Cluster van moderne windmolens in het Sloegebied.
Zeeuws Erfgoed 7 maart 2009/01 Landschap en Historie
PTKN TH&raV DG-EU? VAN5 E3EJS1 STAAT DER ffEDEfcLANHKHMÜLE.MS: V-ïi HELPT ME OH HEL" M"J.t--ü-L,.£l! TE BE-STBI|UEHr AZLICHË Air- HUn/P.
Zo zag men in de jaren dertig van de twintigste eeuw
de bedreiging van windmolens door elektrificatie
(bron: NRC/Heemschut, circa 1930).
en de ander het als een aanwinst beschouwt. Een kwestie
van smaak waarover valt te twisten.
Er is nog een derde manier om naar molens te kijken.
Dan krijgt de molen een symbolische betekenis. Onder
invloed van de Hollandse landschapsschilders uit de
zeventiende, en later die van de Haagse School uit de
negentiende eeuw is de molen uitgegroeid tot een formid
abel nationaal icoon. Net als tulpen en klompen een han
delsmerk van Holland, onder andere als symbool van de
eeuwige strijd tegen het water en het permanente leven
onder de zeespiegel. Aanvankelijk geschilderd en gezien als
teken van techniek en vooruitgang, later juist als uiting
van het tegenovergestelde: van romantiek en traditionalis
me. Waarschijnlijk tegen deze achtergrond was dichter-
dominee Hans Bouma ooit heel stellig over (traditionele)
windmolens: "Windmolens zijn nu eenmaal mooier dan
kerncentrales. Rembrandt zou nooit een kerncentrale
geschilderd hebben." Daarentegen Kees Fens, gevraagd
om een oordeel: "Het mooist is de nieuwste windmolen,
die lange slanke stalen paal, met aan de top drie metalen
wieken, als een ouderwetse propeller." Ook in Zeeland
hebben schilders molens vereeuwigd. Zo schilderde
Mondriaan de 'Molen bij Domburg' en 'De rode molen'.
Maar als een Zeeuws icoon valt de molen moeilijk aan te
merken. Windwatermolens - het molentype dat uitgroeide
tot icoon van Holland - hebben hier trouwens nauwelijks
iets voorgesteld.
Kijken naar molens: dat kan op uiteenlopende manieren.
Ze bepalen onze kijk op molens.
