Colofon
AN BI
MOnuMENTaal
Zeeuws Erfgoed ljB stichting
jaargang 12 nr. 2 juni 2013 Cultureel
Al Erfgoed
www.scez.nl
Bezoekadres:
KORTelings uit dienst
ARCHEOLOGIECULTUURHISTORIEERFGOEDEDUCATIEMONUMENTENMUSEASTREEKTALEN
Zeeuws Erfgoed is een uitgave van Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
en verschijnt vier keer per jaar. Deze nieuwsbrief informeert over
archeologie, cultuurhistorie, erfgoededucatie, monumenten,
musea, streektalen en volkscultuur in Zeeland.
Zeeuws Erfgoed wordt mede mogelijk gemaakt door de Provincie Zeeland.
Abonnementen en adreswijzigingen alleen schriftelijk
via postbus 49 o.v.v. Zeeuws Erfgoed.
Redactie Saskia Buitenkamp, Marinus van Dintel, Jan Kuipers,
Veronique De Tier en Janneke de Wit
Eindredactie Saskia Buitenkamp, Marinus van Dintel en Jan Kuipers
Foto's Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland, tenzij anders vermeld.
De SCEZ streeft er met de uiterste zorgvuldigheid naar om
voorafgaand aan het moment van publicatie contact op te nemen
met de rechthebbenden.
De SCEZ kan op geen enkele wijze aansprakelijk worden gesteld voor
beeldmateriaal, door derden aangeleverd, waarop auteursrecht berust.
Opmaak decreet, Ramon de Nennie, Middelburg
Druk Grafimedia Partners, Middelburg
Contact Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
Postbus 49 4330 AA Middelburg
Bezoekadres Het Schuitvlot, Looierssingel 2
T +31 (0)118-670870 E info@scez.nl
Twitter SCEZ @erfgoedzeeland
I Zeeland
Aan dit nummer droegen bij
ARCHEOLOGIE Robert van Dierendonck, Ilona Haas,
Henk Hendrikse, Hans Jongepier, Jan Kuipers en Arent Vos
CULTUURHISTORIE Winant Halfwerk en Marloes Matthijssen
ERFGOEDEDUCATIE Josien Pootjes
MONUMENTEN Marinus van Dintel, Wim Jakobsen, David Koren
en Jan van Zon
MUSEA Jeanine Dekker, Janneke de Wit en Wim Scholten
STREEKTALEN Veronique De Tier
MONUMENTAAL Jan Kuipers
ALLERLEI Johan Francke en Truus Trimpe Burger-Mekking
Aanlevering van kopij
Voor het volgende nummer en/of reacties op deze nieuwsbrief
bij voorkeur digitaal tot 15 juli 2013, zeeuwserfgoed@scez.nl of
via postbus 49, 4330 AA Middelburg o.v.v. kopij Zeeuws Erfgoed.
Algemeen Nut
Beogende Instelling
Het Schuitvlot, Looierssingel 2, Middelburg
Antoine Vanhemelrijk,
webredacteur
Tot 1 april 2013 was Antoine Vanhemelrijk werkzaam bij
de SCEZ als webredacteur voor het webportaal geschiedenis-
zeeland.nl. Het webportaal is een samenwerkingsverband van
de Zeeuwse Bibliotheek, het Zeeuws Archief en de SCEZ,
met directe betrokkenheid van het Zeeuws Museum en het
gemeentearchief Schouwen-Duiveland. Antoine was vanaf maart
2005 voor het webportaal werkzaam. Hij was de verbindende
factor in de ontwikkeling ervan en droeg zorg voor kwaliteit
en continuïteit van thema's, nieuwsitems en klantcontacten.
Hij onderhield de contacten met de andere provinciale
webportalen en signaleerde nieuwe ontwikkelingen. De SCEZ
en de andere partners van het samenwerkingsverband hadden
Antoine graag voor het webportaal willen behouden, maar
economische omstandigheden maakten dit niet mogelijk.
Zijn werk wordt in beperkte mate voortgezet door medewerkers
van de Zeeuwse Bibliotheek. Antoine verricht momenteel
werkzaamheden op freelancebasis, met als specialiteit webredactie
(www. vanhemelrijk. nl
De Stenen Beer in Sluis behoort met de wallen en het Belfort tot de
belangrijke bezienswaardigheden van deze vestingstad, een Zeeuws-
Vlaamse 'parel' van de Staats-Spaanse Linies (zie ook pagina 3 en 9).
De Stenen Beer is verbonden met de geschiedenis van de middeleeuw
se stadsmuur van Sluis. Nadat de rond 1390 gebouwde Westpoort
door Bruggelingen in 1437 was verwoest, volgde in 1444-1456 de
bouw van de Nieuwe Westpoort, de huidige Stenen Beer. Voor de
bouw gebruikte men stenen van de afgebroken kerktoren van
IJzendijke. In 1587 werd de Westpoort bij de verovering van Sluis door
Alexander Farnese, beter bekend als de hertog van Parma, opnieuw
verwoest. De in 1968-1972 geconserveerde en in 1990-1991 gerestau
reerde ruïne omvat de resten van een hoofdpoort met oorspronkelijk
onderkelderde flanktorens, een vrijwel verdwenen voorpoort en een
stenen beer ter scheiding van het zoute Zwinwater en het zoete water
van de stadsgracht.
Met de strijd om Sluis in de jaren 1587-1604, toen prins Maurits de
stad heroverde, bevinden we ons middenin de ontstaansperiode van de
Staats-Spaanse Linies, waarin zich ook de scheiding voltrok van de
Staatse (Noordelijke) en Spaanse (Zuidelijke) Nederlanden. Hun
grootste uitbreiding kregen de na 1604 verbeterde vestingwerken van
Sluis in de jaren 1699-1702, naar plannen van de beroemde vesting
bouwkundige Menno van Coehoorn. In deze periode kwam een
gordel van bastions tot stand, met tussengelegen ravelijnen (buiten
werken) en courtines (verbindingswallen). Ook in 1746 en 1749
(de tijd van de Oostenrijkse Successieoorlog, 1740-1748) en in 1811
(de Franse tijd) vonden aanpassingen plaats. De vesting Sluis is
opgeheven in 1839, de monumentale verdedigingswerken bleven
gelukkig behouden.
Zeeuws Erfgoed 31 juni 2013/02 Colofon Kortelings
