Bijzondere opening Open Monumentenda
in Aardenburg
VÈ/È
de Monumentenwacht werkt
De opening van de Open Monumentendag op 9 september in de
Sint-Baafskerk in Aardenburg was in dubbel opzicht bijzonder.
Bijzonder vanwege het grensoverschrijdende karakter én bijzonder
vanwege de combinatie met de Fortennacht. Er was met circa 145
aanwezigen veel belangstelling.
De organisatie was in handen van de SCEZ en de gemeente Sluis,
in samenwerking met de werkgroep Fortennacht Zeeuws-Vlaanderen
en de Open Monumentendag-comités van de gemeenten Knokke-Heist,
Damme, Maldegem en Sint-Laureins.
De opening vormde de aanzet voor de 25ste Open Monumentendag
in Nederland en de 23ste Open Monumentendag in Vlaanderen.
De Fortennacht werd dit jaar voor de eerste keer gehouden. De thema's
sloten mooi op elkaar aan: respectievelijk herbestemming, conflict en
forten. In de grensregio Zeeland-Vlaanderen is het niet moeilijk om
monumenten of plekken te vinden waarin de drie thema's samenkomen.
In Aardenburg is er bijvoorbeeld het archeologisch museum, gevestigd
in een voormalige patriciërswoning uit de zeventiende eeuw. Het is een
rijksmonument, oorspronkelijk een woning en nu dus een museum.
Een mooi voorbeeld van herbestemming. In het museum wordt onder
andere een skelet van een Germaanse krijger uit omstreeks 275 na
Chr. geëxposeerd. Het hoofd vertoont een gat, waarschijnlijk als gevolg
van een gevecht. Daar moet een conflict aan ten grondslag hebben
gelegen. Ook laat het museum voorwerpen zien, afkomstig van het
Romeinse castellum, een fort. Een deel van de fundering van dit fort
is zichtbaar gemaakt in het plaveisel, op een flinke steenworp afstand
van het museum.
Boeiend openingsprogramma
De sprekers verbonden de drie thema's ieder op eigen wijze, met de
Staats-Spaanse Linies min of meer als Leitmotiv. Wethouder Peter
Ploegaert van de gemeente Sluis gaf de gemeentelijke kaders aan
waarbinnen herbestemming plaatsvindt. Hij noemde ook de spanning
tussen enerzijds het relatief grote aanbod aan her te bestemmen
monumenten en anderzijds de beperkt beschikbare middelen in een
krimpgemeente als Sluis. Dit vraagt volgens hem om een gebundelde
aanpak van overheden en particulier initiatief. Ed Peerbolte, verbonden
aan de NV Economische Impuls Zeeland, zag nadrukkelijk mogelijkheden
op het gebied van de cultuurhistorie. Hier liggen zijns inziens nog kansen
voor Zeeland.
Dat moet dan echter verder gaan dan het aanbieden van streekproducten.
Professor Piet Lombaerde uit Antwerpen hield een boeiend betoog over
de verschillende manieren van benadering van herbestemming.
Het intermezzo in het programma werd verzorgd door streekzaalzanger
en conferencier Adrie Oosterling. Met zijn activiteiten in het Slijkstraatje
in Groede heeft hij vrijwel dagelijks met herbestemming te maken.
Hij wist de aanwezigen met zijn voordracht en liedjes aan het lachen te
maken en te ontroeren. Winant Halfwerk, projectleider Staats-Spaanse
Linies van de Provincie Zeeland, maakte in een beeldrapportage nog eens
duidelijk wat de publiekspotentie van de linies is en wat er dienaangaande
in de toekomst nog meer mogelijk is. Gedeputeerde Kees van Beveren gaf
aan dat er al de nodige initiatieven op het terrein van de herbestemming
zijn ontwikkeld of in ontwikkeling zijn. Hij noemde onder andere
het Industrieel Museum in Sas van Gent en het door de provincie
ondersteunde project van de landelijke Stichting Behoud en
Herbestemming van Religieus Erfgoed naar de mogelijkheden van
de Nieuwe Kerk in Zierikzee.
Het openingsprogramma werd afgesloten met de feestelijke presentatie
van het aan de Staats-Spaanse Linies gewijde Suske en Wiske-album
De Laaiende Linies aan Paul Breyne, gouverneur van de Provincie
West-Vlaanderen. Dit gebeurde via de speciale bemiddeling van de
stadsomroeper van Sluis.
V.l.n.r.: Gouverneur Paul Breyne, gedeputeerde Kees van Beveren,
wethouder Peter L^loegaert en de stadsomroeper van Sluis.
Na het openingsprogramma in de Sint-Baafskerk in
een receptie plaats, waarbij voor de eerste maal de nieuwe j
van de Monumentenwacht stond opgesteld.
Zeeuws ErfgOed 3 december 2011/03|04 MONUMENTEN
