Zeeuws-Vlaanderen
Muziek in Romeins Aardenburg
Oostburgse woonwijk De Kreeke
n
Windwijzers van het
voormalige huis Klarenbeek
in Middelburg
(foto A. de Bree).
Benen stemsleutel voor
een lier uit Romeins
van containers met golfrand, van in totaal ongeveer tien
potten. Daarbij zijn weer twee fragmenten van recht
hoekig briquetage-steunmateriaal aangetroffen. Afgelopen
tijd puzzelde hij vele fragmenten aan elkaar, hetgeen
resulteerde in een bijna complete rand van een container
(diameter 18 centimeter). Johan Visser droeg zijn
vondsten voor verdere bestudering over aan het
Provinciaal Archeologisch Depot.
Reacties Hof Klarenbeek, Middelburg
Op het bericht over het onderzoek rond het Roggeveen
huis in de vorige Zeeuws Erfgoed kwamen verschillende
reacties. Men meldde dat "de steenen palen van een deftig
hek, waar eens de schoone lusthof Klaarenbeek" lag nog
in de tweede helft van de jaren vijftig van de vorige eeuw
aanwezig waren, echter zonder de bekronende vazen.
De Walcherse Archeologische Dienst inventariseert alle
reacties.
Van 20 juni t/m 13 september presenteert het Zeeuws
Museum 'Rome in Zeeland', met medewerking van de
SCEZ een expositie over Zeeland in de Romeinse tijd.
De voorbereiding leverde een ontdekking op in het
Gemeentelijk Archeologisch Museum in Aardenburg.
Van een benen voorwerp in een vitrine, uit de opgraving
Weide De Smet 1975, was de functie onbekend. Naar
analogie van een vondst uit Aalter (B.) is er een stem-
sleutel van een lier in herkend, een Romeins snaar
instrument en het vaste attribuut van de god Apollo.
Een stemsleutel dient om een snaar op de juiste
spanning/toon te brengen. Dit tot nu enige muzikale
overblijfsel uit Romeins Zeeland krijgt een mooie plaats
in de tentoonstelling.
Maar er zit méér muziek in Romeins Aardenburg. De
grootschalige opgravingen vanaf 1955 zijn niet volledige
uitgewerkt. Recente onderzoeken in Vlaanderen en
Frankrijk leren dat Aardenburg een sleutelrol speelde in
de Romeinse Noordzeekustverdediging. Zowel in de
nationale (NOaA) als in de provinciale archeologische
onderzoeksagenda (POAZ) is uitwerking van Romeins
Aardenburg dan ook aangeduid als van eminent belang.
De SCEZ heeft een subsidieaanvraag ingediend bij de
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk
Onderzoek NWO. In opdracht van de Provincie Zeeland,
die voor dit onderzoek ook 125.000 euro beschikbaar
stelt, is deze aanvraag ingediend in het kader van het
landelijke project Odyssee voor de uitwerking van
belangrijk achterstallig onderzoek. Bij toekenning wordt
het onderzoek uitgevoerd door een vele onderzoekers in
een samenwerkingsverband van de SCEZ, Hazenberg
Archeologie (Leiden) en de Universiteit Gent. Tijdens
het onderzoek worden de resultaten op verschillende
manieren onder de aandacht van het publiek gebracht,
onder andere in Zeeuws Erfgoed.
Archeologisch onderzoek Oostburgse Molukkers
Wegens geplande nieuwbouw aan de Dierkensteenweg
in Oostburg voerde Sagro Milieu Advies Zeeland een
bureauonderzoek uit. In de jaren zestig van de vorige
eeuw was ter plaatse nog twintigste-eeuwse bebouwing
aanwezig. Het aansluitend archeologisch veldonderzoek
door SOB Research toonde resten aan van betonnen en
bakstenen funderingen en haardplaatsen. De gemeente
archivaris van Sluis deelde mee dat het ging om het
Molukkerskamp Wilgenhof of Wilgenoord. Oostburg
telde drie Molukkerskampen. Dit driehoekige kamp werd
vanaf 1951 gebruikt voor de opvang van Molukkers en
was voorheen bestemd voor de arbeiders van de weder
opbouw voor Oostburg; het had een capaciteit van 256
personen. Het gemeentearchief bezit tekeningen van het
kamp, afkomstig van het ministerie van Openbare Werken
en Wederopbouw. Het complex omvatte een houten barak
die diende als kerk en kantine. Twintig gebouwen,
onderverdeeld in 32 woningen, waren 'nissenhutten' op
een bakstenen fundering met een dak van golfplaat. Dit
systeem kwam uit de militaire wereld. In 1951 werden
er 334 Molukkers ondergebracht. Ze waren op 27 maart
1951 in Tanjung Priok ingescheept op de 'Castelbianco'
en arriveerden op 24 april. In 1955 waren nog 26
Molukse gezinnen aanwezig (145 personen), in 1958
nog 105 personen. Vanaf de Nieuwstraat waren de palen
van de toegangspoort nog lang zichtbaar. Zeeland telde
Molukkers- of Ambonezenkampen op 18 locaties; in
West Zeeuws-Vlaanderen in Aardenburg, Groede,
Oostburg en Breskens.
Op de plek waar recent de Euregiotuinen lagen komt
een woonwijk met voorzieningen en veel waterpartijen.
De plannen voor het zuidelijk deel zijn klaar. Bij de
aanleg van Euregiotuinen verrichtte de SCEZ in 1999
veldonderzoek, waarbij resten van een middeleeuwse
boerderij zijn gedocumenteerd. Ook amateur-archeologen
meldden laatmiddeleeuwse vondsten. De top van het
pleistoceen dekzand bleek destijds intact. Arcadis voerde
in het kader van de nieuwbouwplannen een archeologisch
bureau- en verkennend booronderzoek uit, inclusief
mechanische boringen. Ten oosten en ten westen van de
voormalige Boomkreek bleken forse delen bodemopbouw
intact bewaard. In een intacte top van het Hollandveen
kunnen sporen of resten uit de late ijzertijd en Romeinse
tijd voorkomen. Omdat sprake is van een tweede intacte,
veraarde veenlaag in het Hollandveen Laagpakket, zijn
mogelijk ook sporen uit de bronstijd aanwezig. Ook is
weer een intacte top van het dekzand geconstateerd, zodat
resten van vroegere prehistorische bewoning ook mogelijk
zijn. Arcadis voert een vervolgonderzoek uit in de vorm
van proefsleuven, waarbij één bekende vindplaats
gewaardeerd wordt; indien noodzakelijk past men het
plan daarop aan. Het onderzoek is tevens gericht op de
intacte bodemniveaus met de verwachte sporen.
Onderzoek Zoutestraat Hulst
Vanwege sloop en een nieuwbouwplan aan de Zoutestraat
te Hulst verrichtte ArcheoMedia BV een archeologisch
bureau- en een veldonderzoek door middel van boringen
en, aangezien puin is aangetroffen, een vervolgonderzoek
door middel van proefsleuven. Hierbij is de overgang van
de gracht naar de wal aangetoond en kwamen laatmiddel
eeuwse sporen bloot. De voormalige gracht bleek groter
te zijn dan de huidige.
Zeeuws Erfgoed 26 maart 2009/01 ARCHEOLOGIE
