Samen met zijn buurmeisje Yvonne
gaat hij op zoek.
Art de Vos en Rinus Antonisse, 200
jaar Wilhelminapolder (Schiedam:
Scriptum, 2009) 239 pag.; ill., krt.,
tek., foto's; ISBN 978-90-55-946600.
Jubileumboek dat werd uitgegeven
door de Koninklijke Maatschap tussen
Eigenaren van Gronden in de
Wilhelminapolder en de Oost-
Bevelandpolder. Fraai en rijk geïllus
treerd boek waarin in vijftien hoofd
stukken en een epiloog de geschiedenis
van de landbouw maatschap uit de
doeken wordt gedaan.
Tijdschriften
Nehalennia. Archeologie, cultuurhistorie,
streektaal en volkscultuur van Zeeland en
Goeree-Overflakkee 165 (2009) 1-48.
Bijdragen van Ronald Rijkse 'Er staat
een huis aan Schelde' over de inventari
satie en voltooiing van de literaire nala
tenschap van Hans Warren; 'Den
Hoogen Camer. Boeren voor de armen'
over een boerderij te Sommelsdijk door
J.C. Both; een artikel van Ruud Paesie
over de plannen voor de oprichting van
een Vlissingse kapercompagnie in
1623; een artikel van Jan J.B. Kuipers
over het menu van de monniken in
Vrouwenpolder; en mededelingen van
de Zêêuwse Dialectverênigieng.
Zeeland. Tijdschrift van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen, 18/nr.3 (2009) 89-120.
Dit themanummer richt zich vooral op
de collecties van het KZGW, met
bijdragen van Louwe Kooijmans over
de archeologische collectie, G.P.A.
Besuijen over de collectie Gerhardt
en F. Beekman over de collectie
Hubregtse. Hans Krabbendam schreef
een artikel over de 'Sheboygan
Nieuwsbode', een krant voor Zeeuwse
emigranten in de Verenigde Staten.
A.R. Bauwens I.H.J. Poissonnier,
met een bijdr. van L.F. van Driel, 'Met
een kus van liefde. Brieven van Isaac
Benteijn, landbouwer op Scherpbier,
aan zijn zuster Willemina, 1778-1794',
in: Bijdragen tot de geschiedenis van
West-Zeeuws-Vlaanderen nr. 36
(Heemkundige Kring West-Zeeuws-
Vlaanderen, 2009) 400 pag.; ill., grav.,
tek., krt., foto's; iSsN 1381-9542.
'Met een kus van liefde' besloot Isaac
Benteijn zijn brieven aan zijn zus
Willemina. Dankzij deze briefwisseling
is het leven van een achttiende-eeuwse
landbouwer op Scherpbier in de tijd
voor de Franse revolutie tot leven
gebracht. Het boek bevat vijftien
inleidende en toelichtende hoofdstuk
ken en een tweede deel met daarin
de transcripties van alle brieven. Met
achterin genealogieën, een woorden
lijst, lijsten met archivalia en literatuur
en een register.
Heem- en
oudheidkundige bladen
Schouwen-Duiveland
Stad en Lande. Historische bijdragen en
mededelingen van de Vereniging Stad
en Lande van Schouwen-Duiveland
(augustus 2009) is een speciale editie
van de zeventig jaar oude vereniging.
In dit nummer wordt teruggekeken en
passeren oude bijdragen opnieuw de
revue. A. de Vin tekende in 1983 een
verhaal op over een 'Aemsteese reize'
door twee mensen uit Dreischor eind
negentiende eeuw. In 1984 haakte S.F.
Kuipers daarop in met het verhaal over
de oude boerderij 'd'Oute Poppe' bij
Kerkwerve.
S. Mol-Kleinepier schreef in het verle
den een serie bijdragen over de streek-
dracht, en hier wordt een stukje uit
2001 herhaald over de burgerdracht op
Schouwen. Een aantal gedichtjes van
J.L. Braber over de spotnamen van de
bewoners van het eiland, verscheen
onder de verzamelnaam 'Versvoeten' in
1987, geïnspireerd op de dierenversjes
van Kees Stip. In dit nummer worden
ook die herhaald.
Sint-Philipsland
Het hoofdartikel in de Cronicke van
den Lande van Philippuslandt (septem
ber 2009) gaat over een schipper in
oorlogstijd, geschreven door J.
Kempeneers, die de gegevens ontving
van M. Zuidweg-Kosten; zij schreef het
levensboek van schipper Pieter
Johannes Wagemaker, haar opa.
Eveneens van J. Kempeneers is het
'Overzicht van het kerkelijk leven te
Sint Philipsland in de 20e eeuw, deel
2'. Het stuk begint met de gerefor
meerde kerk in Anna Jacobapolder, die
pas goed tot leven kwam toen Willem
Frederik del Campo na 1872 zijn boer
derijen over ging dragen aan pachtboe
ren. De pachtboeren behoorden tot de
Afgescheidenen en de Christelijk gere
formeerde kerk.
