Maria-insigne uit Boulogne in Biervliet
Zffuws-Vlaandfrfn
Waarnemingen Kerkplein, Oostburg
Op 8 april verrichtte de SCEZ archeologische waarnemingen op het
Kerkplein in de binnenstad van Oostburg, na een vondstmelding door
de heer Ph. Legrand uit die plaats. Tijdens herstratingswerk op het plein
had hij meerdere oude funderingen en andere fenomenen waargenomen.
Het betrof twee waterputten, een keldertje met een trapje, twee mogelijke
beerputten, een bakstenen gewelf van een niet nader gedefinieerd spoor en
zeven funderingen van muren. De archeologische resten dateren grofweg
uit de periode zeventiende-negentiende eeuw. De archeologische resten
zijn gedocumenteerd en gefotografeerd en vervolgens weer afgedekt.
Muurresten en ronde waterput (achtergrond) op het Kerkplein in Oostburg.
Het Boulogne-insigne uit en Profaan' deel 2.
Voorjaar 2012 voerde opgravingbedrijf ARCbv uit Groningen in opdracht
van Rijkswaterstaat een archeologisch onderzoek uit aan de zuidzijde van
Biervliet. Aanleiding was aanpassing van het tracé van de N61.
Het onderzoeksterrein bleek vol bewoningssporen te zitten, zoals restanten
van gebouwen, greppels, afvalkuilen en zelfs een gracht met een breedte
van 18-20 meter. Het merendeel van de aangetroffen vondsten dateert
uit de veertiende eeuw, de bloeitijd van Biervliet. Naast de hoeveelheid
keramiek (3.184 scherven) valt de relatief grote hoeveelheid, namelijk 190
metalen voorwerpjes op: kledingaccessoires, munten of pseudomunten,
textielloden (inclusief zeldzame van Biervliet) en insignes.
Wegens het faillissement van ARCbv zijn de vondsten aan het Zeeuws
Archeologisch Depot (ZAD) geleverd zonder dat een selectieprocedure
was uitgevoerd. Bij controle in het depot trok één fragmentje van tin/lood
de aandacht van depotbeheerder Henk Hendrikse. Toen het opgevouwen
stukje uitgerold en schoongemaakt was, bleek het om een fragment van
een pelgrimsinsigne uit Boulogne sur Mer (Frankrijk) te gaan.
Het is de onderzijde van een vermoedelijk schildvormig opgewerkt
insigne, waarvan maar één andere afbeelding bekend is. De voorstelling
Een tot dusver onbekende variant van een Maria-insigne uit Boulogne,
gevonden in Biervliet.
behelst een scheepje op de golven met centaal daarin Maria met Kind;
van beide ontbreekt het hoofd. Aan de linkerzijde is nog net een fragment
van een engel bewaard, die het scheepje voortroeit. De rand van het
insigne is voorzien van een nog niet ontcijferde tekst.
Het insigne is een onbekende variant van het andere, in Heilig en Profaan
deel 2 (2001, afb.1382) gepubliceerd insigne van dit type. Op 'ons'
insigne is het scheepje voorzien van overnaadse planken, een andere
randtekst en ook Maria draagt een ander kleed. De pelgrimstekens
van Boulogne tonen steeds een schip, al dan niet geroeid door een engel,
met centraal een afbeelding van Maria. De legende verhaalt dat een schip
er in het jaar 633 de haven binnenvoer zonder bemanning, met alleen een
Mariabeeld aan boord. Populair in de verkoop waren, gezien de vondsten,
ook ampullen met dezelfde voostelling als op de insignes.
De andere vondsten van pelgrimsinsignes uit Biervliet zijn een Maria
met Kind, mogelijk uit Aken, en een fragmentarisch insigne van het
Laatste Oordeel, ook uit Aken; verder een fragment van de bekende
Bethlehemscène en een kruisiging, allebei met onbekende herkomst.
Zeeuws Erfgoed 23 juni 2013/02 ARCHEOLOGIE
