Tijdschriften
Nehalennia. Archeologie, cultuurhistorie,
streektaal en volkscultuur van Zeeland en
Gereee-Ovrrflakkee 164 (2009) 1-84.
Bijdragen van C.J. de Kruijter over
Lutheranen en hun gemeenten in
Zeeland, het vrome leven van een
boekhouder van de WIC door Steef
Post, katholieken in negentiende-eeuws
Nederland met bijzondere aandacht
voor Zeeland door Lodewijk Winkeler,
de beleving van joodse religie en geloof
in hedendaags Zeeland door Petra de
Braal en orgelmuziek en een studiedag
door Jos Vogel.
Zeeland. Tijdschrift van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen, 18/nr.2 (2009) 49-88.
In dit nummer aandacht voor 'het
Zeeuws preacademisch erfgoed. Een
filosofische disputatie uit Middelburg
uit de late zestiende eeuw' van Huib
Zuidervaart, H.J. Broersma schreef
over kindermoord in Middelburg en
het dilemma dat volgde rondom een
vonnis. L.P. van der Vliet behandelt
in 'Een altijddurend denkbeeld',
het geallieerde oorlogskerkhof van
de Eerste Wereldoorlog in Vlissingen.
Tenslotte een aanvulling op het al
eerder verschenen artikel van Betty
Blikman over de Oegstgeester
dakpannen.
Zeeuws Tijdschrift 59/ 3-4 (2009) 1-98;
ISSN 0166-5154. Dit themanummer
handelt over de zorg in Zeeland en telt
niet minder dan 37 tekstbijdragen en
daarnaast nog vaste rubrieken. De in
omvang grootste artikelen zijn 'Het is
een drukke dag geweest. The nurses
diaries van Zorgsaam en Curamus' en
'Alternatieve en complementaire zorg.
Voor ieder wat wils' door Lineke Broos
en Margot Verhaagen.
Heem- en
oudheidkundige bladen
Schouwen-Duiveland
In Stad en Lande. Historische bijdragen
en mededelingen van de vereniging Stad
en Lande van Schouwen-Duiveland
(april 2009), biedt A. Koppejan het
tweede deel van zijn verhaal over de
beurtvaart aan. Hij geeft een overzicht
van de laatste beurtschippers en hun
schepen op Schouwen-Duiveland.
In de Tweede Wereldoorlog voer
Henk van der Doe op een vrachtschip
en hij haalt zijn herinneringen op in
een interview door J. den Boer.
B. Blikman-Ruiterkamp vertelt waar
de benaming 'Jan Rap en zijn maat'
vandaan komt. De uitdrukking is
afkomstig van de naam van Jan
Machielse Rap, die regelmatig van
Zeeland naar Arnhem voer om zoute
vis te verkopen. Bij een vechtpartij
vermoordde hij een onderschout, werd
verbannen uit Nederland en later ter
dood veroordeeld toen hij zich
brutaalweg in Amsterdam liet zien.
F. Beekman beschrijft de seinpalen
op de noordkust van Schouwen, die
vroeger een deel van de kustbeveiliging
vormden.
Verder is dit nummer gevuld met
jaarverslagen.
Tholen
De Nieuwsbrief van de Heemkundekring
Stad en lande van Tholen (april 2009)
bestaat voor een groot deel uit
huishoudelijke mededelingen met
daarna een artikeltje 'genealogie'
door M. Geluk-Jansen.
Walcheren
Het eerste artikel in De Wete, kwartaal
blad van de Heemkundige Kring
Walcheren (2009, 3), is van M. van
den Broeke en heet: 'Stucwerk en spits
bogen. De consistorie van Koudekerke
en neogotiek op Walcheren'. Koning
Willem II heeft bij de herintroductie
van de gotiek een belangrijke rol
gespeeld. Particulieren vonden dat
inspirerend en gingen hun buiten
huizen verbouwen in neogotische stijl.
Ook voor kerkelijke gebouwen leende
de Willem II-gotiek zich. Een van de
weinige overblijfsels van deze bouw
kunst in Zeeland is de consistorie van
de kerk in Koudekerke, en daarom
moet dat onderdeel van de Zeeuwse
architectuurgeschiedenis zeker
behouden blijven.
J. Simons leverde het tweede deel
van zijn stuk over de boerderij
Paauwenburg, en gaat in op de familie
Aarnoutse die bijna 140 jaar op de
boerderij heeft gewoond.
