Stichting
Museumhaven
Zeeland
Nieuwe aanwinst voor
Stichting Behoud
Hoogaars
www.hoogaars.nl
www.museumhavenzeeland.nl
De Museumhaven Zeeland in Zierikzee bestaat uit een buitenlocatie
en een binnenlocatie. De buitenlocatie aan de Oude Haven is
de enige nog bewaarde middeleeuwse getijhaven. De binnenlocatie,
de Stads- en Commerciewerf, is een voormalige opslagplaats van een
houthandel. In de haven kan men de collectie reeds gerestaureerde of
nog te restaureren historische schepen bewonderen, evenals een aantal
historische schepen van particulieren. Het accent van de getoonde
vaartuigen ligt op schepen die voeren in de mondingen van de Rijn,
Maas en Schelde.
Enkele schepen zijn weer in de vaart, zoals de rivierklipper Mijn
Genoegen. Iedere maand mei varen er op initiatief van de Slavenkas
schoolkinderen een dag mee naar de Oosterschelde. Tijdens de
bietentocht is de Mijn Genoegen zoveel mogelijk van de partij.
's Zomers zijn er in het ruim van de klipper kleine exposities te zien.
Een ander schip, de eerste gemotoriseerde (diesel)veerboot in Zeeland,
de Zuidvliet, vaart regelmatig met gasten, sponsoren en met
Sinterklaas! De ARM 17, de enige sprietgetuigde Hoogaars in
het land, voert nog proefvaarten uit. De peilvlet de Leendert-
Abrahampolder wordt op hoogtijdagen gebruikt voor kleine
tochtjes tussen haven en werf.
In de werf wordt voor een langere periode aan het publiek een schip
uit de Schelde Delta getoond, dat ter plekke gerestaureerd wordt.
Op dit moment is dat de boeier Vabel. Vanaf een hoge loopbrug
kunnen van bovenaf de werkzaamheden gevolgd worden. De voort
gang van de restauratie wordt wekelijks in een logboek vastgelegd.
De expositieruimte toont de verschillende aspecten van de scheeps
bouw door de eeuwen heen en hier krijgt het publiek een levendig
beeld van de restauratietechnieken in het algemeen. Er is ook een
fraaie dvd-voorstelling te zien van de restauratie van de Vrouw
Adriana (ARM 17), waarmee van oorsprong op garnalen werd gevist.
Een ander deel van de werf bevat een collectie oude motoren.
Onlangs heeft het museum een oude Smit-Bolnes 3 cyl. motor van
de zeevaartschool uit Vlissingen gekregen. Deze wordt nu door
vrijwilligers opgeknapt.
Na een omzwerving door Zeeland en tenslotte naar Canada, is de
Luctor et Emergo weer terug in Zeeland. De Luctor et Emergo is een
oude peilboot die in 1902 werd gebouwd in opdracht van het toen
malige waterschap Schouwen. De peilboot is geschonken aan de
Stichting Behoud Hoogaars (SBH) en het transport vanuit Canada is
betaald door waterschap Scheldestromen.
De zeven meter lange peilboot is een zogenaamde Zeeuwse Schouw en
vormt een prachtige aanvulling op de collectie van de SBH. De boot
was tot 1947 in gebruik bij het waterschap en had Gorishoek als lig-
haven. Vervolgens kwam het in particuliere handen. Tijdens de ramp
van 1953 werd de boot gebruikt voor het evacueren van mensen naar
veiliger oorden. De vorige eigenaar, de heer Priester, emigreerde in
2007 naar Canada en schonk de peilboot enige tijd later aan de SBH,
omdat het hem aan tijd ontbrak om het goed te onderhouden.
Met de Luctor et Emergo keert er een stukje uniek cultuurhistorisch
erfgoed terug in Zeeland dat onderdeel is van de waterschapsgeschie
denis. Het toenmalige waterschap Schouwen gebruikte de boot voor
het uitvoeren van peilingen aan de vooroevers van de zeedijken. De
meeste metingen vonden plaats op een afstand van circa 500 meter uit
de kust. Dit was nodig om het risico op een dijk- of oeverval in te
schatten. De boot werd met een stalen lijn vastgemaakt aan een paal
in de dijk. Er waren twee roeiers, iemand die met het peiltoestel het
peillood in het water liet om de diepte te bepalen. Ook bediende
iemand de haspel met de stalen afstandslijn te bedienen. Tot slot was
er iemand om de afstand uit de kust en de diepte te noteren. Aan wal
verzette een medewerker de bakens en maakte de afstandslijn vast. De
opzichter mat de gevonden dieptes om tot waarden t.o.v. N.A.P Deze
werden vergeleken met die van voorgaande jaren om te bepalen of de
oever versterkt moest worden.
(foto's Gaston Timmer
>rman.
De Museumhaven doet mee aan de Webquest, een initiatief van de
Provincie Zeeland. Dit is een speurtocht op het web naar het verhaal
van de regio, speciaal ontwikkeld voor scholieren
(www.scez.nl/verhaalvanderegió). Ook heeft het museum meegedaan
aan het geslaagde museumeducatieproject 'Lüüsterus'.
