zeeuwse Dialecten
wordt gebruikt. Daarnaast heeft elk individu natuurlijk
de keuze hoe hij zijn dialect spelt, als dat maar duidelijk
wordt gemaakt in een begeleidende verantwoording.
Over spelling valt heel wat te zeggen. Hebt u het gevoel
dat er een officiële Zeeuwse spelling moet komen? Of
vindt u dat net onzin? Omdat wij nu met een onderzoek
naar die spelling bezig zijn, zou ik van de lezers heel graag
hun mening horen. Schrijft u soms in het dialect en hebt
u daar problemen mee? Welke problemen zijn dat? Vindt
u het moeilijk om dialect te schrijven of te lezen? Allerlei
ervaringen met schrijven van dialect zijn welkom bij de
consulent streektalen, Veronique De Tier, postbus 49,
4330 AA Middelburg, v.de.tier@scez.nl.
Op 7 maart was er in Nijmegen een bijeenkomst van enkele
streektaalconsulenten en -functionarissen over het gebruik van ICT
in streektalen. De samenkomst werd georganiseerd door Polderland,
een bedrijf waarmee velen van ons onbewust te maken hebben door
het gebruik van de spellingchecker op onze computers.
De focus lag dan ook op spellingcheckers, maar in dit geval niet op die
van de Nederlandse taal. In Friesland heeft men bijvoorbeeld al geruime
tijd een eigen spellingchecker voor het Fries. Op dit ogenblik wordt er
ook eentje ontwikkeld voor het Drents en het Limburgs. Dat een
spellingchecker voor streektalen niet zo eenvoudig is als die voor het
Algemeen Nederlands is evident. De spelling van de standaardtaal is
immers vastgelegd. Voor dialecten is dat niet altijd het geval en veel
moeilijker door de diversiteit van de dialecten binnen een regio. Voor je
dus zo'n spellingchecker kunt maken voor het dialect moet je eerst
bewuste keuzes maken. Over die keuzes en het voorwerk dat daarvoor
nodig is, werd gepraat door mensen die hiermee bezig zijn. Het Limburgs
kiest er bijvoorbeeld voor om per grotere stad een spellingchecker te
voorzien. De Drenten hebben ook wel variatie in hun regio maar lossen
dat dan weer op een andere manier op, door keuzes binnen de spel
lingchecker. Het is wel zo dat het Limburgs en het Drents (en ook nog
andere dialecten) voor hun regio al een (referentie-) spelling hebben,
zodat wie dialect wil schrijven een leidraad heeft.
Natuurlijk kan je met ICT veel meer dan spellingcheckers maken. Er
is die middag ook gesproken over een toepassing voor gps-toestellen,
bijvoorbeeld. In Drenthe hebben ze bij het openen van het Huis voor
de Drentse Taal elke bezoeker een Drents gps-programma aangeboden.
In de toekomst kijkt men bijvoorbeeld in Friesland ook of er mogelijk
heden zijn om te sms'en in het Fries, enz. Mogelijkheden en uitdagingen
genoeg voor de toekomst, zo bleek na deze bijeenkomst.
Streektaalconsulenten en - -functionarissenrond de tafel in Nijmegen.
Zeeuws Erfgoed 20 juni 2008/02 STREEKTALEN
