Noord-Beveland: werelderfgoed?
Actueel
overzicht
heemkundige
organisaties
Uit de - unaniem instemmende - reacties op het artikel
over de Middelburgse plannen met de westelijke Oude
Havendijk en omgeving blijkt dat velen zich niet alleen
betrokken voelen bij dit stukje cultureel erfgoed in het
bijzonder, maar vooral óók bij het Zeeuwse landschap
als een vorm van cultureel erfgoed in het algemeen.
De SCEZ weet zich dus gesteund bij haar inzet om via
bewustwording en kennisoverdracht haar steentje op
dit gebied bij te dragen.
Enkele van de in het vorige nummer aangeroerde zaken
komen - ook elders in dit nummer - hier weer ter sprake.
Zo werd op 14 mei het rapport Cultuurhistorie aan de
Oosterscheldedijken gepresenteerd. De opdrachtgever,
het Projectbureau Zeeweringen, zet in dit nummer de
belangrijkste conclusies van dit onderzoek op een rijtje.
Ook werd meegewerkt aan een door de SCEZ
georganiseerde netwerkdag op 11 juni in het
Noord-Bevelandse Wissenkerke, die in het teken van
het landschap stond. Eén aspect van het daar besprokene
keert hier terug.
En dan de Zeeuwse vliedbergen. Onder de titel 'Bergen
van (w)aarde' vond op 29 mei in de Middelburgse Abdij
een SCEZ-symposium plaats dat zich in een zeer ruime
belangstelling mocht verheugen: circa 90 deelnemers
woonden de middag bij. Stond in oktober 1968 tijdens
het eerste 'vliedbergensymposion' de vraag naar ouderdom
en functie van de Zeeuwse bergjes centraal, de sprekers
van nu bogen zich vooral over de veelzijdigheid van de
bergen, hun landschappelijke context en hun toekomst.
Na het openingswoord door directeur Wim Scholten
leidde de Veerse burgemeester Rob van der Zwaag de
aanwezigen door het programma. Achtereenvolgens
kwamen daarbij aan het woord: Aad de Klerk (SCEZ),
Jan Kuipers (SCEZ), Jan van Doesburg (RACM),
Teun van Elsacker (Provincie Zeeland), Jolein Meijers
(Het Zeeuwse Landschap) en Robert van Heeringen
(Vestigia b.v.). Het was een zeer geslaagde middag,
waarvan het besprokene op termijn te lezen zal zijn in
het tijdschrift Nehalennia.
Tenslotte de cursussen. Op 13 januari 2009 start de
nieuwe cursus 'Wonen in een monumentenpand'
Middelburg, nu weer op de (dinsdag)avond, in de
verwachting andere/nieuwe belangstellenden te trekken
voor deze breed gewaardeerde en als zeer nuttig ervaren
cursus. Ook de even succesvolle cursus 'Wonen in een
monumentengemeente' Borsele wordt (met enige
aanpassing) herhaald, vanaf dinsdagavond 4 november a.s.
Aanmelding voor beide cursussen: ZVU, telefoon
0118-634800; zeeland@volks u n iversiteit. n l.
Op 29 september gaat een compleet nieuwe cursus
streekgeschiedenis Tholen/Sint-Philipsland van start.
Die is al bij voorbaat succesvol, want nu al volgeboekt!
Aanmelding voor een eventuele herhaling:
Heemkundekring Stad en Lande van Tholen,
secretaris@heemkundetholen. nl.
Op www.scez. nl treft u
de adressen van de heem
kundige kringen en
verenigingen die onze
provincie rijk is (werk>
landschap en historie
zeeuwse heemkundige
organisaties).
Het vliedbergensymposium
'Bergen van (w)aarde'
op 29 mei trok grote
belangstelling.
Het gaat hier uiteraard vaak over erfgoed - van
lokaal, regionaal of hooguit provinciaal belang.
Het gaat hier maar zelden over nationaal belangrijk
erfgoed, laat staan over erfgoed van wereldformaat.
Eigenlijk is dat vreemd. Kijken we bijvoorbeeld
eens naar Noord-Beveland, een eiland dat dit jaar
de
zijn 410de verjaardag viert.
Nadat het middeleeuwse Noord-Beveland bijna zeventig
jaar had 'gedreven', na stormvloeden onder water had
gelegen, werd in de zomer van 1598 de eerste polder
van het nieuwe Noord-Beveland bedijkt. Het was de
Oud-Noord-Bevelandpolder, met daarin de dorpen
Colijnsplaat en Kats. Na deze eersteling volgden nog
32 andere polders, waarvan er trouwens zes weer zijn
vergaan. De afronding kreeg het eiland in 1856, met
de bedijking van de Spieringpolder onder Kamperland.
Noord-Beveland is land ontworpen op de tekentafel,
in een vrijwel maagdelijke uitgangssituatie. Men kon hier
in 1598 en bij latere bedijkingen met een bijna schone lei
beginnen. De natuur werd teruggedrongen tot een enkele
kreek, zoals bij Colijnsplaat de Valkreek. Efficiency en
geldbelegging stonden centraal. De lijnen die werden
getrokken op de kaart en in het landschap, waren recht,
liefst kaarsrecht. Dat geldt voor de dijken; die bestaan
Fragment van een kaart van Noord-Beveland uit 1619, met de Oud-Noord-Bevelandpolder
(uit 1598) en de Nieuw-Noord-Bevelandpolder (uit 1616). Het noorden is onder
(bron: Nationaal Archief, 's-Gravenhage).
Zeeuws Erfgoed 21 september 2008/03 LANDSCHAP EN HISTORIE
