Inhoud
SCEZpresse
2 SCEZpresse
3 2014 Herdenking
Afschaffing Slavenhandel
4 Adrie de Bruijn. Portret van
een betrokken bestuurder
6 Zeeuwse musea zetten
kant in beeld
8 Een astrologische penning
uit Westkerke
10 Behoud van historische
begraafplaatsen in Zeeland
11 Achter de schermen
gebeurt het
12 Zeeuwse enquête'Vraag
Antwoord' groot succes
14 Zeeuwse sporen overzee:
Cochin
16 Boston in Zeeuws-Vlaanderen
17 SCEZ partner in Europees
maritiem project
18 De meerwaarde van kerken
voor krimpgebieden
20 Archeologisch nieuws
21 Uit Zeeuwse bodem
24 Terugblik op het
Museumweekend
25 Erfgoededucatie door
theater en kunst
27 200 jaar Provincie Zeeland:
Komen, gaan en terugkeren
28 ERFGOEDallerlei
31 -Colofon
- MOnuMENTaal
- Bij de omslag
"Hoe houden we de kerk in ons midden?". Dat was de vraag die centraal stond
op het symposium dat de dorpsraad van 's-Heer Hendrikskinderen op 23 april
organiseerde naar aanleiding van de officiële openstelling van een plantentuin
(liturgietuin) bij de historische kerk van 's-Heer Hendrikskinderen. Interessante
vraag natuurlijk.
In 1944 publiceerde de architect P.J. 't Hooft een boekje over dorpen in Zeeland.
Een van de hoofdstukken gaf hij de titel 'De kerk in het midden'. Hij illustreerde
het boekje met tekeningen. Op de titelpagina is een tekening van een typisch
Zeeuws kerkringdorp te zien. De kerk staat keurig in het midden van een kring
van gebouwen en een kring van dansende mannen en vrouwen in streekdracht.
Een veelzeggende tekening. De kerk staat niet alleen in het midden van het dorp,
maar ook in het midden van de dorpsgemeenschap.
Drie inleiders gaven tijdens het symposium hun visie op de toekomst van historische
kerken in Zeeland. Karin van den Broeke (voorzitter van de landelijke synode van
de PKN), Jo-Annes de Bat (wethouder cultureel erfgoed in Goes) en Aarnoud
Jobsen (vicevoorzitter van de kerkenraad van de protestantse gemeente Goes)
formuleerden de marges en mogelijkheden voor het realiseren van nevenfuncties
en nieuwe functies. Ik had het genoegen gespreksleider te zijn en in de discussie
werd al snel duidelijk dat het behoud van het historische kerkgebouw niet uitsluitend
en alleen een kwestie is van financiën maar ook van draagvlak, vooral bij de
omwonenden. Op mijn vraag wie van de ongeveer tachtig aanwezigen nog naar de
kerk ging voor de eredienst, antwoordde bij handopsteking een kleine minderheid.
Tegelijkertijd gaven de aanwezigen aan zich betrokken te voelen bij het kerkgebouw
in hun omgeving. 's-Heer Hendrikskinderen weet de kerk in het midden te houden
door initiatieven vanuit de dorpsgemeenschap te omarmen, de lijnen tussen
burgerlijke en kerkelijke overheid kort te houden en maatschappelijke acceptatie
te realiseren.
Over de kerk van 's-Heer Hendrikskinderen hoeven we ons geen zorgen te maken.
Over veel andere kerken in Zeeland wel. De feiten zijn bekend. Kerken verliezen in
rap tempo hun oorspronkelijke functie en komen leeg te staan. Het gaat dan niet
alleen om de relatief kleine dorpskerken. Zeker zo zorgelijk vind ik dat ook het
behoud van andere, voor Zeeland karakteristieke monumenten niet langer meer is
gegarandeerd. Denk aan landbouwschuren, industriële objecten, grote woonhuizen
en andere in vastgoedtermen moeilijk of niet direct rendabel te maken monumenten.
Het wordt tijd voor een nieuwe structuur, die kennis en faciliteiten ten aanzien van
restauratie, herbestemming en exploitatie bundelt en zorg draagt voor het behoud
van monumenten die anders voor Zeeland verloren gaan.
Wim Scholten, directeur
Waar de Schorerweg en de Driewegenweg vlakbij IJzendijke elkaar kruisen ligt
sinds 1800 Willem Schorer. De tekst op zijn grafzerk is verweerd en moeilijk te lezen.
De afgebroken tak van een notenboom raakt het ijzer van het hekwerk. De geur
van het bloeiende fluitenkruid bedwelmt. Dit is een plek om te mijmeren. Schorer
(1717-1800), jurist en president van de Raad van Vlaanderen, overleed in Middelburg
maar wilde hier, te midden van zijn Zeeuws-Vlaamse bezittingen worden begraven.
Zeeuws Erfgoed 2 Juni 2014 02