'Het vergeten monument. Een
bestemming voor de torenvoet van
de Lange Jan?' is geschreven door
A. de Klerk en wijst ons op een
'vergeten' monument: een monument
in de ruimte onder de Lange Jan.
Professor J.F. Berghoef, bekend door
zijn grote inzet voor de wederopbouw
van Middelburg, hield in 1951 een
pleidooi voor de oprichting van zo'n
monument ter herinnering aan de
wederopbouw van Middelburg. Het
bestuur van de Heemkundige Kring
Walcheren heeft de suggestie van
Berghoef onder de aandacht gebracht
van de kerkelijke en de burgerlijke
gemeente, maar tot nu toe zonder
resultaat.
J. Braat staat uitgebreid stil bij het
bezoek van koningin-regentes
Emma en haar dochter Wilhelmina
aan Walcheren in 1994. Kosten noch
moeiten zijn gespaard om dit bezoek
tot een succes te maken, wat ondanks
het tegenvallende weer ook gelukt is.
We lezen vol verbazing over het strenge
decorum, de vreselijke vormelijkheid
en het verschil tussen rangen en
standen.
F. van den Driest houdt naar aanleiding
van de 500ste geboortedag van kerk
hervormer Calvijn een praatje over
de zondagsrust. Niet Calvijn was daar
zo op gebrand, maar wel de piëtisten,
met de Middelburgse predikant
Willem Teellinck op kop. Die vond:
"'n Zondagse steke óudt gin weke",
oftewel: Zondags werk is niet sterk.
In Den Spiegel, tijdschrift van de
Vereniging van het muZEEum en het
Gemeentearchief Vlissingen (2009, 3),
ligt het accent op de jaren rond 1800
en vooral op het bombardement door
de Engelsen in 1809. 'Rond 1800'
door J. de Ridder beschrijft de ellende
teweeggebracht door de onlusten
tussen orangisten en patriotten, en in
'De postale situatie op Walcheren ten
tijde van de Engelse invasie in 1809'
door K. de Baar lezen we hoe het
Hollandse postkantoor te Vlissingen
in 1808 werd opgeëist door de Franse
prefect, en hoe de postale situatie zich
verder ontwikkelde.
V. Frenks vertelt over de ontdekking
van een mooie afbeelding van
Vlissingen vanaf de landzijde.
G. Zomer geeft ons een beeld van de
Vlissingse kunstenaar Han Reijnhout,
die veel Zeeuwse en Vlaamse vissers
schepen op schaal bouwt.
In 2009 is de dichtbundel Vlissingen,
grandeur in perspectief verschenen,
hij bevat 40 gedichten van Ron de
Jonge, met pentekeningen van Hein
Naerebout.
Arneklanken, kwartaalblad van de
Historische Vereniging Arnemuiden
(2009, 1), start met een nieuwe serie:
'Terug in de tijd met...'. C. de Ridder
zal in deze rubriek het leven van
verschillende oudere Arnemuidenaren
belichten en begint met het verhaal van
de Arnemuidenaar Casper van Belzen,
beter bekend als Cas Kedet.
G. de Nooijer beschrijft een foto uit de
oorlogsjaren en L. van Belzen geeft de
genealogie van de familie Bronker uit
Arnemuiden. P. J. Feij vertelt hoe het
ging onder de Franse overheersing eind
achttiende eeuw, waarna J. Adriaanse
een vervolg levert van zijn serie over
de afgelopen 150 jaar in Arnemuiden.
L. Schouls laat zijn licht schijnen over
het wapen van Kleverskerke.
Van A.H.G. Verouden worden voor
de zeventiende keer jaren uit de
kerkenraadsnotulen besproken, dit
keer die van 1599 en 1600. In de serie
'Bouwen en wonen door de eeuwen
heen' stappen M.P. de Ridder en
C.J.A. Feij het oude stadhuis binnen.
Het Polderhuis Blad, informatieblad
over Westkapelle (juni 2009), kondigt
festiviteiten aan in weekends in oktober
en november omdat 2009 een
bijzonder jaar is: 65 jaar geleden werd
Westkapelle bevrijd, 10 jaar geleden
werd de Stichting Polderhuis opgericht
en 5 jaar geleden werd het museum
geopend.
