ArcheologischNieuws
Fortennacht Staats-Spaanse Linies 10 september 2011
Onderzoek Romeins Aardenburg, Odyssee-project
'Herbestemming, ConflictSuske en Wiske
Het terra sigillata-aardewerk
SUEftEh WISKE
In het kader van het grensoverschrijdende project
'Forten en Linies in Grensbreed Perspectief' wordt in
de participerende provincies in Nederland en Vlaanderen
op 10 september 2011 voor de eerste maal de Fortennacht
georganiseerd. Deze vestigt de aandacht op de forten en
linies als herinneringsplekken en dragende monumenten
van cultuurhistorie, natuur en landschap. De nacht wordt
gecombineerd met de Open Monumentendagen en
daarmee corresponderende thema's, in Nederland het
thema 'Herbestemming', in Vlaanderen 'Conflict'.
Vier locaties in Zeeuws-Vlaanderen herbergen in deze
'nacht' van 18.00 uur tot 24.00 uur een keur van
activiteiten: het zijn vesting Aardenburg met de
Olieschans, vesting IJzendijke met de Jonkvrouwschans,
de forten Sint-Jacob, Sint-Jozef, Sint-Livinus en Moerspui
te Koewacht en vesting Hulst. De activiteiten, gepland
door de werkgroep Fortennacht en vier comités, variëren
van natuurexcursies tot muziekuitvoeringen en van
poëzievoordrachten tot culinaire proeverijen.
Voorafgaand is de provinciale opening van Open
Monumentendag, vermoedelijk in Hulst, ook deels gewijd
aan het thema 'Herbestemming' en de Fortennacht.
Op deze bijeenkomst wordt een nieuwe Suske en Wiske
gepresenteerd over de Staats-Spaanse Linies en de
Tachtigjarige Oorlog. Deze Suske en Wiske is tijdens
de Fortennacht gratis verkrijgbaar.
Ook over het Verdronken
Land van Saeftinghe
verscheen al eens een
album van het befaamde
duo Suske en Wiske.
De Kruisdijkschans bij
Sluis. Deze schans werd in
1997 als een van de eerste
verdedigingswerken van de
Staats-Spaanse Linies
gedeeltelijk gereconstrueerd
(foto Provincie Zeeland).
Terra sigillata met
het stempel van Polionibus.
Zeeuws Erfgoed 8 maart 2011/01 •ARCHEOLOGIE
Terra sigillata ('gestempelde aarde'), roodglanzend luxe
aardewerk uit de Romeinse tijd, is in Aardenburg in grote
hoeveelheden gevonden. Dit aardewerk is voor een deel
voorzien van naamstempels van pottenbakkers of fabrieks
eigenaren (vandaar de naam); een ander deel heeft aan de
buitenzijde een reliëfversiering met ornamenten en veelal
mythologische voorstellingen. Binnen het Odyssee-project
is het te onderzoeken gedeelte van het terra sigillata-
aardewerk nu geïnventariseerd en de papieren
documentatie ervan gedigitaliseerd. Toenmalig
provinciaal-archeoloog Jan Trimpe Burger,
de grote opgraver van Romeins Aardenburg,
was terra sigillata-specialist en heeft een grote
hoeveelheid documentatie nagelaten.
Dit archief is onmisbaar bij de uitwerking van
de opgravingen. Aan de hand van de versie
ringen en de pottenbakkersstempels kunnen
productieplaats en vaak ook de
producent worden bepaald, en dus ook de
datering. De nauwkeurig te dateren terra
sigillata biedt zo een uitstekend handvat bij
het ontrafelen van de sporen van gebouwen
en structuren in en om het Romeinse castellum.
Het grootste deel van de Aardenburgse terra
sigillata komt uit het Duitse Rijngebied, van twee
grote productieplaatsen Rheinzabern en Trier. Deze
exporteerden vooral vanaf de tweede helft van de tweede
eeuw na Chr. tot in de tweede helft van de derde eeuw.
In de voorafgaande periode is dit aardewerk vooral
afkomstig uit productieplaatsen in Midden- en Zuid
Frankrijk. Dat er in Aardenburg veel minder terra sigillata
Terra sigillata-kom van het type Dragendorff 37,
met erotisch motief.
uit deze regio's gevonden is, maakt duidelijk dat de
Romeinse nederzetting in de vroegere perioden nog geen
belangrijke plaats was. Van de versierde terra sigillata en
de pottenbakkersstempels verschijnt in het kader van
dit onderzoek een catalogus.
Het onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door
de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk
Onderzoek en de Provincie Zeeland.
