few 1
-Abdij
A -L
Speciale actie: op op
dicht langs het aanwezige mijnenveld
gevaren? De Raad voor de Scheepvaart
kwam tot de conclusie dat de kapitein
zich als een goed zeeman gedragen had
maar dat aan de beloodsing veel
verbeterd zou kunnen worden. Voor
een groot deel was de ramp met de
Meerkerk gewoon domme pech. In
'Walcheren op wielen' wordt het
Walcherse autobedrijf Joosse
beschreven, dat in 2012 honderd jaar
bestond. In 1912 nam Johannes Joosse
een fietsenzaak over, waarvoor hij nog
420 gulden moest lenen van de vorige
eigenaar. Johannes bleek een veelzijdig
man te zijn, de zaak floreerde en in
1924 werd een nieuw pand gebouwd
in Nieuw- en Sint Joosland, bestaande
uit fietsenmakerij en winkel. De
fietsenzaak groeide uit tot een steeds
groter wordend garagebedrijf, nu met
twee vestigingen, een in Vlissingen en
een in Nieuw- en Sint-Joosland.
Van G. Oldenmenger horen we dat
de zogenaamde 'Romeinse brug' bij
Westhove helemaal niet uit de
Romeinse tijd stamt, maar pas dateert
uit ongeveer 1961. Twee markante
schoolmeesters, B.J. de Meij en diens
zoon H.G.J. de Meij worden in beeld
gebracht door A. de Klerk. De eerste
werd bekend door zijn heemkundige
publicaties, de zoon vooral door zijn
schilderkunst. J. Kaljouw behandelt
de vroegere buitenplaats Groot
Engelenburg aan de Oude
Vlissingseweg en de ernaast gelegen
hofstede Klein Engelenburg, later
omgevormd tot buitenplaats Zuidvliet.
Uit een van de bekende 'Vadertjes' van
F. van den Driest leert de lezer veel
over de op verschillende plaatsen
voorkomende 'smouzegank' - steegjes
met geen beste reputatie - en over de
joden op Walcheren, die bij de kerk
bestuurders niet zo goed bekend
stonden maar door het Middelburgse
stadsbestuur wel gewaardeerd werden.
Den Spiegel, tijdschrift van de
Vereniging Vrienden van het
muZEEum en het Gemeentearchief
Vlissingen (2013, 2), laat in de rubriek
'Zichtbaar verleden' de kijk van Willem
van Oranje zien op Vlissingen in 1672,
de stad die de prins als een voorbeeld
zag voor andere steden.
Naar aanleiding van een brief van
Willem van Oranje schrijft P. van
Druenen over economische, politieke
en religieuze zaken die in die periode
speelden. J. Braat vertelt over het
gebrek aan discipline bij sommige
militairen in de negentiende eeuw, en
welke maatregelen het Algemeen Depot
van Discipline daartegen kon nemen.
In 'Oud voor nieuw: Een scheeps-
sloperij aan de Vlissingse Binnenhaven'
gaat C. Heykoop in op een verdwenen
bedrijfstak in het centrum van
Vlissingen. In het midden van de
twintigste eeuw ontstond in Vlissingen
een scheepssloperij, die enige tientallen
jaren bleef bestaan. Tegenwoordig is de
scheepssloperij een recyclingsindustrie
geworden, die moet voldoen aan
strenge milieueisen. G. van der Hoeven
doet bij de oude Vlissingers de
herinnering opleven aan Johannes
Luwema, beter bekend als de
straatveger Jokko.
In Arneklanken, het kwartaalblad van
de Historische Vereniging Arnemuiden
(2013, 1), brengt PJ. Feij de lezer naar
'Arnemuiden in de Franse tijd' en naar
de burgemeesters C. Crucq en C.D.
Baars. De armoede in Arnemuiden
was nijpend, en werd nog erger door
de problemen met het pontveer naar
Nieuw- en Sint-Joosland. In de jaren
1903-1905 werd de vissersvloot van
Arnemuiden zwaar getroffen. Verder
komen onder andere het kerkelijk
leven, de wijkverpleging, de economie
en het schoolleven ter sprake.
P. Baaijens gaat verder met zijn
geschiedenis over de telefoon en de
post in Arnemuiden en A. Geldof en
S. Huibregtse brengen allerlei wetens
waardigheden over de Zeeuwse
visserstruien onder de aandacht.
De Bevelanden
De Spuije (voorjaar 2013) heeft als
eerste artikel 'Kanttekeningen bij de
relaties tussen Zeeland en Antwerpen
(auteur R. Baetens). Die relatie liet
meestal nogal wat te wensen over:
telkens weer ontstonden moeilijkheden
over de toegankelijkheid van de
Schelde. Voor hoofdonderwijzer en
liefhebber van heemkunde
Wim den Toom (1929-2012) schreef
A. Beenhakker een in memoriam en
F. de Klerk verzorgde het in memoriam
voor historicus professor Cornelis
Dekker (1933-2012), kenner en
beschrijver van de Zeeuwse geschiede
nis. 'Over de relatie tussen Kats en
Kattendijke' licht G. van der Wal de
lezer in. Er zijn verbanden aan te
wijzen tussen Cats en Cattendijke:
eventuele verwantschap van de
Heren van Cats en Cattendijke en
overeenkomsten van de wapens van
beide plaatsen. K. Sluijter vertelt over
schilderijen uit de Gouden Eeuw in
het museum in Goes en A. van der Wel
over de tentoonstelling 'Hoe speelgoed
uit Goes verdween'. In de Koninklijke
Bibliotheek in Brussel vond M. Verweij
een tekst die verwijst naar een gewezen
pastoor in Kamperland rond 1500:
Franco Gerardi. F. de Klerk laat ons
in 'Opstand op de dijk' zien hoeveel
misstanden er kunnen plaatsvinden
bij inpolderingen in voorbije tijden.
