De toekomst van het ambacht
ZEEUSSSE
ZE EU SS SE
VOLKSCULTUUR
Nieuws
TRSOlT.IQNaCS
TK54 DITSOH'ACS
Hoe ziet de toekomst van het ambacht eruit? Het Nederlands
Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed (VIE) heeft
besloten dit en volgend jaar speciale aandacht te geven aan
de ambachten, omdat het traditionele vakmanschap en het
handgemaakte product het tegenwoordig niet gemakkelijk hebben.
De ambachten lijden onder de vele goedkope massaproducten die op de
markt komen en onder het verdwijnen van vakkennis door een gebrek aan
opvolgers. Het beoefenen van een ambacht vereist een lang leerproces en
het is een uitdaging om jongeren daarvoor te enthousiasmeren.
Klompenmakers bijvoorbeeld zijn volgens kenners minstens tien jaar
bezig voor zij het vak goed beheersen. Als jongeren de kennis over oude
ambachten niet overnemen, sterft het ambacht uit. Zo is in Zeeland
enkele jaren geleden de laatste kleermaker overleden die een mannen-
kostuum uit de streekdracht kon maken. Ambachtslieden zelf ervaren
sommige wet- en regelgeving als een belemmering voor hun veelal
kleine bedrijven.
Het UNESCO Verdrag van het Immaterieel Cultureel Erfgoed,
waarvan ambachten een belangrijk onderdeel vormen, hecht veel belang
aan de overdracht van ambachtelijke kennis en vaardigheden aan volgende
generaties. Inmiddels zijn het ambacht van de molenaar, het klompen
maken en het Fries houtsnijwerk op de Nationale Inventaris Immaterieel
Cultureel Erfgoed geplaatst.
Een nieuw perspectief biedt de samenwerking tussen ambachtslieden
en mensen uit de wereld van de kunst, design en creatieve industrie.
In de praktijk heeft deze samenwerking al geleid tot innovatieve producten
die mensen inspireren, verwonderen en waar zij grote betekenis aan
hechten. Consumenten zijn op zoek naar unieke en authentieke producten
en ambachtslieden zijn bij uitstek in staat om die te leveren. Ook vanuit
het oogpunt van duurzame ontwikkeling groeit de belangstelling voor
ambachtelijke vaardigheden en technieken. Ambachtslieden bezitten
bovendien vaak veel kennis van de materialen waarmee zij werken.
Zowel landelijk als provinciaal worden de traditionele ambachten
geïnventariseerd. Het kan gaan om ambachten die in heel Nederland
voorkomen, zoals dat van de smid, meubelmaker en rietdekker, maar
het kan ook gaan om ambachten die nauw verbonden zijn met een
bepaalde regio. Voor Zeeland kunnen we dan denken aan bijvoorbeeld
de strandvisserij, de bolusbakker en het maken van een boerenzakmes.
De SCEZ wil de kennis over ambachten die in Zeeland werden en
worden beoefend inventariseren en ontsluiten, onder meer via de website
www. traditieszeeland. nl. Mocht u de aandacht willen vestigen op een
- misschien wel bijna vergeten - ambacht in Zeeland, neemt u dan contact
op met de adviseur volkscultuur, Jeanine Dekker -jc.dekker@scez.nl
Rietdekker B-ram Spruit bezig op de schuur van hofstede Landlust bij
Nieuwdorp, circa 1964 (foto Zeeuwse Bibliotheek, Beeldbank Zeeland).
De merklap Door Ons Gedaen in Goes tijdens een tentoonstelling in 2009.
Door Ons Gedaen
De langste merklap ter wereld, in het jaar 2000 gemaakt door 243
Zeeuwen, reist weer door de provincie. Hij was in juli en augustus te
zien op de wisselexpositie MERKwaardige LAPpen van het Historisch
Museum De Bevelanden in de Grote of Maria Magdalena Kerk in Goes
en zal vanaf 14 september twee weken te zien zijn bij Pot Interieur in
Axel, in het kader van de viering van achthonderd jaar stadsrechten van
Axel.
De unieke merklap geeft een fraai beeld van Zeeland rond de laatste
eeuwwisseling. In kruissteekjes afgebeeld zijn karakteristieke steden en
dorpen, gemeentewapens, gebeurtenissen uit de geschiedenis, persoonlijke
ervaringen, motieven en symbolen die de makers typerend vonden voor
Zeeland. Door Ons Gedaen borduurt voort op een oude traditie.
Al eeuwenlang worden in Zeeland, evenals elders overigens, merklappen
vervaardigd, vaak als oefening voor meisjes in het borduren en het
merken van linnengoed en kledingstukken.
Zeeuwse Traditionals
Het vervolg op de succesvolle dubbel-cd Zeeuwse Traditionals, die de
SCEZ dit voorjaar uitbracht, komt eraan. Op vrijdagavond 15 november
zullen in poppodium De Spot in Middelburg zangers en bands covers
ten beste geven van Zeeuwse traditionals. Deze covers zullen op cd
verschijnen en die zal weer bij de SCEZ en in de boekhandel te koop zijn.
Meer informatie volgt via www.scez.nl.
Zeeuws Erfgoed 25 september 2013/03 Musea
