Zeeuwse woordenbank online
M
Dialectliefhebbers opgelet! Sinds november 2014 is er een snelle manier om Zeeuwse woorden
op te zoeken, in verschillende woordenboeken tegelijk. Of je nu zoekt naar de betekenis van
een dialectwoord of juist op zoek bent naar de schrijfwijze van een Nederlands woord in dialect:
de Zeeuwse woordenbank is een nieuwe online database waarin je breed kunt zoeken, en zult vinden!
jückemiene.
Digitalisering
De Zeeuwse woordenbank is onderdeel van de
Woordenbank van de Nederlandse Dialecten. Het grootste
deel van de database bestaat uit het Woordenboek der
Zeeuwse dialecten (WZD) en het Supplement dat erbij
verscheen. Beide woordenboeken bevatten de woorden
schat van heel Zeeland en van Goeree-Overflakkee.
Vijftig jaar na de eerste uitgave van het woordenboek en
vijftien jaar na het supplement, werd op 22 november
tijdens een symposium over het WZD de online database
voor het grote publiek ontsloten. Een nieuwe stap in het
digitaliseringsproces van de vooruitstrevende Zeeuwse
Dialect Vereniging.
Zoeken en (van alles) vinden
Zoeken in een database door middel van een website is
totaal iets anders dan bladeren in een woordenboek,
dat alfabetisch geordend is. Stel dat je iets zoekt over
de bolus in het Zeeuws, dan heb je pech als je in het WZD
'bolus' opzoekt. Het staat er namelijk niet in. Zoek je het
woord op via de website www.zeeuwsewoordenbank.nl,
dan heb je een aantal mogelijkheden om iets te vinden.
Als je breed wilt zoeken, tik je het woord 'bolus' in het vakje
'woord in tekst'. Dat geeft de meeste informatie, aangezien
het zoeksysteem dan niet alleen in de trefwoorden zoekt,
maar ook in de definities die in het woordenboek zijn
opgenomen. Als je dit zelf test, merk je dat 'bolus' bij
'origineel trefwoord' helemaal niet voorkomt in het
woordenboek en het supplement. Bolusse(n) voor het
'tanen van zeilen, netten' wordt daarentegen wel gevonden.
Als naam voor de bolus vinden we met de zoekfunctie
'woord in tekst' een aantal Zeeuwse synoniemen voor
de bolus: draoier, drol(le), jikkemiene, koekdraoiomme en
stropiedraoier. Daarnaast treffen we ook de naam voor
'afschraapsel van het bakblik van bolussen'(boluspruum,
krumels) en dat je oudbakken bolussen weer bros kan
bakken en goedkoop verkopen (bakkersverdriet).
En voor wie geïnteresseerd is in rijmpjes vinden we bij het
trefwoord leut(e) nog een deuntje uit Het Land van Axel:
In Axel èmme leute,
Geeft dH kind 'n teute (flokker),
In Axel èm me lol,
Geeft dH kind 'n drol (bolus)
Je krijgt dus veel meer waar voor je geld!
Verschillende zoekmogelijkheden
Stel dat je iets wilt weten over het ringrijden en dat
vervolgens intikt bij 'woord in tekst', dan vind je niet alleen
het lemma rien(g)krieë(n), maar ook andere informatie
die handig kan zijn bij een eerste verkenning. Je leest
bijvoorbeeld dat de sukerkomme (kom met gesuikerde
brandewijn of jenever) niet alleen een traktatie was bij de
oogst, maar ook bij het ringrijden van mond tot mond ging.
Zeeuws Erfgoed 1 maart 2015 01
