Nationaal Restauratiefonds
monumentjes
stimuleert multifunctioneel gebruik kerkgebouwen
Kleine
Vanaf 1 januari 2009 biedt het Nationaal
Restauratiefonds aan eigenaren van rijksmonumentale
kerken een laagrentende lening voor aanpassingen in
het kerkgebouw. Met deze Kerken Nevenfunctie
Lening kunnen werkzaamheden gefinancierd worden
die nodig zijn om faciliteiten aan te brengen in de
kerk, zoals sanitaire voorzieningen, verwarming of
een pantry. Op deze manier kan de kerk naast de
eredienst ook gebruikt worden voor concerten,
tentoonstellingen, vergaderingen, enzovoort.
Het Nationaal Restauratiefonds wil met de Kerken
Nevenfunctie-Lening niet alleen kerken ondersteunen,
maar ook laten zien dat blijvend gebruik goed is voor
monumenten. Het Restauratiefonds hoopt dan ook dat
er meer partijen zijn, waaronder de overheid, die willen
bijdragen aan dit fonds. Op die manier kan er een
structurele oplossing worden gerealiseerd voor het in
stand houden van kerken.
De kosten van onderhoud van een monumentaal kerk
gebouw en de kleiner wordende geloofsgemeenschappen
dwingen veel kerkbestuurders om te zoeken naar neven
functies voor het kerkgebouw. Op deze manier wordt de
kerk intensiever gebruikt, wordt de kans op leegstand
kleiner en kan de kerk meer opbrengsten genereren om
het onderhoud te betalen. Dergelijke ingrepen worden
vanuit monumentenzorg niet gesubsidieerd.
Het Restauratiefonds heeft vooralsnog één miljoen euro
beschikbaar voor de Kerken Nevenfunctie-Leningen.
De opzet is dat de rente en aflossing terugkeren in het
fonds. Op die manier kunnen er in de toekomst opnieuw
leningen verstrekt worden die bijdragen aan het behoud
van monumentale kerken. Of een kerk in aanmerking
komt voor de Kerken Nevenfunctie-Lening is afhankelijk
van een aantal voorwaarden. Kijk voor deze voorwaarden
en meer informatie over de regeling op www.restauratie-
fonds.nl/kerken
In het huidige verkeer worden we door allerlei regels en
voorschriften in goede banen geleid. Verkeersheuvels, eilanden
in het wegdek en sluizen worden aangewend om de snelheid te
remmen of kwetsbare verkeersdeelnemers te beschermen.
In vroeger tijden werden er ook al beschermende maatregelen
genomen om het verkeer in goede banen te leiden en zaken te
behoeden voor schade.
Ons onderwerp stamt uit een tijd dat paard en wagen gemeengoed
waren en voorname lieden een koets konden laten voorrijden om
zich te verplaatsen. U kent ze wel: de karossen, rijtuigen, landauers
of boerenkarren. Voorzien van twee of meer houten spaakwielen
met daaromheen een stalen band om het hout te beschermen. In
het midden waar de spaken samenkomen flinke uitstekende knobbels,
'dommen' genaamd.
Had men in die tijd een woning met koetshuis of een brede
inrijpoort naar het stadspaleis, dan was het zaak de houten deuren
of kozijnstijlen te beschermen door een zogenaamde schampsteen of
schamppaal. Ook bij boerderijen en landhuizen werden de hoeken
van gebouwen beschermd om schade door de wagenwielen te voor
komen. In de loop der tijd zijn hiervoor diverse soorten palen
gebruikt, uiteenlopend van een oude kanonsloop, een natuursteen
paaltje of tegenwoordig een moderne houten of betonnen paal.
Op enkele plaatsen in de provincie is de schampsteen direct bij de
bouw van een poort geïntegreerd in de doorgang. Als u eens een
stadswandeling maakt in Zierikzee, Goes, Hulst, Tholen, Middelburg
of bij een bezoek aan een kasteel of buitenplaats komt u ze tegen.
Soms uitgevoerd als ruwe blokken natuursteen, soms als fraai
gemodelleerde exemplaren.
Mocht u daar met uw huidige 'koets' de poort moeten passeren,
dan is het dus zaak voldoende afstand te houden aan de zijkanten.
Werden de koetsen in het verleden bij het passeren van de poort
Schampsteen bij het Zeeuws Archief in Middelburg.
zonder schade de juiste richting op gedirigeerd, met uw auto zal
het zeker minder goed aflopen.
Onlangs is in Ovezande een schamppaal op zijn oude plaats teruggezet
bij de hoek van een boerderij. Een mooi initiatief om ook 'kleine
monumentjes' en straatmeubilair te blijven respecteren.
Vaak is er wel waardering voor de meer in het oog springende aspecten
van onze gebouwde monumenten. Instandhouding van ogenschijnlijk
kleine onderdelen hebben echter uw aandacht en waardering net zo
hard nodig om in de toekomst een bijdrage te kunnen blijven leveren
aan ons erfgoed.
Zeeuws Erfgoed 15 maart 2009/01 MONUMENTENZORG
