Geschiedenis van Zeeland 1550 tot 1700 (deel 2): Zeeuwse contrasten Programma tweede seminar in de serie 'Werk in Uitvoering' Locatie en aanmelden Het Polderhuis Blad (maart 2011) is nu al weer voor de vijftigste maal versche nen. Een mijlpaal om trots op te zijn! Polderhuis Westkapelle probeert een steentje bij te dragen aan het weren van de honger in de wereld: er wordt Fairtrade koffie geschonken en men heeft meegewerkt aan de actie voor de Voedselbank Walcheren, die een succes is geworden. Eind 2010 is de officiële 'Polderhuis-Hyves' de lucht ingegaan, met veel informatie over het museum. De exposities voor 2011 worden in dit nummer aangekondigd en de initiatie ven die worden genomen om een kunstwerk te realiseren ter herinnering aan Charley Toorop. De Bevelanden H. van Dam reconstrueert gebeurtenis sen van 20 maart 1945, toen bij Nieuwdorp een Engelse Lancaster bommenwerper neerstortte. In de vori ge Spuije schreef A. Willeboordse over misdaad in Reimerswaal in de vijftien de eeuw. Hij levert in dit nummer het vervolg op dat artikel: over het straf proces, de strafmaat en de uitvoering van de straf. G.J. Lepoeter biedt het artikel aan: 'Diaconale zorg op zijn smalst'. Hij laat zien hoe moeilijk het was in de negentiende eeuw te krijgen waar je recht op had, en hoe onmens lievend een kerkenraad in Kapelle zich kon opstellen. 'Jan Hogerwerve, een overmoedig lid van de stedelijke garde in 1796' is geschreven door W.P. den Toom. De lastige gardenier werd voor dertig jaar verbannen uit Goes. Zeeuws-Vlaanderen In de Nieuwsbrief, Heemkundige Vereniging Terneuzen (2011, 1), bijt J. de Koning het spits af met zijn artikel 'Een pionier onder de Zeeuwse archi tecten. Levinus de Bruijne transfor meert de Kanaalzone'. Levinus de Bruijne (1873-1955) was de oprichter in 1899 van het eerste architectenbu reau in Zeeland, dat langer dan hon derd jaar een vooraanstaande plaats innam in de Kanaalzone. De Bruijne begon met het ontwerpen van boerde rijen, maar wist daarna heel wat opdrachten in de wacht te slepen voor herenhuizen en moderne villa's. Ook ontwierp de architect de uitbreidingen van de Walzenmolen uit 1911 en 1939, en een groot aantal bedrijfsgebouwen langs het Kanaal van Gent naar Terneuzen. K. de Kruijter vertelt over de vriendschappelijke contacten tussen schoolmeester Jacob Kosten (1874 1941) in Zaamslag en oud-priester, later predikant Albert Lauwers (1870 1955). De auteur geeft bijzonderheden over hun leven en over de inhoud van bewaarde brieven van Lauwers aan Kosten. 't Trefpunt van Biervliet is de plaats waar jong en oud elkaar ontmoe ten. R. Willemsen beschrijft de geschie denis van het gebouw waarvan de aan besteding plaatsvond op 22 juni 1910. Het werk werd gegund aan Louis Bertou, hij leverde het gebouw op in januari 1911. Het gebouw is voor veel doeleinden gebruikt: zondagsschool, catechisatie, vergaderingen, jongens- en meisjesclub. Ook voor bruiloften en recepties kon men er terecht. Het werd een multifunctioneel gebouw voor alle gezindten. Het gebouw, dat nu hon derd jaar in gebruik is bij de Biervlietse bevolking, herbergt sinds mei 2010 de maquette van Biervliet van de Stichting Monumenten Biervliet, in een speciaal daarvoor verbouwde kamer. Pieter de Deckere is de enige kunstenaar uit de middeleeuwen die bekend is uit overge leverde documenten uit de Vier Ambachten. R. van Elslande laat zien dat het gebied over eigen kunstenaars kon beschikken en niet alleen afhanke lijk was van import van kunstwerken. We kennen de naam van De Deckere alleen uit documenten - er is geen enkel kunstwerk van hem bewaard gebleven - maar uit de functies die hij uitoefende in het Brugse schildersgilde en uit zijn opdrachten blijkt dat hij tij dens zijn leven zeer gewaardeerd werd. Het Bulletin van de Oudheidkundige Kring De Vier Ambachten (2011, 1) bevat naast huishoudelijke mededelin