pE Archiefronde van Zeeland
Gemeentearchief Borsele
Op 1 januari 1970 verenigden zich de gemeenten Baarland,
Borssele, Driewegen, Ellewoutsdijk, 's-Gravenpolder, Heinkenszand,
's-Heer Abtskerke, 's-Heerenhoek, Hoedekenskerke, Nisse, Oudelande
en Ovezande in de Zak van Zuid-Beveland tot de nieuwe gemeente
Borsele. Dat was zo geregeld in de herindelingwet, die alle vroegere
gemeenten op Zuid-Beveland onderbracht in vier nieuwe gemeenten.
Van twaalf tot één teruggebracht
Twaalf archieven van twaalf doorgaans kleine Bevelandse gemeenten
kwamen in het gemeentehuis van de nieuwe gemeente terecht. Dat
betekende toentertijd zo'n grote aanwas, dat het nieuwe gemeentebestuur
met de handen in het haar zat. Hoe moest men die berg papier gaan
beheersen? Het bestuur koos voor de oplossing om twee in het vak
vergrijsde gemeentesecretaris
sen, die van een welverdiend
pensioen zouden gaan genieten,
de opdracht te geven het aantal
meters archief drastisch terug te
brengen. Zij slaagden erin die
opdracht naar behoren uit te
voeren, zij het dat niet alles
conform de toen geldende
voorschriften geschiedde. Er is
ook materiaal verloren gegaan in
de jaren vijftig en zestig van de
vorige eeuw, toen enkele
gemeenten zonder na te denken
en met voorbijgaan aan de
wettelijke regeltjes stukken
vernietigden, die we nu nog
graag hadden willen hebben. En
dat is jammer. Vandaag de dag
worden de wettelijke regelingen
nauwkeurig nageleefd.
Samenwerking
met archief Goes
Tien jaar later, in 1980, had de
gemeente een in het archivarissen-
vak opgeleide ambtenaar. Deze zorgde voor de zo noodzakelijke aanwas
van andere, voor de lokale geschiedenis van belang zijnde archieven,
zoals die van Hervormde en Gereformeerde Kerken. De afdeling
Interne Zaken maakte bovendien werk van een fotoverzameling,
die er nu zijn mag. Een handbibliotheek ontbreekt evenmin.
In 1999 koos de gemeente ervoor om een samenwerkingsverband aan
te gaan met het gemeentearchief van Goes. Sinds dat jaar voert het
personeel van het Goese archief de wettelijke taken uit. Het kon daarbij
het door de Borselse ambtenaar, die inmiddels met pensioen was,
geschapen raamwerk goed gebruiken. Nu, anno 2009, beschikt het
gemeentearchief van Borsele over een uitgebreide verzameling archieven,
die alle op hun manier een bijdrage leveren aan onze kennis van
de geschiedenis van dat mooie stuk Zuid-Beveland. Voor een klein
gedeelte van de geschiedenis moet u naar het gemeentearchief van Goes.
De gegevens over Lewedorp en Nieuwdorp liggen verankerd in het archief
van de vroegere gemeente 's-Heer Arendskerke en dat bevindt zich in de
archiefbewaarplaats van de Ganzestad.
Studiezaal en dorpsarchieven
De studiezaal bevindt zich in het gemeentehuis te Heinkenszand.
Het beste kunt u even bellen voor een afspraak op telefoonnummer
0113-238337. De gemeentearchivaris is niet de gehele week aanwezig.
Bij zijn afwezigheid wordt u geholpen door de collega's van de afdeling
Interne Zaken. Sinds enige tijd kan vooral de genealogische onderzoeker
gebruik maken van de internetsite van de gemeente, waarop een deel
van de fotoverzameling te bekijken is en een deel van de indexen op
de burgerlijke stand.
De meeste dorpsarchieven beginnen zo rond de tijd van de Bataafse
Republiek. Die van 's-Gravenpolder en Nisse bevatten belangrijke
oudere papieren. Het archief van Baarland daarentegen is al eind
negentiende eeuw grotendeels verloren gegaan door brand. De meeste
archieven van de Hervormde Gemeenten beginnen doorgaans in de
zeventiende eeuw.
Topstukken
uit zeventiende eeuw
Tot de topstukken van het
gemeentearchief behoren
de zeventiende-eeuwse
toneelrollen van rederijkers
kamer De Fiolieren uit
's-Gravenpolder. Ze zijn er
zowel in rolvorm, als in
boekvorm. De rollen zijn in
tere staat, maar worden onder
zware garanties wel uitgeleend
voor tentoonstellingen, zoals
enige jaren geleden in Brussel
en in Amsterdam. Zij zijn een
voorbeeld van overgeleverde
archivalia, die het lokale,
regionale en provinciale belang
verre overstijgen. Ze zijn nu al
weer enige jaren onderwerp
van een belangrijke studie door
de Universiteit van Tilburg.
In een vroegere fase was het
de Universiteit van Nijmegen,
die zich met de rollen heeft
b eziggehoude n
Het gemeentearchief van Borsele is volop doende met het plaatsen van
gegevens uit de akten van de burgerlijke stand en de bevolkingsregisters
op de internetsite van de gemeente. Aan de digitalisering van de
fotoverzameling wordt hard gewerkt en ook deze is al voor een deel
op de site geplaatst.
Gemeentearchief Borsele
Stenevate 10, 4451 KB Heinkenszand
T 0113-238337 E info@borsele www.borsele.nl
Openingstij den
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 12.30 uur
Zeventiende-eeuwse toneelrollen van rederijkerskamer
De Fiolieren uit 's-Gravenpolder.
Zeeuws Erfgoed 17 maart 2010/01 ALGEMEEN
