2014 Herdenking
Afschaffing Slavenhandel
Zeeland speelde, evenals de rest van de Republiek, in de zeventiende en achttiende eeuw een
actieve rol in de slavenhandel. Dit jaar herdenken we dat de slavenhandel in Nederland tweehonderd
jaar geleden officieel werd afgeschaft.
www.zeeuwseankers.nl
Afschaffing A
slavenhandel
Slavenhandel
De slavenhandel maakte deel uit van de zogeheten
driehoekshandel. Zeeuwse handelscompagnieën en
particulieren reisden naar West-Afrika om slaven te kopen.
De slaven werden gevangengezet tot er een schip in
gereedheid was gebracht om ze naar Amerika te
vervoeren. Zeeuwse slavenschepen vervoerden in totaal
ongeveer 270.000 slaven. Dat was iets minder dan de
helft van alle slaven die Nederlandse handelaren lieten
transporteren.
Erbarmelijk
De barre tocht op een slavenschip duurde gemiddeld twee
maanden. Tien tot twaalf procent van de slaven overleefde
de reis niet. De meeste slaven kwamen aan op het eiland
Curagao. Daar was een grote slavenmarkt. Ze werden er
gekocht door eigenaren van plantages in Midden- en
Zuid-Amerika. Inmiddels waren de Nederlandse schepen,
volgeladen met handelswaren, begonnen aan de thuisreis.
De slaven gingen een leven onder erbarmelijke omstandig
heden tegemoet. Hun meester koos een nieuwe naam voor
hen en liet hen brandmerken. De slaven moesten hard
werken op zijn plantage, in zijn huis of in fabriekjes.
Slaven die in de ogen van de meester iets misdeden,
werden mishandeld.
Afschaffing
In de achttiende eeuw groeiden in Europa de bezwaren
tegen de slavenhandel. Groot-Brittannië schafte de
slavenhandel in 1807 als eerste af. Nederland volgde in
1814. Overigens was daarmee de slavernij zelf nog niet
afgeschaft. Dat gebeurde in Nederland pas in 1863.
Herdenkingsactiviteiten
Zeeland zal in 2014 met tal van activiteiten stilstaan bij
de afschaffing van de slavenhandel. Dat gebeurt vooral
in de maand juni. De Nationale Herdenking vindt plaats
op 14 juni, in de Nieuwe Kerk in Middelburg, onder meer
in aanwezigheid van minister Ronald Plasterk van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Op diverse
plaatsen in de stad zijn podia, met daarop theater
presentaties die de Nationale Herdenking begeleiden.
Ook zijn er diverse tentoonstellingen in Middelburg, zoals
in het Zeeuws Archief ('Aan boord van een slavenschip:
Driehoekshandel Zeeland - West Afrika - Carai'ben,
1732-1807'), de Zeeuwse Bibliotheek ('Bedenckinge over
den slaefhandel') en in de Kloostergangen van de Abdij
('Kind aan de ketting - kinderen in de slavernij, vroeger
en nu'). Via een blog van het Zeeuws Archief kan dagelijks
de reis van het slavenschip D'Eenigheid worden gevolgd.
Daarnaast vinden er in juni verscheidene symposia plaats
rond de afschaffing van de slavenhandel.
Tres Hombres
Bijzonder onderdeel van de herdenking vormt de
komst van het zeilschip Tres Hombres naar Middelburg
(6 t/m 16 juni, nabij de Dokbrug). Het schip oogt als een
oud handelsschip en spreekt juist in de Zeeuwse hoofdstad
tot de verbeelding; in Middelburg waren de West-Indische
Compagnie (WIC) en de Middelburgsche Commercie
Compagnie (MCC) gevestigd, daarbij had de stad twee
eeuwen een VOC-werf.
De Tres Hombres verscheept tegenwoordig, net als de
slavenschepen destijds, cacao vanuit het Caribische gebied
naar Europa, maar nu 'fair trade' (zie ook de cover van
deze Zeeuws Erfgoed).
Meer informatie over alle genoemde activiteiten op:
Zeeuws Erfgoed 3 juni 2014 02
MCC-schepen, schilderij
Engel Hoogerheyden
(collectie gemeente Middelburg).