gen een terugblik op de Janseniusherdenking, waarvoor het ini tiatief genomen werd door de oudheid kundige kring. De lezing van professor Peter Nissen vormde de hoofdmoot van de academische zitting in de Basiliek van de H. Willibrordus in Hulst; een gedeelte van die lezing is in dit num mer opgenomen. In het Tijdschrift, bulletin van de Heemkundige Kring West-Zeeuws- Vlaanderen (2011, 2), vinden we het verslag van de jaarvergadering 2010. A.L. Kort leert ons de Oostburgse gif mengster Maria Risseeuw kennen, die haar oma om het leven gebracht zou hebben. R. Willemsen schrijft 'De han del en wandel van meneer Carpreau'. Carpreau was de baas van een adminis tratiekantoor in IJzendijke, rentmeester voor verschillende Gentse landeigena ren en voorstander van vernieuwingen in de landbouw. Hij onderhield als rentmeester een uitgebreide briefwisse ling met Jean Lacombe, eigenaar van onder andere een stuk land, het Schorre genoemd. Zijn brieven zijn zeer informatief doordat hij de zaken goed en duidelijk kon weergeven. I. van Damme vertelt over de emigratie van E. van Dierendonck uit Hoofdplaat naar Noord-Amerika in 1910. Het blijkt een wat triest verlopen emigratie te zijn van een jong echtpaar dat zijn droom niet heeft zien uitko men. In 'De Kelder' van M. Haak staan fragmenten uit het dagboek van mevrouw de Vries-Balhuizen centraal; het dagboek is geschreven in Zeeuws- Vlaanderen tussen 31 augustus en 28 november 1944. De 'kelder' was de kelder van de hofstede van Frans Haak in de Sint-Pieterspolder ten westen van Biervliet, waar verschillende families onderdak gevonden hadden in de gevaarlijke maanden voor de bevrij ding. A. R. Bauwens bespreekt de straatnaam de Baanstpoldersedijk bij Nieuwvliet en J.C. Bliek in een vol gend artikel de grafzerken in de Grote Kerk van Groede. Het is nu ruim twee jaar geleden (november 2008) dat het startschot is gegeven voor het door de Provincie Zeeland gefinancierde lang lopende project 'Geschiedenis van Zeeland', dat in 2014 afgesloten zal worden. Vanwege die lange looptijd is het goed om tussentijds verslag te doen van de vorderingen. In november 2009 is de Matrix voor de Geschiedenis van Zeeland gepresenteerd en hebben de eindredacteur en alle deelredacteuren een presentatie gegeven over de opzet van alle vier de delen. In november 2010 hebben de redacteur en auteurs van deel I over hun vorderingen gesproken. Nu is het de beurt aan de redacteur en auteurs van deel 2 om te laten zien hoe ver ze zijn en hoe zij de matrix hebben gebruikt of denken te gaan gebruiken. Op 24 juni 2011 zullen zij iets vertellen over de voorlopige resultaten van hun werk in uitvoering. Er is gelegenheid tot het stellen van vragen en voor discussie. De bijeenkomst wordt kort onderbroken voor een wandelende lunch en na afloop worden koffie en thee geserveerd. Het seminar 'Zeeuwse contrasten' vindt plaats in de filmzaal van het Provinciehuis (Abdij Middelburg) en begint om 10.30 uur. 10.30-10.35 Welkomstwoord, drs. Marlies Jongejan, vice-voorzitter SHOZ 10.35-10.45 Over de opzet van de studie, prof. dr. Wijnand Mijnhardt 10.45-11.05 Politieke ontwikkelingen, prof. dr. Simon Groenveld 11.05-11.25 De 17e eeuw: het Zeeuwse Wirtschaftswunder, mr. dr. Piet van Cruyningen 11.25-11.45 De hervorming in Zeeland, dr. Clasien Rooze Stouthamer 11.45-12.05 Religie en cultuur, dr. Arno Neele 12.05-12.45 Wandelende lunch 12.45-13.00 IJkpunt 1700 en de matrix, prof. dr. Wijnand Mijnhardt 13.00-13.45 Mogelijkheid tot het stellen van vragen en debat met een forum van auteurs 13.45-14.30 Napraten met koffie en thee Locatie Filmzaal Provinciehuis Middelburg Abdijplein 8 24 juni 2011 10.30 uur Ingang Datum Aanvang Kosten Aanmelden geen tot 17 juni bij p.brusse@uu.nl Zeeuws Erfgoed 21 juni 2011/02 Erfgoed ALLERLEI

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Erfgoed | 2011 | | pagina 21