Tien jaar Belvedere-zegeningen voor Zeeland
Over een paar maanden is het zo ver. Dan komt er
officieel een einde aan het Belvederebeleid, een
integraal beleid ten aanzien van de relatie cultuur
historie en ruimtelijke ordening, opgezet door vier
ministeries. Om terug te kijken naar wat er de
afgelopen tien jaar in Zeeland is gebeurd en of het
gedachtegoed inmiddels wel voldoende is verankerd,
heeft SCEZ op verzoek van het Projectbureau
Belvedere een evaluatiemiddag georganiseerd met
dertig Zeeuwse bestuurders en beleidsmakers.
Deze middag, gehouden op 10 juli, werd ook
bijgewoond door medewerkers van dit Projectbureau
die de bevindingen gaan vastleggen in een boek waarin
de resultaten voor heel Nederland, maar ook per provincie
onder de loep wordt genomen. Na een inleiding in de
abdij van Middelburg is de gehele groep middels een
korte excursie naar Heinkenszand gereden alwaar de
slotdiscussie plaatsvond.
Enkele voorbeelden die tijdens een excursie aan de orde
kwamen, tonen aan dat er wel degelijk op veel plaatsen -
en met veel succes - met de Belvederegedachte is gewerkt.
Landschapsarchitect Jan-Willem Bosch gaf daarbij aan dat
cultuurhistorie geen luxe in de planvorming behoort te
zijn, maar dat het van levensbelang is voor de integrale
ruimtelijke kwaliteit. De plannen voor dorpsvernieuwing
in de gemeente Borsele laten ook zien dat dit mogelijk is.
De ambtelijke en bestuurlijke wil om integraal te opereren
vormt daarbij natuurlijk een belangrijke randvoorwaarde.
Ook diverse andere projecten, waar onder de Staats-
Spaanse Linies, het KSG-terrein (Koninklijke Schelde
Groep) te Vlissingen en de Landschapsatlas Walcheren,
passeerden de revue waarbij slaag- en faalfactoren werden
benoemd.
Het project 'Verborgen Buitens op Walcheren' van de Stichting Landschapsbeheer Zeeland heeft als doel om verborgen buitenplaatsen op
Walcheren te behouden en beter herkenbaar te maken en ze onder de aandacht te brengen bij het publiek. De sporen uit het verleden op de
verborgen buitens worden weer beter zichtbaar en beleefbaar gemaakt, onder meer door het (deels) herstellen van elementen als vijvers, hekpalen
en laanstructuren. Ook het buiten Poppenroede, hoewel formeel geen onderdeel van dit project, gaat weer op hoofdlijnen hersteld worden. Bosch
Slabbers heeft een ontwerp gemaakt voor kantoorvilla's, waarbij elementen van dit oude buiten hersteld zullen worden. In dit project wordt
ontwikkeld op basis van de cultuurhistorie.
(Bronnen: historisch beeld Poppenroede, boek Jan Arends (1771); prent, Zeeuw Archief, Middelburg; ontwerptekening, Bosch Slabbers, Middelburg)
De gemeente Middelburg levert een voorbeeld hoe je niet op de Belvederemanier kunt werken. Hier zicht op het Havenkanaal van Middelburg,
gegraven in de zestiende eeuw na de verzanding van de Arne. Het kanaal is in de negentiende eeuw gedempt, maar tot voor kort nog altijd in het
landschap herkenbaar gebleven. In 2008 is de gemeente Middelburg echter begonnen met de aanleg van een golfterrein en het verbreden van
de op de Oostelijke Oude Havendijk gesitueerde weg. De historische Westelijke Oude havendijk wordt daarbij weggeploegd en de historische
gelaagdheid van het landschap volledig weggevaagd (zie Zeeuws Erfgoed juni 2008).
(Bron: schilderij Adriaen van de Venne, Rijksmuseum, Amsterdam. Foto's Bosch Slabbers, Middelburg)
Zeeuws Erfgoed 10 september 2009/03 MONUMENTENZORG