Zeeuws-Vlaanderen
Het Bulletin van de Oudheidkundige
Kring de Vier Ambachten (2013, 1)
is voor een groot deel gevuld met ver
slagen van de verschillende commissies.
Verder is een gedeelte van een dagboek
van Marien Wandel opgenomen,
een dienstplichtig militair die tijdens
de Eerste Wereldoorlog in Zeeuws-
Vlaanderen gelegerd was. Het dagboek
is door zijn kleinzoon Tonny Brugge
gedigitaliseerd en aangeboden aan
de Oudheidkundige Kring de Vier
Ambachten. In dit nummer van het
tijdschrift is een deel van zijn verslag
uit de periode in Hulst opgenomen.
Nieuwsbrief, uitgave van de
Heemkundige Vereniging Terneuzen
(2013, 1) heeft als eerste artikel
'Bernard de Gommne (1620-1685),
landmeter, vestingbouwer en een
vergeten Terneuzenaar' (auteur
K. Stoffels). De Gomme is na 1660
de belangrijkste militaire ingenieur
van de Engelse koning Charles II
geworden, maar ook in ons land is
hij actief geweest als ingenieur in
het tweede deel van de Tachtigjarige
Oorlog. De Gomme was een geboren
Terneuzenaar, aanleiding om uitgebreid
over hem te schrijven in deze
Nieuwsbrief. Ook van K. Stoffels is
het artikel 'De laatste ambachtelijke
smederij van Terneuzen opgeheven'.
Het gaat hier om de smederij van de
familie Verlinde. Nu de laatste van zes
generaties smeden, Willem Verlinde,
met pensioen is gegaan, is de laatste
ambachtelijke smid uit Terneuzen
verdwenen. 'Waar stond het Spaanse
kasteel in Terneuzen' (P.W. Stuij) gaat
over een Spaans fortje dat gebouwd
werd in 1575. Het moet vrij klein
geweest zijn, daar er na voltooiing
maar zestien bedden geleverd moesten
worden. Na gegevens gevonden te
hebben in de archieven over het fort
van Neusen bleek het mogelijk de
plaats van het fortje te reconstrueren:
het moet gelegen hebben bij het
rijshoofd Dronckaertscamera, een van
de grote rijshoofden die vanaf 1565
waren aangelegd om Terneuzen te
verdedigen tegen de opdringende
Honte. Op de tegenwoordige
plattegrond van Terneuzen moet het
Spaanse fortje gelegen hebben in de
hoek tussen de Noordstraat en de
Arsenaalstraat, op de plaats die later
'De Schotse Hoek' zou worden
genoemd. Het volgende artikel is van
R. Willemsen: 'De Bats, een man om
op te bouwen'. Johannes Louis Isaac
de Bats werd in 1847 geboren; hij werd
burgemeester van Biervliet in 1901,
waar bijna iedere inwoner tevreden
over was. De Bats was een sociaal
voelend mens, iemand op wie men
altijd een beroep kon doen.
Verzekeringsagent, kerkbestuurder,
bestuurslid van de muziekvereniging,
presidentskerkvoogd, lid van de
Provinciale Staten en dijkgraaf:
De Bats was van alle markten thuis.
tutn Middelburg
De Abdij van Middelburg,
door J. Dekker en K. Heijning (red),
is bij uitgeverij Matrijs tot 1 juli 2013
verkrijgbaar voor de speciale
aanbiedingsprijs van 24,95 euro
(excl. 1,95 euro verzendkosten),
320 pag.; rijk geïllustreerd;
ISBN 978-90-5345-296-7.
De Middelburgse Abdij vormt het
besloten hart van de stad, het politieke
centrum van Zeeland. Dit naslagwerk
uit 2006 behandelt de
Abdijgeschiedenis van 1123 tot na
de Wederopbouw. Het laat het
gebruik van de Abdijgebouwen,
de bouwkundige geschiedenis en
de uitstraling van het complex
door de eeuwen heen zien, met
middeleeuwse tekeningen en
afbeeldingen zoals wandtapijten,
wapens en zegels. Aangevuld met
vier gedetailleerde plattegronden,
een calendarium met relevante
gebeurtenissen en uitgebreide registers.
Kijk voor de kortingsbon op
www.scez. nl/abdijmiddelburg
of bestel het boek rechtstreeks op
www. matrijs. com.
Zeeuws Erfgoed 30 juni 2013/02 Erfgoed ALLERLEI
