Colofon
AN BI
MOnuMENTaal
I SriehTing
jb -CuliiLrccl
Erfgoed
I 'A-tIjt,,!
Zeeuws Erfgoed
www.scez
.nl
Bezoekadres:
ARCHEOLOGIECULTUURHISTORIEERFGOEDEDUCATIEMONUMENTENMUSEASTREEKTALEN
Zeeuws Erfgoed is een uitgave van Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
en verschijnt vier keer per jaar. Deze nieuwsbrief informeert over
archeologie, cultuurhistorie, erfgoededucatie, monumenten,
musea, streektalen en volkscultuur in Zeeland.
Zeeuws Erfgoed wordt mede mogelijk gemaakt door de Provincie Zeeland.
Abonnementen en adreswijzigingen alleen schriftelijk
via postbus 49 o.v.v. Zeeuws Erfgoed.
Redactie Saskia Buitenkamp, Marinus van Dintel, Jan Kuipers,
Veronique De Tier en Janneke de Wit
Eindredactie Saskia Buitenkamp, Marinus van Dintel, Veronique De Tier
en Jan Kuipers
Foto's Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland, tenzij anders vermeld.
De SCEZ streeft er met de uiterste zorgvuldigheid naar om
voorafgaand aan het moment van publicatie contact op te nemen
met de rechthebbenden.
De SCEZ kan op geen enkele wijze aansprakelijk worden gesteld voor
beeldmateriaal, door derden aangeleverd, waarop auteursrecht berust.
Opmaak decreet, Ramon de Nennie, Middelburg
Druk Grafimedia Partners, Middelburg
Contact Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
Postbus 49 4330 AA Middelburg
Bezoekadres Het Schuitvlot, Looierssingel 2
T +31 (0)118-670870 E info@scez.nl
Twitter SCEZ @erfgoedzeeland
jaargang 12 nr. 3 september 2013
Aan dit nummer droegen bij
ARCHEOLOGIE Otto Brinkkemper, Robert van Dierendonck,
Céline den Engelsman, Ilona Haas, Henk Hendrikse, Hans Jongepier,
Jan Kuipers en Frouke Veen man
CULTUURHISTORIE Jeanine Dekker, Marinus van Dintel
en David Koren
ERFGOEDEDUCATIE Josien Pootjes
MONUMENTEN Marinus van Dintel, Wim Jakobsen, Tony Veenstra
en Jan van Zon
MUSEA Jeanine Dekker, Stef Traas en Janneke de Wit
STREEKTALEN Veronique De Tier
MONUMENTAAL Jeanine Dekker
ALLERLEI Johan Francke, Truus Trimpe Burger-Mekking
en Wim Scholten
r van kopij
Voor het volgende nummer en/of reacties op deze nieuwsbrief
bij voorkeur digitaal tot 14 oktober 2013, zeeuwserfgoed@scez.nl of
via postbus 49, 4330 AA Middelburg o.v.v. kopij Zeeuws Erfgoed.
Het Schuitvlot, Looierssingel 2, Middelburg
Algemeen Nut
Beogende Instelling
Het boerenzakmes was een onderdeel van de traditionele Zeeuwse
mannendracht. Mannen pronkten met een mooi mes, maar ze
smeerden er ook hun boterhammen mee of sneden er de touwen
van de paarden mee door om die bij brand snel uit de stal te bevrij
den. Het heft van het boerenzakmes is versierd met houtsnijwerk
dat een geheel eigen karakter heeft. De oudste messen hebben een
leeuw als topbekroning. Later raakten paarden met een bagge
(voedermand) in zwang en daaraan ontleent het mes in het spraak
gebruik nu zijn naam: paeremes. Tot het standaardrepertoire van de
voorstellingen op een heft behoren onder meer landbouw
gereedschappen, een ploegende boer of een boer in een tweewielig
wagentje, een vogel, een op een boom lijkende plant met bladeren
en bloemen of een plant in een klassiek aandoende vaas. Verder
bevat het heft een kooitje met een balletje, dat is ontstaan doordat
de messensnijder de vooraf ingetekende geultjes tussen de zuiltjes
met fijn gereedschap steeds verder heeft uitgediept. Kenmerkend
voor een Zeeuws heft zijn de zwarte ebbenhouten stipjes die de
ogen van de paarden vormen en ook voorkomen in bloemen en
andere elementen. Veel heftsnijders maken een deel van het gereed
schap zelf. Kleine gereedschappen die eigenlijk voor iets anders zijn
bedoeld, slijpen zij zodanig dat ze ze voor dit doel goed kunnen
gebruiken. Zie voor meer informatie over het maken van een
boere nzakmeswww. traditieszeeland. n l.
Op de foto op de achterzijde is Frans Dingemanse uit Nieuw- en
Sint-Joosland te zien, terwijl hij aan een heft werkt. Dit voorjaar
was hij een week lang te gast in Museum Boijmans Van Beuningen
in Rotterdam. In het kader van de tentoonstelling 'Hand Made'
demonstreerde hij deze ambachtelijke techniek en gaf hij antwoord
op talloze vragen van bezoekers.
Zeeuws Erfgoed 31 september 2013/03 COLOFON