D. Haak levert een verslag over de res
tauratie van de korenmolen De Hoop.
Tholen
De Nieuwsbrief \an de
Heemkundekring Stad en Lande van
Tholen (september 2009) geeft een ver
slag over de foto-expositie van boerde
rijen in het gemeentehuis, waarbij de
kring nauw betrokken was. Naast ande
re activiteiten wordt aandacht geschon
ken aan de cursus 'Wonen in een histo
risch pand', die in november en decem
ber in het gemeentehuis in Tholen
gegeven wordt.
Walcheren
De Wete, kwartaalblad van de
Heemkundige Kring Walcheren (okto
ber 2009), begint met een artikel van J.
Midavaine over de Engelse inval op
Walcheren in 1809, speciaal in Veere.
De aankoop van een tekening van een
vertrek in het vooroorlogse stadhuis
van Middelburg voor de atlas Zelandia
Illustrata van het KZGW, was de aan
leiding voor P. Smallegange tot zijn
artikel 'De verbeelding van burgerdeug
den', waarin hij het interieur van het
stadhuis beschrijft. Het karakter van de
verschillende ruimtes in het stadhuis
wilde men tot uitdrukking brengen
door symbolische voorstellingen. De
auteur geeft hier de beschrijving van de
beelden in de hoge vierschaar en de
ordinaire vierschaar, de wapenborden
in de benedengang, schilderingen in de
schepenkamer en de schilderijen in de
raadzaal.
Van L. van der Vliet is de bijdrage 'De
gasloze woensdag'. Aan het einde van
de Eerste Wereldoorlog was er grote
schaarste aan brandstof en levensmid
delen, wat tot gevolg had dat er enkele
maanden nauwelijks gas was op woens
dag.
De buitenplaats 'Rust na Onrust' aan
de Oude Vlissingseweg wordt beschre
ven door J. Kaljouw. Het 'Vadertje' van
F. van den Driest gaat over het
Bombaziensewegelienk, een wegeling
die nooit heeft bestaan. Als iemand
echter nieuwsgierig vroeg naar waar je
geweest was, kon hij het antwoord ver
wachten 'In 't Bombaziensewegelienk',
wat betekende: 't gaat je niets aan.
Een deel van de onderwerpen in Den
Spiegel, tijdschrift van de vereniging
Vrienden van het muZEE um en het
Gemeentearchief Vlissingen (oktober
2009), gaat over vierhonderd jaar
Nederlandse sporen in de Verenigde
Staten. Vlissingers denken misschien
dat het Amerikaanse plaatsje Flushing
gesticht is door Vlissingse emigranten,
maar A. Joustra weerlegt dat in het arti
kel 'Ontstaan en roem van het
Amerikaanse Vlissingen'.
J. Lagendijk geeft naar aanleiding van
het stuk van H. Krabbendam in de
vorige Wete over de consulaire agent te
Vlissingen, een reactie in zijn artikel
'1833 Thomas Dixon, een Vlissingse
Vrijmetselaar van Schotse afkomst,
consul-generaal in Boston U.S.A.'. De
auteur beschrijft de Franse bezetting,
de oorlog met Engeland en de rol van
Thomas Dixon, een Vlissingse vrijmet
selaar van Schotse afkomst.
V. Frenks levert een vervolg op haar
artikel 'Panorama Vlissingen' met
'Nieuwe informatie over het panorama
Vlissingen'.
'F.M. Wibaut: van Koudekerke naar
Amsterdam' is van de hand van J.
Zwemer. Wibaut - waarschijnlijk de
bekendste socialist afkomstig uit
Zeeland - was een gematigd socialist,
die vond dat christendom sociale bewo
genheid niet in de weg hoefde te staan.
Van de harde, antikerkelijke lijn van
onder andere de Vlissingse socialisten
moest Wibaut weinig hebben. Vooral
na de spoorwegstaking in 1903, die de
vrije socialisten isoleerde, wilde Wibaut
zijn krachten inzetten om de in diskre
diet geraakte beweging te ondersteu
nen. Hij vertrok naar Amsterdam, werd
in 1907 lid van de gemeenteraad en in
1914 wethouder van Volkshuisvesting.
Zo kon hij de levensomstandigheden
van de arbeiders verbeteren.
Arneklanken, kwartaalblad van de
Historische Vereniging Arnemuiden
(juni 2009), begint met een impressie
uit de jaren 1930-1940 aan de hand
van een foto uit de oorlogsjaren.
L. van Belzen laat ons kennis maken
met de familie Baak in Arnemuiden en
L.C. Schouls vertelt over de strijd in de
laatste oorlogsdagen en de tentoonstel
ling met het thema 'Zij hadden ook
een moeder', waarbij dat 'zij' slaat op
de vele Duitse gewonden en doden.
P. Feij behandelt de eerste jaren van de
Franse Tijd (1795-1798).
