Tholen
Noord- en Zuid-Beveland
Forensisch onderzoek menselijke kaak
In december 2008 werd de SCEZ op de hoogte gesteld
van de vondst van een menselijke kaak bij milieutechnisch
onderzoek aan de Eendrachtsweg 13a te Tholen. Het
onderzoek werd eerst uitgevoerd door de technische
recherche, Politie Zeeland. Het Nationaal Forensisch
Instituut onderzocht de kaak nader. Hij bleek afkomstig
van een persoon die een stenen (aardewerk) pijp rookte.
Het gaat om iemand die leefde tussen de zestiende en
negentiende eeuw. Mogelijk betreft het botresten in van
elders ter ophoging aangevoerde grond. De resten
bevonden zich meer dan 2 meter beneden maaiveld.
Wissenkerke, Emelissedijk:
zuidwestprofiel van
de Emelissedijk met laag
takken als fundering/
egalisatie op de zandige
kwelderbodem
(foto ArcheoMedia BV).
Middeleeuwse sporen Kreekpad Kats
Wegens nieuwbouw aan het Kreekpad in het zuiden van
Kats is een veldonderzoek uitgevoerd door ArcheoMedia
BV. Het plangebied ligt op de rand van en deels in een
middeleeuwse geul. Er was hier een vondstmelding uit de
jaren vijftig van de vorige eeuw bekend van een maalsteen
(nieuwe tijd); ter plaatse bevonden zich ook resten van
funderingen en laatmiddeleeuwse begravingen. In 2002
verrichtte de SCEZ in een perceel in het plangebied langs
het Kreekpad boringen voor de aanleg van een drinkput
van Stichting Landschapsbeheer Zeeland. Hierbij kwamen
botresten en puin aan het licht. Het jongste veldonder
zoek bestond uit grondboringen en het graven van
proefputten ter opsporing van eventueel aanwezige
laatmiddeleeuwse begravingen; het leverde echter geen
vindplaatsen op.
Baksteenoven Zandhoekweg Wissenkerke
Het in de vorige Zeeuws Erfgoed vermelde onderzoek op
Noord-Beveland leverde verrassende resultaten op. Aan de
Zandhoekweg te Wissenkerke werden geen sporen van het
verdronken Koningsheim gevonden, maar wél resten van
een grote baksteenoven, de eerste in Zeeland die vrijwel
Wissenkerke,
Zandhoekweg: resten van
een laatmiddeleeuwse
baksteenoven.
De zichtbare muurtjes
bevatten de onderste rijen
van de gestapelde
bakstenen die niet uit de
oven zijn gehaald
(foto ArcheoMedia BV).
volledig is opgegraven. De omvang was 13,5 x 5,5 meter.
Niet duidelijk is of de oven was ommuurd. In de oven
waren de onderste lagen van gestapelde bakstenen,
formaat 24 x 12,5 x 5,5 centimeter, in noord-zuid
gerichte rijen achtergebleven. Deze waren niet goed
gebrand of verglaasd en niet geschikt voor gebruik. De
dikke puinlaag erbovenop bevatte ook uitsluitend afval
Archeologisch onderzoek van ongeschikte bakstenen. De vloer in de stookgangen
in uitbreidingsplan tussen de rijen was verbrand en op één plaats helemaal
Mannee te Goes. verglaasd. Asresten en andere vondsten zijn niet aan
getroffen. Het baksteenformaat suggereert een datering
eind veertiende tot in de zestiende eeuw; de afdekking van
de ovenresten door een overstromingslaag kan erop wijzen
dat de oven tot kort vóór de Sint-Felixvloed (1530) in
gebruik was.
Emelissedijk Wissenkerke onderzocht
In hetzelfde project als van de baksteenoven is de
Emelissedijk (noordzijde) doorgraven voor een duiker.
Voor de eerste keer in Zeeland is hierbij onderzoek gedaan
naar structuur en opbouw van een oude dijk. De
Emelissedijk is in 1598 aangelegd als dijk van de
Oud-Noord-Bevelandpolder, de eerste herdijking van
het in 1530/32 verdronken Noord-Beveland. De dijk is
gebouwd op een natuurlijke zandlaag, waarschijnlijk op
de vloedlijn van een kwelderplaat. Op het zand is voor
een deel een fundament gelegd van soms zes tot zeven
lagen takken en twijgen, per laag kruislings over elkaar.
Het takkenpakket varieert in omvang en was niet overal
aanwezig. Blijkbaar diende het ook als opvulling van het
onderliggende reliëf. De takkenlaag, schuin georiënteerd
ten opzichte van de lengterichting van de dijk, lag vast
met enkele rijen soms bekapte en aangepunte houten
palen en staken. Op het fundament is de dijkkern
aangelegd: venige blauwgrijze plaggen met goed
geconserveerd organisch materiaal. Daaroverheen legde
men schorrenplaggen. Het onderzoek is lopende.
Wissenkerke, Emelissedijk: overzicht over het zuidprofiel
tijdens de bemonstering voor het archeobotanisch onderzoek.
De donkere kern van de dijk met de vele organische resten
is duidelijk zichtbaar.
Goes-Mannee
Op 3 november 2008 verrichtte de SCEZ met SOB
Research uit Heinenoord waarnemingen in uitbreidings
plan Goes-Mannee, na een vondstmelding door de heer
P. Hengsdijk betreffende baksteen(puin)concentraties in
een nieuw gegraven wegcunet. In totaal zijn vijf
Zeeuws Erfgoed 24 maart 2009/01 ARCHEOLOGIE
