Stichting Bunkerbehoud en de Slag om de Schelde
20.000 bezoekers aan bunkers en slagveldtours
Het huidige beleid van de Provincie Zeeland om de 'Slag om de Schelde'
meer nationale en internationale bekendheid te geven, sluit naadloos
aan op de doelstellingen van de Stichting Bunkerbehoud. Een van
de kernactiviteiten van de stichting is het behoud van militair erfgoed uit
de vorige eeuw en het vergaren en overdragen van kennis over de militaire
relicten, in relatie tot deze vaak vergeten Slag om de Schelde.
De inundatie van Walcheren bijvoorbeeld vond plaats om de Duitse
bunkers en bevoorrading uit te schakelen. Net als in Zeeuws-Vlaanderen
werd bij de geallieerde landingen in Vlissingen en Westkapelle om die
bunkers hard gevochten.
Tien jaar geleden diende de stichting een aanvraag in tot rijksbescherming
van het Landfront Vlissingen, een voormalige Duitse verdedigingslinie
aan de landzijde van Vlissingen, bestaande uit bunkers, een tankgracht
en -muur en verschillende betonnen hindernissen. Ook werd een verzoek
ingediend bij het Stimuleringsfonds voor Architectuur in Rotterdam
voor de uitvoering van een Belvedèrestudie. Dat laatste werd spoedig
gehonoreerd, maar de aanvullende ondersteuning voor de bescherming
van de Walcherse overheden verliep traag en de besluitvorming bij
de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed nog trager. Eind 2012 werd dan
de langverwachte rijksmonumentenstatus voor het Landfront verleend.
Met de voltooide Belvedèrestudie Een verdedigingslinie in de aanval zijn
er aantrekkelijke mogelijkheden om Landfront Vlissingen verder in te
vullen met als motto 'Behoud door ontwikkeling'.
Kenniscentrum, activiteiten
Om de Slag om de Schelde meer bekendheid te geven verzorgt de
Stichting Bunkerbehoud, geheel op maat, Battle Field-tours op Walcheren.
Nu al zijn actieve onderdelen van de Nederlandse Krijgsmacht (KMA
Breda, KIM Den Helder), buitenlandse militaire academies (Verenigd
Koninkrijk, België en Noorwegen) en civiele belangstellenden vaste
klanten. Zo heeft Defensie Nederland het verhaal van de Slag om de
Schelde, naast de Slag om Arnhem en Flanders Fields, vast op de agenda
staan. Een tourprogramma omvat onder andere een bezoek aan
het Landfront, het Bunkermuseum en voormalige dijkgaten met
aanschouwelijk onderwijs op locatie.
De stichting is ook kenniscentrum waar door overheden en particulieren
vaak een beroep op wordt gedaan. Zo kon onlangs een bijdrage worden
geleverd aan de restauratie van Fort Rammekens, de dijkverhogingen langs
de Oosterschelde en restauratieprojecten in de gemeente Sluis. Vanuit
die kennis wordt door de stichting en haar vrijwilligers regelmatig
gepubliceerd. De laatste jaren verschenen toonaangevende studies over
de Duitse geheime seincodes Enigma, de strijd om de Westerschelde,
de Hollandstelling aan de Zeeuws-Vlaamse grens en Duitse kleine
gevechtsmiddelen als één- en tweemansduikbootjes.
De stichting is daarnaast deelnemer in het Europese 2 Seas Interreg
IVa-project. Daarbinnen wordt onder andere het Middelburgse park
Toorenvliedt, waar een nagenoeg compleet Duits Hoofdkwartier
bunkercomplex bewaard is gebleven, opgewaardeerd. Als onderdeel
van dit project wordt een communicatiebunker gerestaureerd en
authentiek ingericht. In Vlissingen heeft de stichting een gerestaureerde
observatiebunker in beheer. Dit is een van de toekomstige blikvangers
in het te realiseren herdenkingsgebied van het historische Oranjebolwerk.
In een tijd van vergaande bezuinigingen is het een voordeel dat
de Stichting Bunkerbehoud met circa zestig actieve en deskundige
vrijwilligers eigen inkomsten kan genereren en niet alleen maar
afhankelijk is van subsidies. De afgelopen jaren is de stichting dan
ook een professionele en betrouwbare partner gebleken voor overheden.
Met 20.000 bezoekers aan de bunkers en de slagveldtours is zij een
belangrijke spil in het verhaal van de Slag om de Schelde en een niet
meer weg te denken toeristische voorziening in Zeeland.
Deel van de betonnen piramidale tankversperring in het Landfront Vlissingen
bij Valkenisse op Walcheren (foto Cor Heijkoop).
Zeeuws Erfgoed 13 maart 2013/01 MONUMENTEN
