onde van Zeeland
Gemeentearchief Noord-Beveland
hq
---ïhÈxif;*
'"XX l
■Tfn.J
L*,
-C jóü L
Wh
I
I
*5*
Het duo G.G. de Fouw en J. van Haver bemenst het gemeentearchief
van Noord-Beveland. De gemeente is klein, het oud-archief niet groot,
maar wel rijk aan archieven.
Noord-Beveland ging in 1530 en 1532 geheel onder water. Pas in 1598
kwam een deel van het voormalige eiland weer boven de zeespiegel, toen
men de Oud-Noord-Bevelandpolder inpolderde. Geleerden van naam
verkondigen vandaag de dag
dat die inpoldering model
stond voor de Beemster in
Noord-Holland, die op
's werelds lijst van te behouden
cultureel erfgoed staat.
Eigenlijk had dat dus deze
Zeeuwse polder moeten zijn.
Met die vloeden van 1530 en
1532 verdwenen alle archivalia
die er toen waren. Natuurlijk
zijn er nog middeleeuwse
bronnen over het eerste Noord-
Beveland, maar die moet u niet
in Wissenkerke zoeken. Wend
daarvoor de steven bijvoorbeeld
naar het Zeeuws Archief te
Middelburg.
De archieven van de voormali
ge gemeenten, vier in getal,
'-'kL.WlAJ li «li
-S^ Xj-- >-■ ItK
1WL
„J,?>
W I
">(U "lL Jjj,"
namelijk Colijnsplaat, Kats,
Kortgene en Wissenkerke,
hebben na de stichting van de
dorpen, waarvan Colijnsplaat
het oudste is, veel geleden. Dat
was in Kortgene onder meer
het gevolg van de overstroming
van 1953, maar daar was ook
sprake van wanbeheer en
desinteresse bij de bestuurders.
Het is dus eigenlijk een wonder
dat er nog zoveel bewaard is
gebleven. In de laatste tien jaar
hebben de mensen van het
Oud-Archief - of de cluster
Historie, zoals men het in het
gemeentehuis noemt - veel
aandacht besteed aan de
werving van Noord-Bevelandse archieven, die nog niet in de goed
geoutilleerde bewaarplaats een plaats hadden gevonden. Nu hebben
vrijwel alle kerkelijke archieven van Noord-Beveland een plekje op de
planken.
Dat van Colijnsplaat dateert al van 1599. Van de andere oude kerken
zijn ook alle notulen vanaf het begin bewaard gebleven om zo onze
kennis van Noord-Beveland en zijn inwoners te verrijken.
Toen Noord-Beveland een overeenkomst aanging met het gemeentearchief
van Goes en de Goese archivaris benoemde tot zijn archivaris - zijn loon
zou schamel zijn, vermeldde zijn benoemingsbrief - bracht het Zeeuws
Archief de oud-rechterlijke en notariële archieven van Noord-Beveland
over. Zo ontstond er een verzameling, niet alleen een lust voor het oog,
maar vooral een rijkdom aan gegevens over de geschiedenis van het eiland.
rJiAr
.LM 0
•J 1
Notulen van de vergaderingen van de kerkenraad.
Inventaris nummer 1, 1599-1649, het voorblad
(bron: archief Hervormde Kerk Colijnsplaat).
In het oog lopende banden, delen of stukken springen er niet uit.
Daarvoor moet u onder meer bij het Nationaal Archief in 's-Gravenhage
zijn, waar prachtige plattegronden van rond 1600 te vinden zijn van
Colijnsplaat. Maar dat hoeft ook niet. Het gaat om het beheren van de
schriftelijke nalatenschap van de vroegere bestuurders van kerk en staat
en daarmee om de kennis van en over het eiland. Alle in de bewaarplaats
aanwezige archieven dragen daaraan hun steentje bij. Bovendien, het
kleine gemeentehuis kent zo
zijn beperkingen. Archieven
zijn openbaar en kosteloos te
raadplegen. Die stelling houdt
men vanzelfsprekend ook in
Noord-Beveland van harte
overeind, maar het is toch aan
te bevelen om voor een bezoek
even contact op te nemen met
De Fouw of Van Haver.
De ruimte om archieven te
raadplegen is beperkt. Daarom
maken beide heren graag een
afspraak met u. U weet dan
zeker dat u terecht kan en de
koffie staat dan klaar.
Meen niet dat Noord-Beveland
een achtergebleven gebied is,
als het gaat om de geschied
schrijving. De vroegere dokter
Welten schreef drie kloeke
boeken over het ontstaan van
Colijnsplaat en Kats, waarin
de bedijkers en de vroegste
bewoners centraal staan.
Dr. Aad de Klerk beschreef
Colijnsplaat vanuit een andere
optiek. Dr. Albert Kort en
Allie Barth beschreven onlangs
de geschiedenis van het bestuur
over het eiland in de periode
1795-1995. Publicaties van
Gert Groenleer verschenen er
over de joodse onderduikers in
Colijnsplaat en over de
voetbalvereniging aldaar.
Gemeentearchief Noord-Beveland
Voorstraat 31
4491 EV Wissenkerke
Telefoon 0113-377377
info@noord-beveland.nl
www.noord-beveland.nl
Openingstijden
Maandag t/m vrijdag*
van 8.45-12.00 uur en van 13.00-15.15 uur;
vrijdagmiddag gesloten
In verband met de beperkte ruimte is het beter
om van tevoren een afspraak te maken.
