m
Jaren van het Immaterieel Erfgoed:
provinciale en landelijke bijeenkomsten
Aim
1*
VOLKSCULTUUR
Nieuws
1011
Omdat Nederland naar verwachting binnenkort het
internationaal verdrag zal ratificeren dat wereldwijd
de diversiteit aan tradities, rituelen en gebruiken
moet waarborgen, is er rond deze Unesco-conventie
ter Bescherming van het Immaterieel Erfgoed (2003)
de laatste tijd wel wat te doen. Ook de SCEZ krijgt
hiermee te maken.
Op 1 maart nodigden de adviseurs streektalen en volks
cultuur van de SCEZ daarom de diverse organisaties die
op het vlak van immaterieel erfgoed bezig zijn, uit voor
een bijeenkomst. Leo Adriaanse en Veronique De Tier
toonden de aanwezigen wat er in Zeeland al allemaal
gebeurt op het vlak van immaterieel erfgoed. We hebben
bloeiende verenigingen voor het ringrijden, we hebben
nog enkele mensen die zich bezighouden met het levend
houden van oude ambachten, op het vlak van streektalen
bestaan er diverse activiteiten. Zeeland is een actieve
provincie, zo blijkt. De SCEZ wil in 2011 en 2012
naar aanleiding van de themajaren over het immaterieel
erfgoed de verenigingen aanmoedigen om hun activiteiten
in de kijker te plaatsen en bekend te maken bij een breder
publiek. Na een presentatie van wat er al allemaal is,
werd ook een toelichting gegeven over de subsidie
mogelijkheden bij het Fonds voor Cultuurparticipatie.
De deelnemers konden ook vragen stellen over
activiteiten, mogelijkheden enzovoort. We hopen
uiteraard dat heel veel verenigingen in 2011 en 2012
aandacht zullen schenken aan het Zeeuwse immateriële
erfgoed (zie ook www.traditieszeeland.nl).
Landelijk was er op 19 maart een bijeenkomst in het
Nederlands Spoorwegmuseum in Utrecht. Diverse
organisaties uit het hele land kwamen luisteren naar
een vertegenwoordiger van het ministerie van OCW.
Er werden ook enkele praktijkvoorbeelden getoond.
Welke tradities en gebruiken kunnen eventueel op een
Unesco-lijst ter bescherming van het immaterieel erfgoed
komen en wat moet er precies gebeuren? Hoe begint men
aan het aanmelden van een bepaalde traditie of activiteit
enzovoort. Het Nederlands Centrum voor Volkscultuur
(NCV) zette de aanwezigen in het namiddaggedeelte zelf
aan het werk.
Omdat de terminologie rond immaterieel erfgoed en
volkscultuur niet altijd helder is, heeft het Meertens
Instituut in samenwerking met het NCV een boekje
gemaakt: Immaterieel erfgoed en volkscultuur. Almanak bij
een actueel debat. Deze almanak werd gepresenteerd in
Amsterdam op 27 april. Daarin worden allerlei thema's
en begrippen besproken en worden ook landelijke en
regionale organisaties opgesomd die van belang zijn. Er
zijn heel wat literatuurverwijzingen per begrip of thema.
Als gastspreker had Markus Tauschek van de universiteit
van Kiel het over 'Water into Wine? The Construction
of Intangible Heritage'. Daarin stelde hij een aantal
problemen, zoals moeten bepaalde vormen van
immaterieel erfgoed zich aanpassen als ze eenmaal
aangemeld worden op de Unesco-lijst? Wat gebeurt er
bijvoorbeeld met het ringrijden als dit op de lijst van
Unesco komt? Mogen er dan bepaalde aspecten niet
omdat ze ethisch niet verantwoord zijn? Of moet de
aangemelde traditie onder een stolp geplaatst worden?
Wat zijn de effecten van de Unesco-conventie op het
immaterieel erfgoed zelf?
Cas Smithuijsen en Rob van der Laarse gingen hierover in
debat. Daarbij kwamen de voordelen maar ook de gevaren
van dergelijke lijsten naar voren. Het is immers niet de
bedoeling om tradities en gebruiken onder een stolp te
plaatsen, maar levend te houden. Ze moeten dynamisch
zijn en de aanmelding voor zo'n lijst moet vanuit de
erfgoedgemeenschap zelf komen. Dat het allemaal niet
zo duidelijk is, blijkt uit allerlei reacties.
De erfgoedalmanak die werd aangeboden aan een
vertegenwoordiger van Unesco en van het ministerie van
OCW moet een gemakkelijk raadpleegbaar handboek
zijn dat beleidsmakers en -medewerkers, politici en
erfgoedprofessionals een houvast biedt in de begrippen
op het gebied van immaterieel erfgoed en volkscultuur
(ISBN 978-90-8964-161-8; prijs: 14,50 euro).
Zeeuws Erfgoed 10 juni 2011/02 STREEKTALEN