C. de Ridder interviewt Leintje van
Waarde-Kwekkeboom, de eigenares van
een schoenenzaak die sinds 25 jaar niet
meer bestaat, en P.A. Baaijens vertelt
het verhaal over Geertje de visvrouw
van Goes.
R. de Ridder en C.J.A. Feij beschrijven
het huis 'De Groene Draeck' in hun
reeks bewonings- en bouwgeschiedenis.
J. Adriaanse levert weer een stuk
samengesteld uit zijn aantekeningen
voor de Kroniek van Arnemuiden, dit
maal over de jaren 1876, 1877 en
1878.
Arneklanken (september 2009) begint
zoals gewoonlijk met een mooie foto,
dit keer van de melkleurster Maria
Koster-Koets, en ook weer zoals altijd
beschreven door G. de Nooijer.
P. Feij bericht ons over een stukje
'Franse Tijd', nu de jaren 1798-1800,
die voor Arnemuiden niet gemakkelijk
waren.
C. de Ridder interviewt Rob
Schroevers, die uitgebreid over zijn
leven en familie vertelt.
M.P. de Ridder en C.J.A. Feij geven
weer een stukje bouwgeschiedenis in
dit nummer met de beschrijving van
'De Goude Cop'.
De kerkenraadsnotulen, waaruit
A.H.G. Verouden de lezers al lange tijd
wetenswaardigheden voorlegt, zijn die
van 1601-1602.
L. Schouts benadrukt de mooie collec
tie penningen in het voormalige stad
huis aan de hand van twee penningen
uitgegeven door de Zuid-Hollandsche
Maatschappij tot Redding van
Schipbreukelingen.
Van 17 oktober 2009 tot 7 maart 2010
wordt in het muZEEum in Vlissingen
een expositie georganiseerd van Han
Reijnhout, een Zeeuws kunstenaar.
Tijdens de opening werd een luxe uit
gevoerd fotoboek over het werk van
Reijnhout aangeboden. De kunstenaar
bouwt op schaal houten Zeeuwse en
Vlaamse vissersschepen na, waarbij per
fectie zijn norm is.
Het Polderhuis Blad (september 2009)
meldt met trots de 77.777ste bezoeker,
terwijl het museum nog maar amper
vijf jaar open is. Inwoners van
Westkapelle hebben meegewerkt aan de
serie 'Zeeland 1940-1945', die voor het
voetlicht gebracht wordt in het televi
sieprogramma 'Trugkieke'. Het schema
van de uitzendingen wordt in dit num
mer gegeven.
P. Roelse pluist uit of er nu wel of niet
een haven was in Westkapelle.
De Bevelanden
De Spuije, tijdschrift van de
Heemkundige Kring De Bevelanden en
de Vereniging Vrienden van het
Historisch Museum De Bevelanden
(zomer 2009), besteedt veel aandacht
aan de afloop van de Tweede
Wereldoorlog, met name op Noord-
Beveland. F.A. Dees vertelt van de
plannen van de bezetter om Noord-
Beveland te inunderen in september
1944, en over het verzet daartegen.
Het verhaal van een paar Noord-
Bevelandse jongens die een koud avon
tuur beleefden toen ze met de veerpont
naar het bevrijde Zuid-Beveland 'mee
liftten', biedt F. de Klerk ons aan.
'Het zal nu wel zijn alles of staken'. Na
de Eerste Wereldoorlog kwam al snel
een daling van de arbeiderslonen op
gang. Er ontstonden spanningen tussen
werkgevers en werknemers, ook in
Wissenkerke, en daarvan schetst auteur
J. de Jonge ons een duidelijk beeld.
D.J. Greeves was eerste Luitenant bij
de Royal Marines Commando's en nam
deel aan de landing bij Westkapelle in
1944, wat hij als zijn zwaarste operatie
heeft ervaren. Kort voor zijn overlijden
legde hij zijn herinneringen vast op de
band; de Nederlandse vertaling daarvan
lezen we in deze Spuije.
Zeeuws-Vlaanderen
De Nieuwsbrief \an de Heemkundige
Vereniging Terneuzen (september
2009) is helemaal gewijd aan het dag
boek van Jan Hendrik Bannier. Bannier
beschrijft de gebeurtenissen in de
periode vanaf 5 september 1944,
bekend als 'Dolle Dinsdag'. Toen
begonnen de geallieerden bijna dage
lijks bombardementen uit te voeren op
havens en schepen, waarbij ook de
schade in Terneuzen groot was. De aan
tekeningen van Bannier gaan tot eind
november 1944. Hij vertelt over het
dagelijks leven onder de moeilijke
omstandigheden in Terneuzen en
omgeving. Nadat op 20 september
Terneuzen was bevrijd, geeft de auteur
een beeld van alle verschrikkingen die
West-Zeeuws-Vlaanderen nog door
moest maken.
Zeeuws Erfgoed 12 december 2009/04 Efgoed ALLERLEI
