aien
De Twentse Taalkamer
Zeeuwse Dialectdag 2009
(Groningen, Stellingwerven, Achterhoek en dergelijke)
en vertaald in het Engels en Duits. Het is de bedoeling
dat de bezoeker hierdoor te horen krijgt hoe rijk de
variatie in dialecten wel is in de regio, maar ook hoeveel
gelijkenissen er zijn als je taal over een grotere regio
bekijkt en beluistert.
Als u in de buurt bent, moet u echt eens gaan kijken en
luisteren! Wij hopen binnenkort onze Zeeuwse Klapbank
ook zo'n vaste stek te kunnen geven, maar daarvoor hebt
u nog wat geduld nodig.
Onze adviseur op reis naar het Oostblok om het
Zeeuws te bestuderen? (zie foto hiernaast). Nee hoor,
dat zou een beetje ver weg zijn. Ze beperkte de reis tot
Twente. Op 8 oktober bezocht Veronique De Tier haar
streektaalcollega Harry Nijhuis in de Twentse Welle,
waar op dat ogenblik ook een tentoonstelling liep
over de DDR!
In het museum Twentse Welle hebben ze dit jaar een
taalkamer ingericht. Na de taalkamer in het Huis van
Alijn in Gent en na de Zeeuwse Klapbank dus weer
een museaal initiatief waarin dialect centraal staat.
De Twentse taalkamer oogt heel modern, en is in vele
opzichten anders dan de twee genoemde projecten in
Gent en Zeeland. Er is een wand waarin allerlei
voorwerpen staan die met taal in Twente te maken
hebben. Belangrijke personen op foto of schilderij,
boeken, enzovoort. Op een scherm kan je via een
touchscreen opzoeken wat je wil weten over een bepaald
persoon, over een bepaald boek, of over bijvoorbeeld
benamingen voor vogels of andere voorwerpen.
Aan de wand daartegenover is een rode bank geplaatst
met een luister- en kijkplek. Op een klein scherm bij
de stoel of op een groter scherm in de taalwand kan je
naar afleveringen van een streektaalsoap kijken of naar
een interview in het Twents (de kijkplek). Op de
luisterbank hoor je Twents, stukken uit de bijbel
bijvoorbeeld et cetera. Dit zijn vooral hedendaagse
fragmenten. Er is geen gebruik gemaakt van de oudere
dialectopnames van het Meertens Instituut (zie hierover
ook het stukje over Soundbites verderop).
Het meest spectaculaire in deze taalkamer is een spreken
de tafel. De inrichters hebben tien zinnetjes geselecteerd,
die ze hebben laten inlezen door enkele Twentenaars uit
verschillende plaatsen. Diezelfde zinnetjes zijn ook
ingesproken door iemand uit de naburige dialectregio's
Op 24 oktober vond de jaarlijkse Zeeuwse dialectdag plaats in
Landlust in Nieuwdorp. Ongeveer 150 bezoekers genoten van
een gevarieerd programma rond het thema 'School en dialect'.
Matthias Lefebvre (Universiteit Gent) vertelde over de schoolwoorden-
schat in Vlaanderen en Zeeuws-Vlaanderen. Hij vertelde over het spijbelen
vroeger en belichtte ook de straffen die vroeger vaker dan nu werden
uitgedeeld. Dat kwam later op de dag nog dikwijls terug in de liedjes en
sketches die door een breed gamma van Zeeuwse artiesten (Theo Raats,
Engel Reinhoudt, Pau Heerschap en anderen) werden gebracht.
Zoals elk jaar begint de dialectdag met een Algemene Vergadering.
Die duurde dit jaar iets langer dan anders omdat de voorzitter Kees
Martens zich niet meer verkiesbaar stelde en als voorzitter stopt na vele
jaren hard werken voor de Zêêuwse Dialect Verênigieng. Voor zijn vele
werk als voorzitter kreeg hij een oorkonde als erelid en werd hij uiteraard
bedankt met een leuk geschenk. Twee nieuwe bestuursleden werden
verkozen, Adri Scheele voor Zeeuws-Vlaanderen en Bert van Leerdam
voor Walcheren. Zij zijn de aanspreekpunten voor de diverse regio's.
De wetenschappelijke commissie van de Zeeuwse vereniging had ook
nieuws: zij had op vraag van een slechtziend lid van de vereniging ervoor
gezorgd dat een eerste luisterboek is gemaakt en zij wil de volgende jaren
nog meer luisterboeken op de markt brengen. Op de dialectdag werd een
eerste dvd overhandigd aan de mevrouw die vorig jaar de vraag stelde.
Meer inlichtingen over dit project en over de vereniging zelf krijgt u bij
de penningmeester van de vereniging, Rinus Willemsen. Voor de adres
gegevens verwijzen we naar de website van de vereniging:
www.zeeuwsdialect.nl.
Kees Martens, voor de laatste keer op dit podium als voorzitter,
met zijn oorkonde als erelid van de Zeeuwse Dialectvereniging
(foto Bert van Leerdam).
Zeeuws Erfgoed 25 december 2009/04 Streektalen