J. Minderhoud schrijft over de lucht
wachtdienst in 1940: mensen konden
opgeroepen worden om wacht te
houden op de molen; ze moesten
vliegtuigen die overkwamen in de gaten
houden.
M. Oonk van Sauer Oonk notaris
sen, zet de Westkappelaars een pluim
op de hoed voor hun samenwerking
op allerlei gebied. Zonder die goede
samenwerking zou volgens hem het
Polderhuis niet bestaan hebben. Hij
geeft inlichtingen over wat een notaris
kan betekenen bij oprichting van
verenigingen.
Verder veel huishoudelijk nieuws in
dit nummer.
Zeeuws-Vlaanderen
Het jaarboek 2009 van de
Heemkundige Kring West-Zeeuws-
Vlaanderen heeft als titel: Met een
kus van liefde' (auteurs A.R. Bauwens
en I.H.J. Poisonnier). Het boek bevat
de transcriptie van bewaard gebleven
brieven, geschreven door Isaac
Benteijn, een landman op Scherpbier.
Er wordt aandacht besteed aan het
familienetwerk van Buteijn en aan de
maatschappelijke ontwikkelingen in
zijn tijd.
In het Tijdschrift van dezelfde
Heemkundige Kring (2009, 2)
bespreekt A. Bauwens de straatnaam
'P.C. Boutensstraat'.
Van A. Neele is de tekst opgenomen
die hij heeft uitgesproken tijdens een
symposium in 2009: 'De culturele
ontwikkeling van een boerenelite
in Zeeland 1750-1850'.
J. Hemelsoet biedt een interessant
artikel 'Een boek met een band'.
De auteur ontdekte dat twee notulen
boeken in het Aardenburgs archief,
inventarisnummers 6 en 9, een mooie
band hadden, waaraan een geschiedenis
verbonden was. De banden bleken
bladzijden uit een koorboek te zijn,
en de schrijver heeft de inhoud zoveel
mogelijk weten te ontcijferen.
In Bulletin van de Oudheidkundige
Kring De Vier Ambachten' (2009, 2)
wordt veel aandacht geschonken
aan het feit dat 65 jaar geleden
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen is bevrijd:
G. Buijsrogge vertelt over de bevrijding
van Hulst en zijn verblijf in een bier
kelder toen, en mevrouw C. van Waes
heeft een oorlogsdagboek bijgehouden
van 1 september t/m 11 oktober 1944.
De redactie heeft hierover een artikel
opgenomen.
J. de Kort - bestuurslid van de
Oudheidkundige Kring - is
gepromoveerd op zijn onderzoek
naar 'De plaats van het geloof in het
leven van Hendrik Albert van Dalsum
(1868-1944)'. De laudatio,
uitgesproken door professor P. Nissen,
is in dit nummer opgenomen.
De Nieuwsbrief \an de Heemkundige
Vereniging Terneuzen (juni 2009),
begint met een stuk van A.L. Kort:
'De veldwachters van Hoek'. F.D.M.
Weemaes schrijft 'Enige bouw
historische zaken betreffende de molen
"Windlust" te Hoek, die gerestaureerd
zal worden, waarna J. de Groote met
de molen aan de slag kan.
Tussen 1839 en 1851 schreef A.J. van
der Aa het Aardrijkskundig woorden
boek der Nederlanden. In deze
Nieuwsbrief is hetgeen Van der Aa
over Hoek schreef gepubliceerd, in
de originele spelling.
J.L. Platteeuw vertelt hoe Hoek ijs en
friet leerde waarderen, en behandelt in
een ander artikel 'De geschiedenis van
de gemeente Hoek tot 1970'. 'Hoek als
zelfstandige gemeente' is van de hand
van P.W. Stuij.
Pieter Alvarez (1713-1790) was een
man met grote invloed in Terneuzen.
Hij had moeilijkheden met twee
dochters, Pieternella en Catharina.
De eerste wilde trouwen met een
onderwijzer, de tweede met een boer;
beide verbintenissen werden door
Alvarez ver beneden zijn stand
bevonden, en dus verboden. Toch
gelukte het de meisjes om met de
mannen van hun keuze het huwelijk
in te gaan. De moeilijkheden en de
getuigenverklaringen in het proces
tussen Pieter Alvarez en zijn dochter
Catharina Cornelia worden in de
Nieuwsbrief uit de doeken gedaan.
Zeeuws Erfgoed 25 september 2009/03 Erfgoed ALLERLEI
