onde van Zeeland
m
Gemeentearchief Sluis
t
VN'
p-
^-l—
I
J£nVV£
l wjziirjuTX"
jas
at!
Het westelijk deel van Zeeuws-Vlaanderen wordt ook wel eens
een 'Landje Apart' genoemd. Dit deel van Zeeland
(de hedendaagse gemeente Sluis) heeft een rijke, interessante
geschiedenis met veel schone, maar ook minder schone momenten.
Dit alles is terug te vinden in het landschap, in gebouwen,
bibliotheken, musea en archieven.
Daarnaast is er ook nog een grote kaarten- en prentenverzameling, foto's,
films, boeken, krantenverzamelingen en archieven van verenigingen en
instellingen, die betrekking hebben op het grondgebied en de geschiedenis
van Sluis. Tot de meest geraadpleegde bronnen behoren de geboorte-,
huwelijks- en overlijdensaktes. Deze gaan terug tot 1796 en zijn te
raadplegen door middel van microfiches.
Een bekende archivaris:
Van Dale
Gemeentearchieven vormen een
deel van de papieren nalaten
schap van onze voorouders.
Door middel van deze papieren
gunnen zij ons een kijkje in hun
leefwereld. Wij weten hoe ze
steden en dorpen bestuurden en
welke verschillende lagen van de
bevolking er aanwezig waren.
We worden gewaar hoe het door
ons gebruikte dorps- en stads-
schoon is ontstaan. Wij nemen
kennis van oorlogen en over
stromingen en andere rampen
die ons getroffen hebben en hoe
bestuurders en inwoners daar
mee omgingen. Archieven zijn
daarom een onvervangbaar
cultuurbezit, dat met zorg moet
worden behandeld.
Archivarissen beheren deze
papieren nalatenschap. Veel
archivarissen hebben hun spo
ren nagelaten in de verschillen
archieven. Een van hen werd
later een bekende Nederlander:
Johan Hendrik van Dale,
geboren 15 februari 1828 te
Sluis en overleden 19 mei 1872
aan pokken te Sluis. Wie kent
niet het Van Dales Groot
Woordenboek der Nederlandse
Taal? Van Dale was naast
neerlandicus en schoolmeester
ook nog aangesteld als archiva-
f.A—F*-'*JJfW
U-n-ffcuffev**i.»-
--*■ •- r-T.TT
p-M-m. -u-I- h-rinl
*—m _r_ --| *-.-§■ h. UT-h.
'-hu r- u.77
■f 1--T— f--
4* - TW—hi II
i—
4-4-j - J!lf
p- j Hb<i tr..' hy I— r i y^_
-«-k h f*
uki Ir —i -1
- - i-r
i.. Jtu rj_-.
il Ii liji'ii Lj x 1 i-i.il.ki -
-"w - •mH - w-*w- k.- J _1
Li-H- p Jpi. 4
LL ir I I'
Ht ,4 F- TT1r-
k-M-j.-ii/i-i-i J
-J*.. -
.T. uj, L_ mJ. urfr. H*-
...vLlc .iBBühhj-a-u
L_- fc.„y-r"l-«^4-«-il - ""h* V.
I l_ia. LJ1UIb LJ>Ji -■f'.I—■»-!-•» b
_ii* J-.T i-''ij
,u-ii_ auLa *-i
fcW.uk?
i_ J-pl—
(IjJ
Irf ■-' k- 1-1- l-FTT-rrV .jr^. L_
pi-fc ,-J^,
-- -Ifc -""l- I* i— bL -J- n L
Pagina's uit het Boek met de Knoop, een boek over rechtspraak
in de middeleeuwen in Aardenburg.
ris van de gemeente Sluis. Hij
werd op 2 oktober 1855 aangesteld met de mededeling "eene belooning te
geven voor zijn moeiten vollen arbeid". Men moet hier niet denken aan een
geldelijke bijdrage maar het meer beschouwen als eretitel. Hij was feitelijk
een pro Deo-archivaris en kreeg hiervoor geen vergoeding. Hij zou dit
ambt tot aan zijn dood in 1872 blijven uitoefenen.
Middeleeuws boek
over rechtspraak
Een belangrijke collectie in het
gemeentearchief is het archief
van de stad Aardenburg, 1201
1970.
Uit het stadsarchief van
Aardenburg is in de loop der
eeuwen veel verdwenen.
Niettemin is ook veel bewaard
gebleven. Het Staatse deel
is nagenoeg compleet aanwezig,
aan de hand waarvan zich het
leven laat reconstrueren van
een klein stadje aan de rand
van de Republiek. Een aantal
stukken zijn de moeite van
het signaleren waard.
Het archief bevat een uit
gebreide pamflettenverzameling
uit de zeventiende en
achttiende eeuw. Er zijn meer
dan honderd bezegelde en
onbezegelde charters vanaf
1201 van wereldlijke en
geestelijke notabelen, alsmede
van de vorsten van onder
andere Vlaanderen en
Bourgondië. Het charter uit
1201 van de Vlaamse graaf
(tevens Byzantijns keizer)
Boudewijn IX is een van de
oudste in Zeeland.
Van groot belang zijn diverse
bronnen waarin het
Aardenburgse recht is
vast-gelegd. Hiertoe behoort de
Grote Keure uit 1330 en het
Boek met de Knoop.
Laatstgenoemd stadsboek beschrijft een groot aantal wets- en rechtsteksten
voor bewoners, vreemdelingen en broeders van velerlei stadsgilden.
Ook beschrijft het (soms zelfs woordelijk) vonnissen en delictuitspraken.
Het boek is van groot belang voor de kennis van diverse aspecten van het
middeleeuwse stadsleven, in het bijzonder het straf- en procesrecht.
Wat u in de Sluise archieven aantreft
Na diverse herindelingen in 1880, 1941, 1970, 1995 en 2002 is in 2003
de nieuwe gemeente Sluis ontstaan. De navolgende archieven kunt u
terugvinden: Aardenburg 1201-1970, Breskens 1611-1970, Cadzand
1800-1970, Eede 1781-1941, Groede 1626-1970, Heille 1808-1880,
Hoofdplaat 1794-1970, Nieuwvliet 1630-1970, Oostburg 1368-1970,
Retranchement 1796-1970, Schoondijke 1806-1970, Sint-Anna ter
Muiden 1617-1880, Sint-Kruis 1800-1941, Sluis 1431-1970, IJzendijke
1640-1970, Waterlandkerkje 1640-1970 en Zuidzande 1799-1970.
Gemeentearchief Sluis
Raadhuisplein 1
4501 BG Oostburg
Telefoon 0117-457000
info@gemeentesluis.nl
Openingstijden
Maandag t/m vrijdag van 9.00-17.00 uur
Vanaf mei t/m augustus 's-middags gesloten
Zeeuws Erfgoed 21 juni 2009/02 Landschap EN Historie
