Het glas-in-loodraam met het wapen van Het herinneringsbord van Waterschap Schouwen Dijkwerkers maken krammatten bij Westkapelle
voormalig Waterschap Tholen bevindt zich is ondergebracht bij het Watersnoodmuseum. (bron: beeldbank.rws.nl).
nu in Streekmuseum De Meestoof.
Van de 611 collectiestukken zijn in totaal 121 'museum
waardige' objecten overgedragen aan Historisch
Museum De Bevelanden Goes (34 items), Streekmuseum
De Meestoof Sint-Annaland (33 items), Stadhuismuseum
Zierikzee (19 items), Museum Polderhuis Westkapelle
(17 items), Historische Werf C.A. Meerman Arnemuiden
(14 items) en Watersnoodmuseum Ouwerkerk (4 items).
119 items zijn toegevoegd aan de rekwisietencollectie van
Rederijkers Zierikzee (72 items) en A.W.P. Rekwisieten
Middelburg (47 items). Op deze manier blijft het materiaal
behouden en wordt het ingezet bij voorstellingen,
historische spelen, films en dergelijke. Voor de resterende
stukken heeft het waterschap andere bestemmingen
gevonden.
Historische Werf C.A. Meerman
De Historische Werf C.A. Meerman in Arnemuiden heeft
veertien objecten van waterschap Scheldestromen over
genomen: touwhaspels met distantielijnen (meetlint voor
peilboot), katrollen, dommekrachten (om zware voorwerpen
op te takelen), ankers en een lier. De museummedewerkers
zijn heel enthousiast over de spullen. Jelle Joosse vertelt:
"Het zijn allemaal materialen die we heel goed kunnen
gebruiken, maar de lier heeft ook nog een bijzonder
verhaal." De lier is afkomstig van de Anna-Frisopolder
op Noord-Beveland. Hij werd gebruikt om de peilboot
Anna-Friso de polderdijk op te trekken. Onlangs heeft het
museum een werfboek van de erven Meerman in bruikleen
gekregen. Een werfboek is het schrift van de werfbaas
en dus een heel bijzonder document met veel informatie.
Jelle Joosse: "In het werfboek staat dat de peilboot
Anna-Friso in 1903 op de werf Meerman is gebouwd!
Wat een fraai toeval! We popelen om het verder uit te
zoeken, zodat we er een tentoonstelling of artikel aan
kunnen wijden."
Polderhuis Museum
Het Polderhuis in Westkapelle heeft al jarenlang objecten
van het waterschap in zijn collectie opgenomen. Dat aantal
is nu uitgebreid met meetspullen, tekening-kokers en dijk
werkersgereedschap. De objecten illustreren het verhaal
van het werk aan de dijk.
Een serie kramspaden met bijbehorende kramplaten zijn
bijzonder. Kramspaden en -platen werden indertijd door
dijkwerkers gebruikt om zogenaamde krammatten te
Een serie kramplaten en kramspades is overgedragen aan het Polderhuis.
maken. Deze vorm van dijkbekleding was een zwaar en
arbeidsintensief werk dat grofweg tot de Tweede
Wereldoorlog nog regelmatig werd toegepast. Huib
Westerbeke: "Met deze objecten kan de Wasschappelse
Heiploeg naast het oude handheiwerk ook het krammen
demonstreren." Een mooie bestemming voor de voor
werpen. Bij het krammen wordt de dijk bekleed met riet
of lang stro en vastgezet met strengen van hetzelfde
materiaal die dan beugels (krammen) vormen. Met de
kramspade tegen de buik worden de strengen in de
stugge klei gedrukt. De kramplaat beschermt de buik
tegen de steel.
Watersnoodmuseum
Het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk heeft vier objecten
in beheer gekregen, waaronder een herinneringsbord van
Delfts Blauw aardewerk. Annie Ponsioen: "Na de Waters
noodramp zijn heel veel herinneringsborden voor het
goede doel gemaakt, maar dit bord is heel bijzonder.
Meestal zien we op dergelijke borden afbeeldingen van
in het water staande huizen, dieren in het water, caissons
enzovoort. Maar dit bord bestaat alleen uit tekst met daar
omheen versiering. Een mooie aanwinst voor het museum."
Het bord is door het Waterschap Schouwen vervaardigd
ter gelegenheid van de sluiting van het gat bij de
Schelphoek op 27 augustus 1953.
Streekmuseum De Meestoof
Voor Streekmuseum De Meestoof in Sint-Annaland zijn de
objecten van het waterschap een waardevolle aanvulling
op de collectie over de regio Tholen en Sint-Philipsland.
Bonnie Joosse: "Er zit nu van alles bij: van deftige,
gegraveerde glazen tot werkgereedschap en dat maakt
het interessant. Twee maquettes illustreren de evolutie
van de dijken en watergangen op het eiland Tholen.
Daar kunnen we wel wat mee in ons museum."
Een glas-in-loodraam met het wapen van Tholen is tijdens
de Open Monumentendag geëxposeerd. Bonnie Joosse:
"Dit object paste uitstekend bij het thema 'Kunst
Ambacht', omdat alle technieken van glas-in-lood en
brandschilderen er in te zien zijn."
En dat is precies wat waterschap Scheldestromen graag
ziet. Dat de objecten een goede plek krijgen in een museum
of andere collectiebeherende instelling en (af en toe) voor
het publiek te zien zijn.
Zeeuws Erfgoed 1 5 december 2015 04
