Zeeuws-Vlaanderen
Zegelstempel uit
Schouwen-Duiveland,
in zilver met aanziend
portret.
Diameter 1,9 centimeter;
hoogte 2,4 centimeter
(collectie S. Nelisse).
Dubbelwandige -
put naast het badgebouw.
Het Romeinse badgebouw
van Aardenburg; recon
structie door Mikko Kriek.
se zegelstempels. Mogelijk gaat het hier om een
contrastempel: een stempel dat aan de keerzijde in de
was onder de akte werd gedrukt om fraude te voorkomen.
Slimmeriken konden namelijk de was aan de keerzijde
verwijderen en een eigen beeldmerk aan een akte
bevestigen. Door een contrastempel werd dit tegengegaan.
Dat dit alleen bij akten van grote importantie gebeurde
lijkt logisch. Het feit dat de uitvoering van het zegel
stempel in zilver is, bewijst de hogere dan gemiddelde
status van de eigenaar. Sinds de publicatie van
Zegelstempels en Zegelringen met daarin de beschrijving
en/of afbeelding van 275 zegelstempels is de tellerstand
inmiddels opgelopen tot een totaal van 365 exemplaren.
Naast belangrijke informatie over het voorkomen van
diverse typen zegelstempels op Schouwen-Duiveland
leveren de aangemelde vondsten kennis op van nieuwe
vindplaatsen. Deze informatie wordt door de Werkgroep
Onderzoek Romeins Aardenburg
De thermen van Aardenburg
Het Aardenburgse Odysseeproject schrijdt voort.
In september is begonnen met het beschrijven van de
structuren, nadat eerder alle bij de opgravingen opgete
kende sporen digitaal waren verwerkt. Zo zijn overzichten
van alle Romeinse grondsporen van de verschillende
opgravingen verkregen. Hieruit zijn de belangrijkste
structuren geselecteerd, die nu verder worden uitgewerkt.
Een bijzondere ontdekking bij dit onderzoek is een
Romeins badgebouw, ook wel thermae of thermen
genoemd, waarvan de sporen in 1965 werden aan
getroffen op het terrein van de voormalige Gasfabriek in
Aardenburg, ter hoogte van de Beekmanstraat. Van het
gebouw werden de sporen van de funderingen en muur
werk aangetroffen, met daaromheen grote hoeveelheden
puin. Dat het om een badgebouw moet gaan blijkt uit de
verschillende ruimtes voor de heet-, lauw- en koudwater-
baden die binnen de structuur herkenbaar zijn. Het zware
gebouw was deels gefundeerd op houten paaltjes.
Deze manier van funderen kennen we ook van het hoofd
gebouw van de Romeinse vesting. Het patroon van deze
paaltjesfundering laat zien dat de warme ruimtes door
middel van een ondergronds verwarmingssysteem
(hypocaustum) werden verhit. Op basis van deze gegevens
is een reconstructie van het badgebouw gemaakt, met
van zuid naar noord hetpraefurnium (stookruimte),
het caldarium (heetwaterruimte), in het midden het
tepidarium (lauwwaterruimte) en daarboven het
frigidarium (koudwaterruimte). Hierbij is uitgegaan
van de klassieke indeling van een Romeins badgebouw,
waarbij de bezoeker een vaste route volgde van koud
naar lauw naar heet. Ieder badgebouw had ook een
apodyterium (kleedruimte). Deze is in het Aardenburgse
gebouw niet opgegraven, maar moet tegen de koudwater-
ruimte aan gelegen hebben. Vermoedelijk lag aan de
noordwestgebouw een omsloten hof.
Het water voor dit badhuis was waarschijnlijk afkomstig
van de waterput die enkele meters ten zuiden van het
gebouw is opgegraven. Het betreft een grote vierkante
houten waterput met dubbele bekisting; deze was waar
schijnlijk bedoeld om verontreiniging van het water van
de omliggende bodem te voorkomen.
Het badcomplex was gelegen aan een nieuw ontdekte
Romeinse weg ten oosten van de ommuurde nederzetting.
Het gebouw is georiënteerd op deze weg en heeft eveneens
dezelfde oriëntatie als de Romeinse gebouwen binnen de
muren. Ten zuiden van de weg lag een industriële zone
met ovens waar zout, vissaus en kalk kan zijn geprodu
ceerd en ijzer werd gesmolten of gesmeed.
Momenteel worden de andere structuren van de Romeinse
nederzetting uitgewerkt en beschreven. Het wetenschap
pelijk deel van het project zal in het eerste kwartaal van
2012 worden afgerond. Daarna zijn een publieksboek en
een tentoonstelling voorzien.
Zeeuws Erfgoed 22 december 2011/03|04 ARCHEOLOGIE
Metaalvondsten Zeeland (WMZ) beheerd maar ook
opgeslagen in het Zeeuws Archeologisch Archief (ZAA).
Bestudering van deze gegevens in combinatie met de
vondsten kan weer aanleiding
zijn tot nieuwe inzichten
in de Schouwen-
Duivelandse en dus
Zeeuwse
archeologie.
Hopelijk komen
hierdoor nieuwe
meldingen bin
nen van vond
sten uit die regio.
